نقش هند و پاکستان در قفقاز جنوبی

ارمنستان در آستانه امضای یک قرارداد ۳ میلیارد دلاری برای خرید جنگنده‌های سوخو(Su-30MKI)  از هند قرار دارد. این جنگنده‌ها که توسط شرکت «هوانوردی هندوستان لیمیتد» ساخته می‌شوند، جت‌های چندمنظوره با هوانوردی پیشرفته، موتورهای دوگانه با قابلیت جهت‌دهی رانش و ظرفیت بالای حمل تسلیحات هستند.

طبق این قرارداد، هند تحویل نخستین دسته شامل هشت تا 12 فروند هواپیما را از سال ۲۰۲۷ به ارمنستان آغاز می‌کند و آن را تا سال ۲۰۲۹ تکمیل خواهد کرد. این توافق میان هند و ارمنستان پس از خرید ۴۰ فروند «جنگنده جی.اف 17 تاندر بلاک3» (JF-17 Thunder Block III) توسط جمهوری آذربایجان از پاکستان که رقیب ژئوپلیتیک هند است، انجام می‌گیرد.

در ماه اکتبر، ورود جنگنده‌های «جی.اف 17» پاکستان به آذربایجان موجی از نگرانی را در ایروان ایجاد کرد. در پایان اکتبر، روابط عمومی نیروهای مسلح پاکستان همچنین از یک رزمایش مشترک با آذربایجان خبر داد و اعلام کرد که یک یگان نیروی هوایی شامل جنگنده‌های «جی.اف 17» برای انجام یک رزمایش دوجانبه وارد آذربایجان شده است.

علاوه بر این، در تاریخ ۸ نوامبر، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، تأیید کرد که جنگنده‌های جی.اف 17 به تسلیحات نظامی آذربایجان افزوده شده‌اند. باور بر این است که توافق ارمنستان و هند توانایی‌های رزمی دوربرد ارمنستان را ارتقاء داده و می‌تواند به‌عنوان یک موازنه راهبردی در برابر همکاری دفاعی رو‌به‌گسترش آذربایجان با پاکستان عمل کند.

پاکستان و هند در آستانه آغاز یک رقابت تسلیحاتی در قفقاز جنوبی هستند. توافق ایروان–دهلی همچنین بازتابی از پیگیری رویکرد «دشمنِ دشمن من، دوست من است» و واکنشی به خرید جنگنده‌های JF-17 توسط آذربایجان از پاکستان است. قرارداد ارمنستان با هند بخشی از راهبرد ایروان برای تنوع‌بخشی به مشارکت‌های دفاعی و فاصله‌گیری از اتکای سنتی خود به روسیه است.

ارمنستان پیش‌تر سامانه‌های پرتاب راکت چندگانه پیناکا (Pinaka)، رادارهای ضدآتشبارسواتی (Swathi) و هویتزرهای ۱۵۵ میلی‌متری (ATAGS) را از هند خریداری کرده است. این معامله همچنین بخشی از تلاش‌های هند برای تثبیت حضورش به‌عنوان یک تأمین‌کننده تسلیحاتی در منطقه‌ای است که روسیه و ترکیه بازیگران اصلی آن بوده‌اند. جنگنده‌ سوخو(Su-30MKI)  یک جنگنده چندمنظوره است که به‌طور مشترک توسط شرکت روسی سوخو و شرکت هندی HAL توسعه یافته و نسخه‌ای از سوخو(Su-30) روسی است.

این هواپیما دوسرنشینه و یکی از ستون‌های اصلی ناوگان رزمی نیروی هوایی هند است که اخیراً در نیروی دریایی این کشور نیز ادغام شده است. این جنگنده دارای دو موتور(AL-31FP) و رادار پیشرفته است و می‌تواند مهمات ساخت هند و روسیه را حمل کند. جنگنده‌ سوخو(Su-30MKI)  دارای برد رزمی ۳۰۰۰ کیلومتر است که با سوخت‌گیری هوایی می‌تواند تا ۸۰۰۰ کیلومتر افزایش یابد.

نسخه جنگنده‌ سوخو(Su-30MKI)  که ارمنستان قصد خرید آن را دارد به رادار Uttam AESAساخت هند، سامانه پیشرفته جنگ الکترونیک و موشک‌های Astra MK-1  وMK-2  مجهز شده است. این ارتقاءها این نسخه را به پیشرفته‌ترین گونه صادراتی جنگنده  Su-30MKI تبدیل می‌کند و آگاهی موقعیتی و استقامت رزمی ارمنستان را در درگیری‌های احتمالی آینده افزایش خواهد داد.

در مقابل، جنگنده (JF-17 Block III)  به‌طور مشترک توسط پاکستان و چین توسعه یافته است. این جنگنده به‌دلیل قدرت مانور بالا، قابلیت‌های رزمی پیشرفته و ویژگی‌های مربوط به مخفی‌شدن شناخته شده است. در فوریه ۲۰۲۴، آذربایجان قراردادی برای خرید جنگنده‌های جی.اف17 بلاک3 ( JF-17 Block III) با پاکستان امضا کرد. این قرارداد شامل آموزش خلبان‌ها و تسلیحات نیز می‌شد.

در سپتامبر ۲۰۲۴، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان اعلام کرد که جنگنده‌های JF-17 به نیروی هوایی آذربایجان ملحق شده‌اند. آذربایجان قرار است جنگنده‌های JF-17 Block III خود را به موشک‌های پیشرفته گوکدوغان (Gökdoğan) و بوزدوغان (Bozdoğan) ساخت ترکیه مجهز کند. این ارتقاء قدرت آتش هوایی نیروی هوایی آذربایجان را افزایش خواهد داد.

جنگنده JF-17 Block III به رادار AESA  ساخت چین مجهز شده که با رادارAN/APG-81  موجود در جنگنده نسل پنجمیF-35  آمریکا قابل مقایسه است. این هواپیما به موشک PL-15  مجهز است و برد عملیاتی آن تا ۳۰۰ کیلومتر می‌رسد. این ارتقاءها باعث برتری آن در مقایسه با موشک‌های هوا به هوای فعلی جنگنده‌های هند است. 

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید