بررسی موضع‌گیری جو بایدن و کامالا هریس درباره جنگ غزه همزمان با بمباران یک مدرسه از سوی اسرائیل
آخرین تلاش دموکرات‌ها برای آتش‌بس
گروه خبر: رئیس‌جمهور آمریکا بار دیگر بر لزوم پایان دادن به جنگ غزه تاکید کرد. معاون او و نامزد اصلی جمهوری‌خواهان در انتخابات آتی آمریکا نیز خواستار برقراری آتش‌بس شد. ارتباط میان آمریکا و اسرائیل، راهبردی، پیچیده و پرافت‌وخیز است. در حال حاضر آمریکا از یک سو اسرائیل را در جنگ غزه حمایت می‌کند چراکه خود را ملزم به پشتیبانی و حفظ موجودیت رژیم تل‌آویو می‌داند. اسرائیل در این جنگ هیچ خط قرمزی ندارد. این رژیم در آخرین اقدام خود، با بمباران یک مدرسه در غزه و قتل ده‌ها غیرنظامی، واکنش‌های بین‌المللی را برانگیخت.
با توجه به کشتار ۴۰ هزار نفر در این جنگ، ویرانی بیش از ۶۰ درصدی نوار غزه، خطر وقوع فاجعه انسانی، نامشخص بودن نتیجه درگیری و تاثیرگذاری مستقیم بر تنش در دیگر مناطق خاورمیانه، آمریکایی‌ها به دلایل مختلف خواستار پایان دادن به این جنگ هستند. برخی تحلیلگران با توجه به تحولات داخلی آمریکا، اینطور تحلیل می‌کنند که نتانیاهو با طولانی‌تر کردن این جنگ، در تلاش برای تاثیرگذاری بر انتخابات آمریکا، کمک به پیروزی ترامپ، بالا بردن تنش در منطقه و حفظ حضور ایالات متحده در خاورمیانه است.
بمباران مدرسه
منابع خبری بامداد شنبه از شهادت بیش از ۱۰۰ فلسطینی در حمله هوایی اسرائیل به یک مدرسه در شهر غزه خبر دادند. به گزارش الجزیره، بیش از ۱۰۰ نفر در حمله به مدرسه‌ای در محله الدراج در مرکز غزه در هنگام نماز صبح، شهید شدند. بر اساس این گزارش، در این مدرسه که محل اسکان پناهجویان بوده است، ده‌ها نفر دیگر نیز زخمی شده‌اند. از سوی دیگر ارتش اسرائیل مدعی شده که یک مدرسه را در غزه که محل فرماندهی نیروهای حماس بوده، هدف قرار داده است.
زمان آتش‌بس رسیده است
حساب رسمی جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا روز گذشته به وقت تهران، از برقراری تماس میان امیر قطر، رئیس‌جمهور مصر و خودش میان طرفین درگیری میان اسرائیل و حماس خبر داد و نوشت: «زمان نهایی کردن توافق آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها و زندانیان فرا رسیده است. جایی برای وقت تلف کردن نیست.»
کامالا هریس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا و نامزد حزب دموکرات نیز که در جریان تبلیغات خود به آریزونا سفر کرده بود، با جمعی از حامیان فلسطین روبه‌رو شد که تجمع حامیان او را مختل کردند.
به گزارش الجزیره، به نقل از شبکه خبری الجزیره، هریس با متوقف کردن سخنرانی خود به صورت مستقیم خطاب به حامیان فلسطین گفت: «باید واضح صحبت کنم. اکنون زمان دستیابی به توافق آتش‌بس و توافقی برای برگرداندن گروگان‌های اسرائیلی (اسیران صهیونیست) فرا رسیده است.»
هریس همچنین به جمعیت حامیان فلسطین گفت: «جو بایدن، رئیس‌جمهور و من ۲۴ ساعته داریم بر روی توافق آتش‌بس و بازگرداندن گروگان‌ها کار می‌کنیم. من به اعتراضات شما احترام می‌گذارم اما اکنون اینجاییم تا برای انتخابات ۲۰۲۴ کار کنیم.»
قدرت لابی اسرائیل
ناتوانی دولت بایدن در قانع کردن نتانیاهو به پایان جنگ در غزه، مورد توجه تحلیلگران شاخص قرار گرفت. هر کدام از ناظران، از زاویه‌ای به این مسئله نگاه می‌کنند.
جان مرشایمر، استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه شیکاگو با برشمردن برنامه‌های دولت آمریکا و اهدافی که درباره جنگ در فلسطین دارد، راجع به این ناتوانی در فارن افرز نوشت: «دولت بایدن در هر مرحله از [جنگ غزه] اسرائیل حمایت کرده است و درعین‌حال، با ناراحتی به آنچه اسرائیل انجام می‌دهد یا نمی‌کند اعتراض می‌کند. بدتر از آن، نه کنگره، نه رهبران جمهوری‌خواه و نه رسانه‌های جریان اصلی، دولت بایدن را تحت فشار قرار نداده‌اند که اسرائیل را برای تغییر رفتارش به شکل معنی‌داری مجاب کند. این وضعیت نگران‌کننده این سوال واضح را ایجاد می‌کند: چرا؟ پاسخ: قدرت حیرت‌انگیز لابی اسرائیل.»
خاورمیانه باثبات به نفع آمریکا و ضرر اسرائیل است
سیدهادی برهانی، استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران به خبرنگار «هم‌میهن» گفت: «در ایران درک درستی از ارتباط آمریکا و اسرائیل وجود ندارد. می‌خواهیم با ضرب‌المثل سگ زرد برادر شغال است، ارتباط این دو طرف را تحلیل کنیم. اما حقیقت این است که در نگاه حزب دموکرات و جمهوری‌خواه نسبت به اسرائیل و مسائل خاورمیانه تفاوت وجود دارد. قبل از هر چیز باید بگویم که هر دو حزب بر حفظ موجودیت اسرائیل تاکید دارند و از آن دفاع می‌کنند. اما نگاه‌شان نسبت به تحولات و وقایع متفاوت است و نظرسنجی‌ها این را نشان می‌دهد. در گذشته، هر دو حزب نسبت به اسرائیل مواضع تقریباً یکسانی داشتند و حتی دموکرات‌ها روابط‌شان با اسرائیل بهتر بود. اما شرایط به مرور و با دلایل مختلف تغییر کرده است.
در حال حاضر جمهوری‌خواهان به طور کامل حامی اسرائیل هستند و انتقادات در میان دموکرات‌ها و هواداران این حزب، نسبت به رژیم صهیونیستی و مسائل جنگ غزه بیشتر است. نتانیاهو می‌داند که اگر ترامپ سر کار بیاید، با توجه به حمایت بی‌سابقه‌ای که از اسرائیل کرد (مسئله به رسمیت شناختن حاکمیت بر جولان و انتقال سفارت از تل‌آویو به بیت‌المقدس) کار برای آن‌ها راحت‌تر می‌شود و به نفع‌شان است. اما اگر رئیس‌جمهور بعدی دموکرات و کامالا هریس باشد، حمایت همیشگی را نخواهند داشت. پشتیبانی هریس از اقدامات اسرائیل، نسبت به بایدن کم‌تر است.
بنابراین، ابزار دست اسرائیلی‌هایی که خواستار قدرت گرفتن ترامپ هستند، طولانی کردن جنگ و افزایش تنش در خاورمیانه است که شکست خوردن سیاست‌های دموکرات‌ها در منطقه را نشان می‌دهد. پایگاه اجتماعی حزب دموکرات فعلاً نسبت به مسئله فلسطین حساس است.» او خاطرنشان کرد: «آمریکا روی موجودیت اسرائیل حساسیت دارد و هیئت حاکمه این کشور معتقد است که نباید اسرائیل را در شرایط سخت تنها گذاشت. اگر جنگ گسترش پیدا کند و همه‌جانبه شود، آمریکا به نفع اسرائیل وارد جنگ می‌شود. اگر این جنگ به پایان نرسد و دامنه آن گسترش پیدا کند، فشار روی دموکرات‌ها بالا می‌رود. آن‌ها دنبال این هستند که کار به شرایط سخت نرسد. مایل هستند آتش‌بس و تبادل اُسرا صورت بگیرد.
خاورمیانه آرام و باثبات به نفع آمریکاست. چون اولویت‌های مهم‌تری مثل چین، روسیه و اوکراین را دارد و متمایل به فاصله گرفتن از منطقه است. اما اسرائیل بدون حمایت و حضور آمریکا احساس امنیت نمی‌کند و هیچ تمایلی به ترک منطقه از سوی ایالات متحده ندارد. همه کار می‌کند که حضور آمریکا در منطقه حفظ شود. یکی از آن راه‌ها، افزایش تنش است. اسرائیل دو خط قرمز را رد کرد که یکی از آن‌ها حمله به ساختمان کنسولگری و دیگری ترور هنیه در تهران بود. تلاش می‌کنند که سطح تنش را بالا ببرند. البته این به معنای نداشتن فرصت انتقام از سوی ایران نیست. بلکه اقدام ایران باید به گونه‌ای باشد که به اسرائیل هزینه وارد کند، باعث احیای بازدارندگی شود و در نهایت به جنگ گسترده تبدیل نشود.»
دموکرات‌ها به آتش‌بس نیاز دارند
رحمن قهرمانپور، تحلیلگر مسائل آمریکا بخشی از حوزه مطالعاتی خود را به روابط ایالات متحده و اسرائیل اختصاص داده است. او معتقد است که دموکرات‌ها نسبت به تاثیر مسائل سیاست خارجی به‌خصوص مسئله خاورمیانه و اسرائیل بر انتخابات آمریکا، نگران هستند.
قهرمانپور به «هم‌میهن» گفت: «بایدن و دموکرات‌ها دوست دارند که آتش‌بس در غزه برقرار شود و چند دلیل برای آن دارند؛ اول اینکه تا حد ممکن از تاثیرگذاری سیاست خارجی بر رقابت‌های انتخاباتی آمریکا بکاهند. دلیل دوم، جذب آرای عرب‌های آمریکا به‌خصوص در ایالت میشیگان است. اعراب آمریکا اعلام کردند که در این انتخابات بی‌طرف هستند و حزب دموکرات تلاش می‌کند که حداقل بعد از انصراف بایدن بتواند آرای آن‌ها را به دست بیاورد. در نظام انتخاباتی الکترال آمریکا حتی ۱۰ تا ۱۲ هزار رای اهمیت دارد، چه برسد به ۱۰۰ رای. این آرا می‌تواند سرنوشت یک ایالت را تغییر دهد و آن را به دموکرات‌ها یا جمهوری‌خواهان تقدیم کند. سومین دلیل تلاش دموکرات‌ها برای جذب و پای کار آوردن بدنه جوان و چپگرای این حزب در جریان انتخابات است. آن‌ها جوان هستند، انگیزه دارند، در شبکه‌های اجتماعی فعالند و این مسائل در کمپین‌های انتخاباتی بسیار مهم است. این جناح در جمع‌آوری رای برای بایدن در انتخابات ۲۰۲۰ بسیار تاثیرگذار بود.»
او ادامه داد: «اما در نهایت همه راه‌ها به نتانیاهو ختم می‌شود. دموکرات‌ها آتش‌بس می‌خواهند اما تجربه ۱۰ ماه گذشته و جنگی که جریان دارد، به ما نشان می‌دهد آمریکا نفوذ و قدرت گذشته را بر اسرائیل ندارد. نمی‌تواند آن‌ها را وادار به پایان جنگ کند. در حال حاضر نتانیاهو با احزاب راست افراطی اسرائیل ائتلافی تشکیل داده و فعلاً قصد ادامه جنگ، ترور و تخریب را دارد. خیلی‌ها تماس می‌گیرند و بر اسرائیل و نتانیاهو فشار می‌آورند اما در نهایت باید ببینیم که محاسبات در تل‌آویو به چه صورت خواهد شد.»
قهرمانپور مسئله عدم تمایل اسرائیل به پیروزی کامالا هریس را تائید کرد و اظهار داشت: «بعد از مناظره اول میان بایدن و ترامپ، شانس ترامپ بالا رفت. اسرائیلی‌ها هم خوشحال بودند چون نتانیاهو دوست دارد با ترامپ کار کند. کناره‌گیری بایدن و انتخاب هریس، معادلات را بر هم زد. شاید بایدن را تحمل می‌کردند اما هریس را نه. چون بایدن به نسبت دیگر دموکرات‌ها، نسبت به حمایت از اسرائیل عملکردی استثنائی داشت. اما آتش‌بس را نیز دنبال می‌کرد. ولی نگاه حزب دموکرات به این منازعه کمی تغییر کرده است. اما در سال‌های اخیر، این گرایش در حزب دموکرات تغییر کرده است. اول به خاطر قدرت جناح مترقی حزب دموکرات و همچنین به خاطر تغییراتی که در نسل جوان یهودی ساکن آمریکا اتفاق افتاد. نسل جدید یهودیان آمریکا دیگر مثل نسل معروف به هولوکاست، خیلی طرفدار اسرائیل نیستند بلکه منتقد نیز در میان آنان وجود دارد. مجموع برخی دلایل باعث شد که در نهایت، حزب دموکرات موضع انتقادی‌تری بگیرد.»
این پژوهشگر حوزه بین‌الملل ادامه داد: نمونه این مسئله توافق برجام است. با اینکه اسرائیل نزدیک به ۲۰ میلیون دلار خرج کرده بود که برجام را به هم بزند، ولی اوباما ایستاد و این توافق را پیش برد. بعدها معلوم شد که همان زمان بر سر برجام درگیری لفظی شدیدی بین اوباما و نتانیاهو رخ داد. اسرائیل نمی‌خواهد دوباره فردی با آن مشخصات سر کار بیاید. از بابت هریس نگران هستند چون شانس برنده شدن او بیشتر از بایدن است و به جناح مترقی حزب دموکرات نزدیک‌تر است که نگاهی انتقادی نسبت به اسرائیل دارند.»
قهرمانپور در پاسخ به این سوال که چرا گفته می‌شود نتانیاهو تمایل بیشتری به کار با ترامپ دارد، خاطرنشان کرد: «بخشی از این تمایل، ریشه‌های فکری و عقیدتی دارد. جریان مسیحیان موعودگرایان انجیلی (اونجلیست‌ها) به خاطر عقاید آخرالزمانی و اینکه معتقدند ظهور مسیح ارتباط مستقیمی با تحولات بیت‌المقدس دارد، طرفدار اسرائیل هستند. موضوع دیگر، ویژگی‌های شخصی ترامپ است. او به لحاظ شخصیت و خصلت‌های فردی، اقتدارگراست و به نتانیاهو کاملاً شباهت دارد. اگر او سر کار بیاید، شرایط برای نتانیاهو و جریان او راحت‌تر می‌شود. ترامپ، بوروکراسی پیچیده آمریکا را دور می‌زند و مسئله سیاست خارجی را شخصی می‌کند. او زمانی که رئیس‌جمهور بود، دو خط قرمز آمریکا را رد کرد که یکی به رسمیت شناختن حاکمیت تل‌آویو بر بلندی‌های جولان بود و دیگری انتقال پایتخت از تل‌آویو به بیت‌المقدس. در محاسبات اسرائیلی‌ها، پیروزی ترامپ به نفع‌شان است و معتقدند که باز هم به نفع آن‌ها کار خواهد کرد.»
