برنامه هفتم توسعه و بودجه هم دستکاری شدند؟

لایحه حجاب و عفاف از همان روزی که مطرح شد، با حاشیه‌های زیادی همراه بود. این حاشیه‌ها زمانی که این لایحه اصل 85 شد، چندبرابر شد. حال یک نماینده‌ ادعا کرده است، این لایحه مذکور پیش از ارسال برای تایید نهایی به شورای نگهبان، دستکاری شده است. گویی در حوزه حجاب و عفاف، دست بالای دست، بسیار است. این در حالی است که آحاد جامعه از مسئولان امر انتظار دارند وقت و انرژی‌شان را صرف برون‌داد کشور از مشکلات اقتصادی کنند اما گویا تمام تمرکز بر روی موضوع فرهنگی شده است که چارچوب‌ها در آن برای تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان مشخص نیست.

حسن نوروزی، عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون قضایی و حقوقی از دستکاری لایحه حجاب و عفاف در دو مرحله خبر داد و گفت: «لایحه ارسال‌شده به شورای نگهبان آن چیزی نبوده که در کمیسیون مشترک مصوب شده است.» او در ادامه توضیح داد: «منظور بنده از دست‌های پشت‌پرده همان فردی است که وقتی قرار بود لایحه عفاف و حجاب به شورای نگهبان برود، به‌جای اینکه لایحه مصوب‌شده در کمیسیون ویژه را در سامانه قرار دهند، لایحه خود را گذاشتند.» محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا در واکنش به این موضوع در صفحه ایکس خود رو به رئیس مجلس نوشت: «آقای نوروزی نماینده مجلس با قطعیت می‌گوید لایحه حجاب را که کمیسیون قضایی تصویب کرده با آنچه به شورای نگهبان ارسال شده فرق دارد و تازه بعد از اینکه به مجلس برگشت خورده، به طرز مشکوکی ۳ ماده دیگر به آن اضافه شده. در مجلس «جن» وجود دارد؟»

محسن برهانی، وکیل و حقوقدان نیز در واکنش به این موضوع در شبکه ایکس نوشت: «مجلس ‎لایحه عفاف و حجاب را با اصل ۸۵ به پستو برد. حال ادعا شده‌ است که شخصی آمده و به‌جای مصوبه کمیسیون، چیز دیگری را برای شورای نگهبان ارسال کرده و پس از بازگشت مصوبه، همان شخص سرخود ۳ ماده دیگر اضافه کرده است! چرا باید هزینه این افتضاح تقنینی را مردم و نظام قضایی پرداخت ‌کنند؟»

لایحه حجاب و عفاف که از حساسیت زیادی در جامعه برخوردار است، سرنوشت عجیب و غریبی پیدا کرده. این لایحه در 9 ماده توسط قوه‌قضائیه تهیه شد آن‌هم با تقسیم کار ابراهیم رئیسی، رئیس شورای‌عالی فرهنگی. اما این 9 ماده در دولت به 15 ماده افزایش یافته و به مجلس ارسال شد. در مجلس اما همانقدر که در حمایت از این لایحه شعار داده شد، برای اسرارآمیز بودنش تلاش شد. لایحه 15ماده‌ای در کمیسیون قضایی و حقوقی به 73 ماده افزایش یافت اما مهم‌ترین مسئله آن بود که برخی از نمایندگان مجلس ایراداتی درباره این لایحه داشتند اما نتوانستند آن را مطرح کنند چراکه لایحه حجاب و عفاف اصل هشتادوپنجی شد تا در کمیسیون قضایی و حقوقی، همان کمیسیونی که 58 ماده به آن اضافه کرده بودند، آن را بررسی کنند و نمایندگان فقط در مجلس به تصویب آن رای دهند.

پس از آنکه مجلس این لایحه را برای تایید به شورای نگهبان ارسال کرد، ایرادات بسیاری به آن گرفته شد و شورای نگهبان آن را دوباره به مجلس برگشت داد تا ایرادات آن رفع شود. در این گیرودار بود که بهادری‌جهرمی، سخنگوی دولت سعی کرد مسئولیت تهیه این لایحه جنجالی را بر گُرده قوه‌قضائیه بیندازد و در نشست دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی به صراحت اعلام کرد: «دولت معتقد بود که نیازمند به اصلاح در قانون نیستیم و قوانین موجود کفایت می‌کند و لزومی به ارائه لایحه جدید نیست، مع‎ذلک به‎دلیل اینکه قوه قضائیه این لایحه را تدوین و به دولت ارسال کرده و از این حیث لایحه قضایی محسوب می‎شده، لذا دولت به‎جای رویکرد مخالفت، رویکرد تعامل را برگزیده و لایحه را ظرف مدت ۲۰ روز تقدیم مجلس کرده است.» این گفته او با واکنش قوه‌قضائیه روبه‌رو شد و آنجا بود که اعلام شد: «تهیه این لایحه در تقسیم کار ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم بر عهده دستگاه قضا قرار گرفته است.» دستگاه عدلیه در این بیانیه نوشت: «رئیس قوه قضائیه در مقاطع زمانی مختلف طی سال گذشته و همچنین سال جاری، بار‌ها بر کفایت مجموعه قوانین و مقررات موجود برای برخورد با ناهنجاری‌های اجتماعی تاکید کرده و در سخنان چندباره رئیس عدلیه آمده، دستگاه‌هایی که در این خصوص وظیفه دارند، هریک باید به تکالیف خود عمل نموده و منتظر قانون جدید نمانند، قوه قضائیه نیز در این راستا به موارد ارجاعی به‌عنوان جرایم ارتکابی رسیدگی خواهد کرد و از این حیث نیازی به انتظار برای تصویب قانون جدید نیست.» به گفته برخی از کارشناسان حوزه سیاست، مخالفت با این لایحه حتی راهی را باز کرد برای ردصلاحیت برخی از نمایندگان منتقد دولت. مناظره‌ای با حضور حسن نوروزی و علیرضا نوری‌قزلجه دو نماینده مجلس در کافه خبر، خبرآنلاین برگزار شد که در این جلسه حسن نوروزی از دستکاری لایحه حجاب و عفاف خبر داد.

مجلس یازدهم رکورددار اصل 85

علیرضا نوری‌قزلجه، نماینده بستان و عضو کمیسیون جهش تولید و نظارت بر اجرای اصل 44 قانون اساسی در گفت‌وگو با هم‌میهن با اشاره به عدم شفافیت لایحه حجاب و عفاف، تاکید کرد: «در مناظره‌ای که با آقای نوروزی داشتیم من در جریان دستکاری این لایحه قرار گرفتم که ناراحت‌کننده و تأسف‌بار بود.» او افزود: «ما تاکید می‌کردیم که مباحث مهم باید علنی در مجلس مطرح شده و نباید به نام اصل 85 به کمیسیون برود و به صورت دربسته و سربسته بررسی شود. یکی از عوارض روش حاکم بر مجلس نیز همین است. اگر لایحه حجاب و عفاف به صحن علنی مجلس آمده و ماده به ماده بررسی و مصوبه از تریبون مجلس خوانده می‌شد، کسی می‌توانست به آن دست بزند؟ آن‌هم به وسعتی که نوروزی به آن اشاره کرد. یکی از عوارض بررسی‌های غیرشفاف می‌شود، اقدامات غیرشفاف. واقعاً تأسف‌بار و بی‌سابقه است. نوروزی می‌گفت که این نوع دستکاری‌ها در مجلس سابقه داشته اما من اعلام کردم اصلاً چنین موردی را در ادوار گذشته مجلس سراغ ندارم و هیچ‌وقت نبوده که در مصوبات مجلس دستکاری شود. اما متاسفانه در مجلس یازدهم از این صنف کارها هم اتفاق افتاد.»

او در پاسخ به این سوال که چرا هیئت‌رئیسه مجلس به این موضوع ورود پیدا نکرد؟ گفت: «برای اولین بار از نوروزی شنیدم که این دستکاری در مصوبه صورت گرفته است و خواستم اطلاعاتی از این لایحه به ما ارائه کنند که ما هم این موضوع را پیگیری کنیم. ما نمی‌دانیم که چه چیزی در این لایحه مطرح شده و دستکاری انجام شده است. حتی نمی‌دانیم که هیئت‌رئیسه در جریان این اتفاق هستند یا نه اما علی‌القاعده باید هیئت‌رئیسه به این ابهام پاسخ بدهند و آن را روشن کنند. جامعه از مجلسی که شعار شفافیت سر داده انتظار شفافیت دارد نه اقداماتی که در مجلس و قانونگذاری سابقه نداشته است.» نوری‌قزلجه در پاسخ به این سوال که مقام مسئول مصوبه مجلس را دستکاری کرده یا فردی غیرمسئول؟ تاکید کرد: «در هر دو صورت واویلاست؛ چه زمانی که یک مقام مسئول یک مصوبه را عامداً دستکاری کند و چه بدتر می‌شود که فرد غیرمسئول به لایحه دسترسی داشته و آن را دستکاری کرده است. اگر فردی غیرمسئول این‌کار را انجام داده وامصیب‌ است.»

این نماینده مجلس با اشاره به اصل 85 شدن این لایحه نیز افزود: «مجلس یازدهم در حوزه اصل هشتادوپنجی شدن لوایح رکورددار است و اگر دستکاری تغییر مصوبات هم ثابت شود، رکورددار این دستکاری خواهند بود.»

نوری‌قزلجه در پاسخ به این سوال که این رکوردها از ضعف هیئت رئیسه است یا به دلیل حساسیت لوایح این اتفاق افتاده است؟ گفت: «ارزش مجلس به قانونگذاری و سلامت قانونگذاری است، اگر این موضوع هم زیر سوال برود، نمایندگان برای چه چیزی دور هم جمع شده و در مجلس می‌نشینند؟ کیان مجلس این است و انتظار می‌رود به صورت جدی و قانع‌کننده پاسخی برای اظهارات و این نوع مداخلات وجود داشته باشد.»

او افزود: «قبلاً هم حدس و گمان‌هایی بود که این اتفاق در برنامه هفتم توسعه هم می‌افتد و در بودجه نیز گفتند که چنین اتفاقاتی رخ داده است. ما نقل‌قول‌هایی در این باره می‌شنیدیم و همیشه می‌گفتیم انشاالله که اینطور نیست و علی‌القاعده نباید اینطور باشد. در حال حاضر آن ابهاماتی که درباره این موضوعات در ذهن نمایندگان وجود داشت را قریب به یقین می‌کند که دست‌های ناپاکی در مصوبات دست می‌بردند.»

او در پاسخ به این سوال که یعنی در بودجه و برنامه هفتم توسعه هم دستکاری صورت گرفته است؟ گفت: «در جریان بررسی برنامه هفتم توسعه شنیده می‌شد که می‌گفتند «اینکه در کمیسیون رای نیاورده بود، چطور به صحن مجلس راه پیدا کرده است؟» این سوالات نشان می‌دهد که ظاهراً موضوعاتی وجود داشته و به نظرم نیاز به بررسی دقیق‌تری دارد. ما منتظریم هیئت‌رئیسه موضع رسمی خود را اعلام کند.»

مجلس در پی قانع کردن کسانی بود که خواهان تصویب لایحه حجاب و عفاف بودند و از سوی دیگر نمی‌خواست مسئولیت این مصوبه را هم برعهده بگیرد. نماینده بستان درباره این موضوع بیان کرد: «از این موضوع می‌توان نتیجه دردناکی گرفت که متاسفانه مجلس، سفارشی کار می‌کرد. اگر نماینده پیگیر تصمیمی باشد درحالی‌که نخواهد آن را بیان کند و حاضر نباشد هزینه آن را بپردازد، حاکی از آن است که نماینده برخلاف میل خود و کاری سفارشی را انجام می‌دهد. این علائم نشان می‌دهد تصویب لایحه حجاب و عفاف از بیرون هدایت شده است. این لایحه بود و آن را به مجلس تقدیم کرده بودند اما بعد از آنکه لایحه 15ماده‌ای به 70 ماده افزایش یافت از لایحه خارج شد. این مواد طوری در این مجلس به لایحه حجاب و عفاف اضافه شد که کسی هزینه آن را بپردازد و یا در جلسه علنی مورد بررسی قرار گیرد. این نشانه‌ها حاکی از آن است که از بیرون دیکته شده است. البته افرادی که در مصاحبه‌های صداوسیما به این موضوع – لایحه حجاب و عفاف – پرداختند، مانند طرح صیانت از کاربران فضای مجازی گویای این بود که این لایحه کار نمایندگان نیست.» نوری‌قزلجه در پاسخ به این سوال که منظور شما این است که 58 ماده‌ای که در مجلس به این لایحه اضافه شد، کار نمایندگان نبود؟ گفت: «به اسم نمایندگان بود اما معلوم بود افرادی که در صداوسیما از این مواد دفاع کرده و روی آنها بحث و مناظره می‌کردند، دنبال تصویب این لایحه بودند.»

عضو فراکسیون اقلیت با اشاره به اینکه با اصل 85شدن این لایحه مخالفت کردم، افزود: «مشخص شد که این مخالفت ما بجا بود چراکه بررسی لایحه حجاب و عفاف در صحن علنی مجلس، احتمالاً ایرادات و اشکالاتِ شورای نگهبان پیش نمی‌آمد و شائبه‌ها، دستکاری‌ها و اتفاقات ناگوار نیز برای آن رخ نمی‌داد. از سوی دیگر با گرفتن نظر همه نمایندگان ایرادات شرعی و حقوقی هم به وجود نمی‌آمد. اما قبول نکردند و چند نفر این لایحه را نوشته و سرهم کردند و نهایتاً هم با این ایرادات مبنایی به مجلس برگشت.» او در پاسخ به این سوال که نمی‌شود این لایحه را دوباره در صحن علنی مجلس بررسی کرد؟ گفت: «فکر نمی‌کنم. آنطور که نوروزی اعلام کرد ایرادات را هم برطرف کرده‌اند.»

نوری‌قزلجه در پاسخ به این سوال که با این اوصاف چه کسی پاسخگوی تبعات این لایحه خواهد بود؟ تاکید کرد: «اگر کسی حاضر بود تبعات این لایحه را بپذیرد به‌صورت علنی در مجلس بررسی می‌شد و مسئولیت آن را می‌پذیرفتند. از سوی دیگر با توجیه اقشار مختلف اجماع ملی را هم رقم می‌زدند. در حقیقت با بررسی شفاف و علنی لایحه حجاب و عفاف تمام اقشار جامعه را پشتیبان آن می‌کردند. ظاهراً مبنایی برای قبول مسئولیت نبوده که این لایحه در خفا بررسی شده و این اتفاقات رقم خورد.»