بیهیاهو اما پیوسته/ درباره اشرف بروجردی که صبر او از جنس سکوت نبود
او از زنان تأثیرگذار ایران در چند دهه اخیر بود؛ بیهیاهو اما پیوسته، راه را برای حضور مؤثرتر زنان در عرصههای علمی، فرهنگی و سیاسی هموار کرد و با حمایت، تربیت و دلگرمسازی، پشتوانه نسلهای بعدی شد.
با اندوهی عمیق و دلی آکنده از غم، در سوگ بانویی مینویسیم که نبودنش خلأیی سنگین و جانسوز بر دلهای ما نهاده است؛ دکتر اشرف بروجردی؛ زنی که نامش با نجابت، خرد، صبوری و تعهد پیوند خورده بود و رفتنش برای همراهان و دوستانش، بهویژه آنان که سالها در کنار او زیستهاند، باورپذیر نیست. او از تبار اصلاح و امید بود؛ زنی که آرام میآمد، آرام میماند و عمیق اثر میگذاشت.
دکتر بروجردی همسر شهید معتمدیان بود؛ زنی که داغ فقدان را از نزدیک زیست و سالها با اندوهی خاموش، اما قامتی استوار، مسیر زندگی را پیمود. او مادر زندهیاد دکتر معتمدیان نیز بود و چه دشوار است نوشتن از مادری که بار دو سوگ بزرگ را با صبری کمنظیر به دوش کشید. صبر او از جنس سکوت نبود؛ پایداری خردمندانهای بود آمیخته با مهربانی، که رنج شخصی را به نیرویی برای همراهی با دیگران بدل میکرد.
در عرصه عمومی، کارنامهای روشن و ماندگار از خود بهجا گذاشت. ریاست کتابخانه ملی ایران برای او صرفاً یک مسئولیت اداری نبود، بلکه مأموریتی فرهنگی و اخلاقی به شمار میآمد. با نگاهی ژرف به میراث مکتوب و حافظه تاریخی این سرزمین، کوشید کتابخانه ملی را به خانهای امن برای دانش، گفتوگو و امید بدل سازد و با تدبیر و آرامش، به آن اعتباری تازه ببخشد.
در دولت اصلاحات، بهعنوان معاون اجتماعی وزارت کشور، صدای جامعه مدنی و مدافع شنیدهشدن مطالبات اجتماعی بود. او سیاست را میدان قدرتطلبی نمیدانست، بلکه عرصه خدمت و مسئولیت میفهمید. باور عمیقش به اخلاق، انسانمحوری و مشارکت شهروندی، از او مدیری ساخت که اعتماد میآفرید و دلگرمی میبخشید. دکتر بروجردی همچنین رئیس اندیشکده علوم انسانی و از اعضای مؤثر حزب اتحادملت ایران بود؛ زنی اندیشمند که به گفتوگو ایمان داشت و به عقلانیت در سیاست امید میبست. او از زنان تأثیرگذار ایران در چند دهه اخیر بود؛ بیهیاهو اما پیوسته، راه را برای حضور مؤثرتر زنان در عرصههای علمی، فرهنگی و سیاسی هموار کرد و با حمایت، تربیت و دلگرمسازی، پشتوانه نسلهای بعدی شد.
یکی از ماندگارترین جلوههای کنشگری او، تلاش خستگیناپذیر برای افزایش حضور زنان در قدرت سیاسی و عرصه تصمیمسازی بود. او به توانمندی زنان ایمان داشت و این ایمان را در عمل نشان داد؛ با مطالبهگری آگاهانه، ایستادگی در برابر نگاههای محدودکننده و حمایت از زنانی که شایسته دیدهشدن بودند. برای این باور هزینه داد، رنج دید، اما هرگز از آن عقب ننشست.
و چه بسیارند آنان که دکتر بروجردی را با صدای آرام و دلانگیز تلاوت قرآنش در جلسات حزب به یاد میآورند؛ لحظاتی که سکوت بر فضا مینشست و آیات الهی، از حنجرهای خسته اما مطمئن، دلها را آرام میکرد. تلاوت او رسمی و نمایشی نبود؛ صمیمی بود، از دل برمیآمد و به دل مینشست. در میان بحثهای سخت و روزهای پرفشار، صدایش یادآور اخلاق، معنویت و مسئولیتی بود که سیاست بدون آن، جان ندارد.
او برای بسیاری از ما، یار و پناه روزهای دشوار بود؛ شنوا، دلسوز و همراه. اکنون که به آرامش ابدی رسیده است، داغ نبودنش تازه و سنگین است. غم ما عمیق است، اما یاد او، منش او و راهی که پیمود، در دلها زنده خواهد ماند. یادش گرامی، نامش ماندگار و راهش پررهرو.
عکس: ستاره کاظمی/ هممیهن
