رقابت یک کمونیست و یک راست‌گرای ترامپی:
انتخابات شیلی به دور دوم کشیده شد
پس از یک دوره پرتنش انتخاباتی و کمپین‌هایی که با فراز و نشیب شدید همراه بود، در سایه تحولات گسترده سیاسی در آمریکای لاتین و به موازات تحرکات نظامی ترامپ و وزارت دفاع او در کارائیب، انتخابات ریاست جمهوری شیلی برگزار شد و رقابت حساس و نزدیک رقبای چپ و راست، دست آخر به دور دوم کشیده شد.
شیلی پس از یک رقابت نزدیک در دور نخست رأی‌گیری روز یکشنبه وارد یک دور دوم تنش‌آلود در انتخابات ریاست‌جمهوری شد؛ رقابتی میان یک عضو حزب کمونیست و یک سیاستمدار فوق‌محافظه‌کار که کشور را میان چپ و راست به‌شدت قطبی کرده است.
ژانت هارا، ۵۱ ساله، وزیر سابق کار و نامزد ائتلاف حاکم میانه‌چپ، با کسب ۲۶.۷ درصد آرا و با شمارش بیش از ۹۰ درصد آرا نتوانست از آستانه ۵۰ درصد برای پیروزی در دور نخست عبور کند.
خوزه آنتونیو کاست، ۵۹ ساله، قانونگذار سابق راست‌گرا و کاتولیک معتقد که با ازدواج همجنس‌گرایان و سقط‌جنین مخالف است، بیش از ۲۴.۱ درصد آرا را به دست آورد و قدرت پایگاه سیاسی خود را در فضایی نشان داد که افزایش جرم سازمان‌یافته یکی از امن‌ترین کشورهای منطقه را تحت فشار قرار داده و احساسات ضد مهاجرت را تقویت کرده است.
کاست با اتکا به آرای سه نامزد راست‌گرای حذف‌شده که کارزار خود را بر مبارزه با مهاجرت غیرقانونی متمرکز کرده بودند، در دور دوم از پشتوانه قابل توجهی برخوردار خواهد بود. فرانکو پریسی، اقتصاددان پوپولیست راست‌گرا، و یوهانس کایزر، لیبرتارین رادیکال و قانونگذار منتخب سال ۲۰۲۱، در میان نامزدهای حذف‌شده قرار داشتند.
قانون اساسی شیلی اجازه انتخاب مجدد در دوره‌های متوالی را نمی‌دهد، بنابراین گابریل بوریک، رئیس‌جمهور چپ‌گرا، که دوره‌اش در ماه مارس پایان می‌یابد، نامزد نشده است.
هارا امنیت را اولویت اصلی می‌داند و برنامه‌هایی برای اخراج خارجیان محکوم به جرایم مرتبط با مواد مخدر، تقویت کنترل مرزها و مقابله با پولشویی ارائه کرده است. در سطح کلی سیاسی، پرونده امنیتی، محدودیت مهاجرت و تقویت برخوردهای کیفری اکنون به موضوعاتی تبدیل شده‌اند که تفاوت میان چپ و راست را کاهش داده‌اند.
دور دوم انتخابات در ۱۴ دسامبر برگزار می‌شود و ارزیابی‌های کارشناسی نشان می‌دهد که هر دو نامزد برای گسترش پایگاه رأی خود به سمت مواضع میانه حرکت خواهند کرد.
هارا در هفته‌های آینده با چالش نگرانی بخشی از رأی‌دهندگان درباره عضویت مادام‌العمر او در حزب کمونیست مواجه است؛ حزبی که از دولت‌های اقتدارگرا در کوبا و ونزوئلا حمایت می‌کند. او در ابتدای کارزار به دلیل توصیف کوبا به‌عنوان یک دموکراسی مورد انتقاد قرار گرفت.
در سوی مقابل، کاست تلاش کرده است تمرکز را از سابقه خانوادگی خود، شامل گذشته نازی پدر آلمانی‌تبارش، که در دو کارزار قبلی ریاست‌جمهوری به ضرر او تمام شد، دور کند اما مواضع اصولی او نسبت به مسائل اجتماعی تغییر نکرده است.
گابریل بوریک با وجود وعده‌های گسترده برای تغییرات اجتماعی پس از ناآرامی‌های سال ۲۰۱۹، با انتقاداتی درباره ناکامی دولتش در تحقق مطالبات روبه‌رو شده است. رشد اقتصادی شیلی کند است، بیکاری از ۸.۵ درصد عبور کرده و کشور همچنان قانون اساسی دوران پینوشه را حفظ کرده چون رأی‌دهندگان پیش‌نویس قانون اساسی جدید را رد کردند.
با این وجود، دولت بوریک مجموعه‌ای از اصلاحات مهم رفاهی را اجرا کرده که بسیاری از آنها به ابتکار هارا بوده است؛ از جمله افزایش حداقل دستمزد، تقویت مستمری‌ها و کاهش ساعت کار هفتگی از ۴۵ به ۴۰ ساعت.
هارا برای مقابله با بحران هزینه‌های زندگی، برنامه درآمد ماهانه قابل‌زندگی حدود ۸۰۰ دلار را از طریق یارانه‌های دولتی و افزایش حداقل دستمزد پیشنهاد کرده و همچنین طرح‌هایی برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بزرگ زیربنایی و ساخت مسکن جدید ارائه داده است.
کاست در نقطه مقابل، برنامه کوچک‌سازی گسترده دولت را دنبال می‌کند و قصد دارد مطابق الگوی خاویر میلی در آرژانتین، بدنه اداری را کاهش دهد، وزارتخانه‌ها را حذف کند، مالیات شرکت‌ها را پایین بیاورد و مقررات را کنار بگذارد. او هدف‌گذاری کرده است که طی ۱۸ ماه ۶ میلیارد دلار از هزینه‌های عمومی کاسته شود؛ هدفی جاه‌طلبانه اما همسو با نگرانی رأی‌دهندگانی که از کسری‌های بودجه مکرر ناراضی هستند.
کسری بودجه ۲ درصدی شیلی در سال جاری در مقایسه با بحران‌های منطقه‌ای کوچک است، اما همین الگوی کسری تکرارشونده برای کشوری که دهه‌ها به‌عنوان نمونه موفق اقتصاد آزاد افراطی شناخته می‌شد، یک استثنا به شمار می‌رود؛ الگویی که در دوران پینوشه بنا شد و سال‌ها پس از پایان دیکتاتوری او ادامه یافت.
