بندر زیر آب/ سیل گسترده در استانهای جنوبی ایران به ویژه هرمزگان
بالاخره دعای مردم ایران به عرش آسمان رسید و باران رحمت الهی نزول کرد. اما مسئولان باز هم نتوانستند آن را کنترل و مدیریت کنند و این رحمت الهی روز گذشته به سیل در برخی از استانها تبدیل شد. با آنکه نیروهای امدادی و خدماتی آمادهباش بودند و تمام مرخصیها لغو شده بود، باز هم استانهای جنوبی کشور سیلاب را تجربه کردند.
بالاخره دعای مردم ایران به عرش آسمان رسید و باران رحمت الهی نزول کرد. اما مسئولان باز هم نتوانستند آن را کنترل و مدیریت کنند و این رحمت الهی روز گذشته به سیل در برخی از استانها تبدیل شد. با آنکه نیروهای امدادی و خدماتی آمادهباش بودند و تمام مرخصیها لغو شده بود، باز هم استانهای جنوبی کشور سیلاب را تجربه کردند.
در بندرعباس به دلیل اختلاف ارتفاعی که با زمینهای بالادست خود دارد، حتی سیلابها روی تپههای شمالی بندرعباس به آبشار تبدیل شدند. مسئولان امر در این مورد اصلاً غافلگیر نشدند و هشدارها حاکی از آن است که دولت برای بارشها برنامهای نداشته و تنها مردم هستند که در این تورم و گرانی تاوان بیبرنامگی مسئولان را با از بین رفتن زندگیشان میپردازند. روز گذشته بارندگی شدید در استانهای جنوبی بهویژه هرمزگان و بوشهر و بیش از آن در شهر بندرعباس و بوشهر باعث شد که خیابان این شهرها زیر آب برود.
بارش باران شدید در این دو استان به سیل تبدیل شد و مشکلاتی برای رفت و آمد مردم به وجود آورد. علاوه بر آن پروازهای فرودگاه بندرعباس نیز مختل شد. براساس خبرها؛ راههای مواصلاتی هرمزگان براثر آبگرفتگی و سیلاب دچار مشکل شد و مدیر بحران هرمزگان از بستهبودن مسیر بندرعباس به بندرلنگه و قطعی برق فشار متوسط در ۳۱۰ نقطه استان خبر میدهد. مسیر دسترسی به بندر شهید رجایی در غرب بندرعباس بهدلیل آبگرفتگی شدید ناشی از بارش باران بسته شد. حدود ۶ کیلومتر از این محور از دو راهی تازیان تا تقاطع غیرهمسطح شهید رجایی در محاصره آب قرار گرفت. نیروهای راهداری و امدادی در تلاش برای بازگشایی مسیر هستند، اما وضعیت تا شب گذشته این مسیرها برای تردد عادی مناسب نبودند. فیلمهای منتشرشده از بارش روز گذشته حاکی از آن بود که گرفتگی خیابانها در بندرخمیر، باعث جاری شدن رودخانههای فصلی شده و در جزیره هرمز، برخی از اهالی این جزیره با قایق در خیابانهای این جزیره رفت و آمد کردند.
ارجمند، معاون فرماندار فسا نیز گفت: «باران راه ارتباطی ۱۱ روستا بیش از ۶۲۰ خانوار در فسا را مسدود کرد. این روستاها شامل روستاهای حسینآباد، ولیآباد، جلالآباد، فتحآباد، قلعه قرمز، حیدرآباد، له قربانی علیا و سفلی، علیآباد، خیرآباد و پنج منطقه عشایری است.»
غلامرضا غلامی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری فارس نیز از مسدود شدن راه مواصلاتی لامِرد به لارستان در نزدیکی چاهورز بهدلیل عبور آب از آبنما و احتمال خطر برای خودروها خبر داد.
از سوی دیگر یعقوب میرزایی قیری، فرماندار گراش نیز با اشاره به سرریز شدن ۹۵ درصد سدها و بندهای خاکی این شهرستان از آبگرفتگی برخی منازل و معابر شهری و روستایی خبر داده و گفت: «از مجموع ۹ سد و بند خاکی در روستاهای بخش مرکزی و ارد شامل فداغ، آغضه، زینلآباد، خلیلی، تنگ آب، کنگ و ریشه، حدود سه میلیون و ۷۵۰ هزار متر مکعب آبگیری صورت گرفته و ۹۵ درصد این بندها سرریز شدهاند.»
او افزود: «چند دستگاه خودرو دچار آببردگی شده و بیش از ۲۰ منزل مسکونی که دچار آبگرفتگی شده بودند، با تلاش نیروهای جمعیت هلال احمر، آتشنشانی و گروههای جهادی مورد خدماترسانی قرار گرفت و عملیات تخلیه آب و کمک به ساکنان همچنان ادامه دارد.»
علی علیزاده، فرماندار لامرد از تعطیلی برخی مدارس خبر داده و گفت: «تقریباً ۱۳۰ منزل قدیمی و کاهگلی آسیب دیدهاند که هلالاحمر به آنان خدمات رسانده است. دو محور این شهرستان به دلیل شدت بارشها مسدود است؛ مسیر سهراه فاریاب شمال بخش چاهورز که به بیرم وصل میشود به دلیل آبگرفتگی مسدود شده و تنها ماشینهای سنگین تردد دارند. همچنین مسیر لارستان-لامرد به دلیل آبنمای بیرم مسدود شده و مسیر جایگزین از سمت خنج، محمله و علامرودشت است. به دلیل حجم زیاد آب، تردد خودروهای سبک خطرناک است.»
نجات کارگران از سیلاب
آب در برخی محلات استانهای جنوبی آنقدر بالا آمده بود که مردم در خودروهای خود زندانی شدند. پس از آبگرفتگی معابر در محدوده بندر شهید رجایی، یک دستگاه مینیبوس در مسیر زیرگذر دچار حادثه شد و سرنشینان آن گرفتار آب شدند؛ کارگران بندر شهید رجایی در این مینیبوس بودند. زمانی که مینیبوس قادر به ادامه حرکت نبود و خطر غرقشدگی سرنشینان آن را تهدید میکرد، راننده چند خودروی عبوری و چند تن از کارگران بندر شهید رجایی با سرعت توانستند همکاران خود را از شرایط بحرانی نجات دهند.
نخستین هشدار قرمز پس از 8 ماه
روز دوشنبه 24 آذر سیفالله آقابیگی، مدیرکل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل وزارت نیرو با اشاره به هشدار قرمز سازمان هواشناسی کشور مبنی بر وقوع سیلاب اعلام کرده بود که «پیشبینی میشود شرایط در استانهای جنوبی کشور سیلابی باشد. [...] از روز دوشنبه تا پایان هفته در استانهای جنوبی کشور از جمله خوزستان، جنوب کرمان، فارس، بوشهر و همچنین بخشهایی از استانهای هرمزگان، یزد، اصفهان، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد هشدار قرمز بارندگی صادر شده است. برای برخی دیگر از استانها از جمله البرز و استانهای شمالی کشور نیز هشدار سطح نارنجی صادر شده است.»
مهرداد حسنزاده، مدیرکل مدیریت بحران استانداری هرمزگان البته در این مورد تاکید کرد: «مدیریت پیشدستانه و بهموقع ستاد بحران و آمادگی کامل دستگاههای اجرایی، با وجود ورود سامانه بارشی فعال و بارندگیهای گسترده در مناطق غربی، مرکزی و جزایر استان، موجب شد این مخاطره طبیعی تاکنون بدون تلفات جانی و با حداقل خسارت مدیریت شود.» او درباره جزئیات آبگرفتگی معابر در هرمزگان گفت: «آبگرفتگی معابر به دنبال چنین بارش بیوقفهای طبیعی است. از آنجا که شهرهای هرمزگان ساحلی هستند، دفع آبهای سطحی چند ساعت بعد رخ میدهد. نکته مهم این است که تا این ساعت، آبگرفتگی منازل، فوتی و مصدوم نداشتیم.»
1200 شهر و روستا در معرض سیل
مهدی زارع، استاد دانشگاه نیز درباره این سیل تاکید کرد: «بیش از ۱۲۰۰ شهر و روستا در ایران در معرض خطر سیل قرار دارند. مناطق عمده سیلخیز، در هنگام بارشهای قابل توجه، در شمال کشور شامل استانهای گیلان، مازندران و گلستان و بخشهایی از رشتهکوه البرز و زاگرس هستند که به دلیل شیب تند ارتفاعات و حذف جنگلها و پوشش گیاهی در دهههای اخیر، مستعد سیلاباند. در مناطق جنوبی کشور مانند استانهای هرمزگان و سیستان و بلوچستان، جنوب استان کرمان، بخشهایی از فارس و بوشهر، هنگام بارشهای رگباری و در دشتهای سیلابی خوزستان، و نیز در کلانشهرهایی مانند تهران، مشهد، تبریز و شیراز، به دلیل گسترش شهرنشینی و عوامل انسانی، ریسک سیلاب بالاست. در شهرهای کوچکتر در شمال و جنوب ایران نیز خطر سیلاب به دلایل مختلف بالاست. مثلاً در شهر ماکو (استان آذربایجان غربی)بافت قدیمی در معرض تهدید سیلابهایی است که به صورت آبشار از کوه «قیهداغ» به داخل شهر جاری میشوند. در شهرستان دیر (استان بوشهر) در ساحل خلیج فارس، امتداد ارتفاعات شمالی، شمالشرقی تا شرق شهرستان و ارتفاعات میانی آن، پتانسیل سیلخیزی بالایی دارند.»
او درباره پایتخت نیز تاکید کرد: «مناطق ۱، ۴، ۲، ۵ و ۲۲ شهرداری تهران، به علت نزدیکی به حوضههای آبریز دارآباد، تجریش، درکه، فرحزاد و کن، شیب تند ارتفاعات مشرف به شهر و ساختوساز در حریم رودخانهها، پهنههای عمده سیلخیز شمال تهران هستند. شمال تا مرکز تهران با هفت روددره اصلی که همگی با مداخلات شهرسازی ناپایدار در محدودههای نفوذناپذیر شهری و بتنریزیشده قرار گرفتهاند، در معرض آسیب سیلابهای ناگهانی هستند.»
عکس: علی ستاری / مهر
