کریم‌خان دادستان کل دادگاه کیفری بین‌المللی از درخواست صدور حکم بازداشت نتانیاهو می‌گوید
باید صبر کنم تا همه بمیرند؟
تصمیم کریم‌خان، دادستان کل دادگاه کیفری بین‌المللی برای صدور حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل یکی از جنجالی‌ترین تصمیم‌های این دادگاه در طول تاریخ بوده است.
تصمیم کریم‌خان، دادستان کل دادگاه کیفری بین‌المللی برای صدور حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل یکی از جنجالی‌ترین تصمیم‌های این دادگاه در طول تاریخ بوده است.
کریم‌خان در مصاحبه‌ای با مجله آلمانی اشپیگل از این تصمیم دفاع کرده و درباره احتمال کاهش قدرت و نفوذ دادگاه کیفری بین‌المللی هشدار داده است. کریم اسد احمدخان‌زاده ۳۰ مارس ۱۹۷۰ وکیل بریتانیایی متخصص در حقوق کیفری بین‌المللی و حقوق بین‌الملل حقوق بشر است که از سال ۲۰۲۱ به عنوان دادستان دیوان کیفری بین‌المللی خدمت کرده است.
پس از انتصاب توسط دبیرکل سازمان ملل متحد، آنتونیو گوترش، او را به‌عنوان دستیار دبیرکل سازمان ملل متحد منصوب کرد. او به عنوان مشاور ویژه و رئیس گروه تحقیقاتی سازمان ملل بر پایه قطعنامه ۲۳۷۹ (۲۰۱۷) شورای امنیت برای ترویج مسئولیت‌پذیری در قبال جنایات داعش در عراق فعالیت کرد. در فوریه ۲۰۲۱ خان به عنوان دادستان ارشد دادگاه بین‌المللی کیفری (ICC) برگزیده شد کریم احمدخان تجربه فراوانی به عنوان دادستان، مشاور قربانیان و وکیل مدافع در دادگاه‌های داخلی و بین‌المللی کیفری دارد.
از جمله تجربیات وی در دیوان کیفری بین‌المللی، دادگاه بین‌المللی رسیدگی به نسل‌کشی رواندا، دادگاه بین‌المللی نسل‌کشی بوسنی، شعبه فوق‌العاده در دادگاه نسل‌کشی کامبوج، دادگاه‌های ویژه جنگ داخلی لبنان و سیرالئون است. او از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ وکیل سیف‌الاسلام قذافی پسر معمر قذافی بود. کریم‌خان همچنین از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ رئیس شورای وکلای دادگاه کیفری بین‌المللی بود.
وی همچنین سفیر جهانی انجمن وکلای آفریقا است. در سال ۲۰۱۸ آنتونیو گوترش او را به عنوان نخستین مشاور ویژه و رئیس گروه تحقیقاتی سازمان ملل منصوب کرد که کار آن بررسی جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت توسط داعش در عراق بود. کریم‌خان در ۱۲ فوریه ۲۰۲۱ در نوزدهمین جلسه شورای کشورهای عضو قانون رم در نیویورک، به سمت دادستان دادگاه جنایات بین‌المللی انتخاب شد.
او در ۱۶ ژوئن ۲۰۲۱ سوگند یاد کرد. او سومین دادستان در تاریخ دادگاه جنایات بین‌المللی است. کریم‌خان در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان دادستان نقش اساسی در صدور حکم دستگیری ولادیمیر پوتین و ماریا لووا-بلوا کمیسر حقوق کودکان در روسیه داشت. چند روز پس از این تصمیم، روسیه شروع به تحقیق علیه کریم‌خان و سه قاضی دادگاه جنایات بین‌المللی کرد. در پی جنگ اسرائیل و حماس، او در مه ۲۰۲۴ خواستار صدور حکم دستگیری بنیامین نتانیاهو، یوآف گالانت، و یحیی سنوار به دلیل ارتکاب جنایات جنگی در هر دو طرف شد.
۱۲ سناتور و نماینده مجلس جمهوری‌خواه آمریکا با امضای نامه‌ای او و دیگر اعضای دیوان کیفری بین‌المللی را تهدید کردند که در صورت صدور حکم پیگرد برای مقامات اسرائیلی، برای این قضات و دادستان‌ها و خانواده‌های آنها مشکل جدی ایجاد خواهند کرد. در حال حاضر ۱۲۳ کشور جهان عضو دیوان کیفری بین‌المللی هستند که در سال ۲۰۰۲ با هدف رسیدگی به جنایت سنگین، ازجمله «نسل‌کشی»، «جنایت علیه بشریت» و «جنایت جنگی» تأسیس شد، این دیوان که نخستین دادگاه دائمی بین‌المللی است، به‌منظور محاکمه کسانی تاسیس شده که مسئولیت سنگین‌ترین جنایات ازجمله جنایات علیه بشریت و جنایات جنگی را بر عهده دارند.
اندیشه تشکیل یک دادگاه جهانی برای محاکمه سران دولت‌ها و مقام‌های ارشد به دلیل ارتکاب جنایت جنگی و نسل‌کشی به سال‌های پس از جنگ جهانی دوم در دهه پنجاه میلادی بازمی‌گردد، اما تا دهه نود میلادی و وقایع خشونت‌آمیز در جریان جنگ‌های داخلی در اروپا و آفریقا، این نظر به‌طورجدی دنبال نشد. در سال ١٩٩٨ میلادی و پس از چند سال بررسی و مشورت بین‌المللی، مجمع عمومی سازمان ملل «مقررات رم ناظر بر تشکیل دیوان کیفری بین‌المللی» یا پیمان رم را با اکثریت آرا تصویب و به کشورهای عضو سازمان توصیه کرد این پیمان را امضا کنند.
تاکنون این دادگاه ۲۵ پرونده مهم را در دستور کار خود قرار داده که برخی از آنها بیش از یک مظنون دارد. قضات این دادگاه تاکنون درباره ۶ پرونده تصمیم گرفته‌اند که ۹ نفر محکوم‌شده و ۱ نفر دیگر از کلیه اتهامات تبرئه شده است. بیشترین پرونده‌های رسیدگی‌شده مربوط به قاره آفریقا بوده و این دادگاه تاکنون پرونده‌های آفریقایی نسل‌کشی اوگاندا، نسل‌کشی کنگو، نسل‌کشی آفریقای مرکزی، جنگ دارفور در سودان، و نسل‌کشی کنیا را رسیدگی و علیه ۱۴ نفر اعلام جرم کرده است.
ایالات‌متحده آمریکا، روسیه، چین و اسرائیل ازجمله کشورهایی هستند که از پیوستن به عضویت این دادگاه خودداری می‌کنند. مهم‌ترین علت عدم الحاق این کشورها به اساسنامه دیوان، نگرانی از مداخله شورای امنیت است که در مواد 13 و 16 اساسنامه دیوان پیش‌بینی شده است. به‌علاوه عدم مصونیت سران عالی‌رتبه‌ی دولت‌ها برای ارتکاب جنایات در زمان تصدی علت دیگر این عدم تمایل است.
البته این عدم الحاق موجب برون‌رفت حاکمیت‌ها از اعمال فشارهای سیاسی و گریز از اعمال صلاحیت دیوان نیست، زیرا قریب به نود درصد از مقررات ماهوی دیوان با ورود به عرصه حقوق عرفی، بعضاً به قواعد آمره در حقوق بین‌الملل تبدیل شده‌اند؛ ازاین‌رو آمریکا و رژیم صهیونیستی به خاطر پرونده‌های مفتوحه جنایات جنگی خود در افغانستان و سرزمین‌های اشغالی در چند سال گذشته به‌شدت این دیوان و مخصوصاً دادستان آفریقایی‌تبار آن خانم فاتو بنسوده گامبیایی را تحت فشار قرار داده‌اند و نهایتاً دونالد ترامپ، رئیسجمهوری پیشین آمریکا با صدور فرمانی در ماه ژوئن سال ۲۰۲۰، فاتو بنسوده را در فهرست افرادی که از سوی این کشور تحریم شده‌اند، قرار داد.
اگرچه این سیاست تحریم و فشار بیشتر در زمان دولت ترامپ صورت گرفته و دولت بایدن تلاش کرده روابط خود را با این دیوان بهبود بخشد و برای تسریع در استعفای دادستان دیوان ظاهراً تحریم‌های یکجانبه علیه وی را لغو کرده است، اما بیانیه مطبوعاتی طولانی و فراتر از عرف اخیر آنتونی جی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در خصوص مواضع این کشور در قبال دیوان و دادستان جدید، همه ابهامات، نگرانی‌ها و تهدیدهای قبلی در خصوص واکنش سخت این کشور را در قبال ورود دیوان به پرونده نظامیان خود و سران رژیم صهیونیستی در قالب الفاظی ظاهراً مسالمت‌جویانه مطرح کرده است.
ما اینجا در نورنبرگ ملاقات می‌کنیم. جایی که تقریباً 80 سال پیش محاکمه‌ای علیه جنایتکاران نازی برگزار شد. وقتی پا به این شهر گذاشتید چه احساسی داشتید؟
دادگاه کیفری بین‌المللی فرزند نورنبرگ است. اهمیت منحصربه‌فرد دادگاه نورنبرگ از این جهت بود که بر فراز آوارها و ویرانی‌های جنگ جهانی دوم و فراتر از تلفات انسانی عظیم ایستاد و خواستار آن بود که مردم به حاشیه رانده شده، یهودیان و مردمی که هدف سوسیالیسم ملی‌گرا قرار گرفتند، عدالت را دریافت کنند. محاکمه نورنبرگ در این ساختمان، در سالن 600 دادگاه برگزار شد و در طول دهه‌ها همچنان آثارش باقی است.
تصمیم برای اعمال قانون و تلاش برای دفاع از انسانیت در روزهای سخت سیاسی پس از پایان جنگ جهانی دوم، رخداد برجسته‌ای بود. این تصمیم دادگاه نورنبرگ، ایجاد دادگاه‌های یوگسلاوی و رواندا را ممکن کرد و راه را برای برگزاری دادگاه‌های ویژه سیرالئون و کامبوج هموار کرد و البته کار دیوان کیفری بین‌المللی را نیز آسان‌تر کرد.
دیوان کیفری بین‌المللی در سال 2002 تأسیس شد و شما از ژوئن 2021 به عنوان دادستان اصلی فعالیت دارید...
مایه تاسف است که ما در جهانی زندگی می‌کنیم که هنوز به دیوان کیفری بین‌المللی نیاز دارد. ما نتوانسته‌ایم به وعده «دیگر هرگز جنایتی رخ نخواهد داد» که در نورنبرگ مطرح شد، عمل کنیم. مردم در سراسر جهان در وضعیت بدی به سر می‌برند. آنها در عذاب هستند نه‌فقط در فلسطین و اسرائیل. به افغانستان، دارفور، کنگو نگاه کنید. به دلیل تمایل رهبران جهان به استفاده از قدرت‌شان برای پایمال کردن حقوق مردم، رنج بسیاری بر مردم سراسر جهان تحمیل می‌شود. حقوق بین‌الملل یکی از ابزارهایی است که رفتار را نه براساس احساسات بلکه بر اساس واقعیت‌ها بررسی می‌کند.
در ماه مه، شما حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرائیل، و همچنین علیه رهبران حماس، یحیی سنوار، محمد ضیف و اسماعیل هنیه را صادر کردید. در پاسخ، نتانیاهو شما را به شدت به یهودستیزی متهم کرد. آیا ناراحت شدید؟
من آنقدرها هم نازک‌نارنجی نیستم. بین رهبران سیاسی، سازمان‌های اطلاعاتی و گروه‌های ذینفع، سوءاستفاده و تهدید و بازی‌های زیادی در جریان است اما من می‌دانم که هستم. اولین بار در سن شش‌سالگی با مرحوم پدرم و مادرم در لیدز به کنیسه رفتم. سال گذشته، من در مراسم بزرگداشت الی ویزل که یک نجات‌یافته هولوکاست بود در اتاوا سخنرانی کردم.
فکر نمی‌کنم مرکز رائول والنبرگ که برگزار‌کننده این مراسم بود، به خودش جرأت داده باشد که از یک فرد ضد یهود دعوت کرده باشد تا چنین سخنرانی مهمی را ارائه دهد. دین یهود آموزه بزرگ حضرت موسی است و من برای قوم یهود و دین یهود احترام زیادی قائلم. ما شاهد افزایش تمایل برای به حاشیه راندن افراد با استفاده از برچسب زدن به آنها به عنوان یهودی‌ستیز هستیم. صادقانه بگویم. من فکر می‌کنم آنچه بیشتر نگران‌کننده است، انتظار قربانیان از قانون و تقاضای آنها مبنی بر اجرای یکسان قانون در همه جای جهان است.
هنگامی که در ژوئن 2021 کار خود را آغاز کردید، در ابتدا به نظر نمی‌رسید شما علاقه‌مند به بررسی اوضاع در سرزمین‌های فلسطینی باشید. با اینکه سلف شما فاتو بنسودا پرونده‌ای در رابطه با رفتار پلیس شهرک‌های اسرائیلی در کرانه غربی برای شما به ارث گذاشته بود. چرا حالا؟
سلف من سه ماه قبل از رفتنش تحقیقاتی را آغاز کرد. من بدون تیم و بدون منابع وارد ماجرا شدم، اما همچنان سعی کردم کارها را جلو ببرم. سپس وقایع 7 اکتبر رخ داد که رخداد وحشتناکی برای یهودیان بود اما واکنش دولت اسرائیل نیز زنگ خطر را به صدا درآورد؛ و نه‌فقط برای من، بلکه برای دبیرکل سازمان ملل متحد، کمیسر عالی حقوق بشر، برنامه جهانی غذا، و بسیاری دیگر، این واکنش وحشتناک بود.
به جز کانادا، سایر کشورهای عضو دیوان بین‌المللی کیفری، کشور فلسطین را به عنوان یک دولت پذیرفتند. قضات بعد از بررسی موضوع اعلام کردند که دادگاه صلاحیت بررسی موضوع را دارد. سوالی که باید پرسیده شود این است که چرا نباید تحقیقات را آغاز می‌کردیم؟ آیا این درست است که یک منطقه جغرافیایی خاص خارج از قانون باشد؟ آیا فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها مستحق حمایت قانونی مشابه مردم اوکراین یا سودان یا روهینگیا نیستند؟ باید به خاطر داشته باشید، در سال 2014 و 2015 در اوکراین مسائلی رخ داد که به دادگاه ارائه شد اما وقایع فوریه 2022 نیز نیاز به پاسخ داشت زیرا وضعیت در میدان تغییر کرده بود.
در گذشته، دیوان کیفری بین‌المللی این فرصت را داشته است که قانون را در مورد سیاستمداران غربی نیز اعمال کند، مانند شکنجه انگلیسی‌ها در جنگ عراق. چرا آنها مورد بررسی قرار نگرفتند، اما اکنون اقدامات دولت اسرائیل بررسی شده است؟
من در ژوئن 2021 به عنوان دادستان انتخاب شدم و قرار نیست درباره عملکرد گذشته پاسخگو باشیم. ما در روسیه، گرجستان، سودان و لیبی رسیدگی‌هایی صورت دادیم. این لیست ادامه دارد و ادامه دارد. متأسفانه، جنایات در همه حوزه‌های قضایی جهان انجام می‌شود. وظیفه ما این است که مطمئن شویم هیچ‌کسی اجازه نداشته باشد آزادانه دست به جنایت بزند. فلسطین یکی از کشورهای عضو دیوان بین‌المللی کیفری است. کاری که ما انجام داده‌ایم تابعی از حوزه قضایی صلاحیت ما است.
شما می‌گویید که هیچ‌کس بالاتر از قانون نیست. با این حال، یکی از اولین اقدامات رسمی شما به‌عنوان دادستان کل، تعلیق تحقیقات در مورد فعالیت‌های ایالات متحده در افغانستان بود.
این درست نیست. تحقیقات از اولویت خارج شد. من صرفاً براساس منابعی که در اختیار داشتم تصمیم گرفتم که بیشتر به تخلفات جاری توجه کنم تا موارد تاریخی - مانند فعالیت‌های طالبان یا دولت اسلامی داعش در خراسان. اینطور نیست که به کسی ضمانت مصونیت داده شود.
با صدور احکام بازداشت علیه نتانیاهو و یوآو گالانت به موازات احکام علیه رهبری حماس، این تصور ایجاد شد که شما سیاستمداران منتخب دموکراتیک را با تروریست‌ها یکی می‌دانید. این تصمیم عاقلانه بود؟
قربانی، قربانی است. فرقی با هم ندارند. من به یک کودک یهودی به اندازه یک کودک فلسطینی یا هر فرد دیگری در هر کجای جهان، صرف‌نظر از رنگ پوست، مذهب، سن یا گرایش جنسی، احترام، توجه و عشق دارم. مسئله مهم برای من برابری در برابر قانون است. من مسئولیت دارم تا آنجا که می‌توانم به‌طور مؤثر تحقیق کنم. زمانی که به این نتیجه رسیدیم که شواهد در اختیار، صدور حکم دستگیری اعضای حماس و مقامات اسرائیلی را توجیه می‌کند، مجبور بودم قدم به جلو بردارم. از خوانندگان شما می‌خواهم در مورد اینکه چه گزینه دیگری در اختیار داشتم فکر کنند.
گزینه جایگزین چه بود؟
تصور کنید من فقط برای اتباع اسرائیلی درخواست حکم بازداشت می‌کردم. مردم می‌گفتند: چقدر متعصب است. چقدر یهودستیز است. او از اعمال قانون در مورد حمله 7 اکتبر، کشتن نوزادان، گروگان گرفتن بازماندگان هولوکاست خودداری می‌کند. اگر من فقط علیه اعضای حماس حکم بازداشت صادر کرده بودم، تصور کنید که می‌گفتند: چه دادگاه بدنامی که آلت دست آمریکا، آلمان و همه این کشورهای قدرتمند شده است.
اما در مورد 30 هزار یا 40 هزار نفری که در غزه کشته شده‌اند، مادرانی که بچه‌های مرده به دنیا می‌آورند و در قحطی و گرسنگی هستند، هیچ اقدامی نمی‌کند. بنابراین کسانی که من را متهم می‌کنند که اسرائیل را با حماس یکسان می‌دانم باید از خود بپرسند: چه گزینه‌های دیگری وجود داشت؟ برخی هم شکایت می‌کنند که قانون کور است و اساساً دادگاه مستقلی نداریم.
استدلال آلمان این بوده است که دیوان کیفری بین‌المللی دادگاه آخرین راه‌حل است و طبق اساسنامه رم، تنها زمانی باید مداخله کند که دولت مورد نظر مایل یا ناتوان باشد. با این حال اسرائیل یک سیستم قضایی کارآمد دارد. چرا نمی‌گذارید کار خود را انجام دهد؟
اسرائیل وکلا و قضات بسیار توانمندی دارد. اما سوال این است: آیا قانون در سرزمین‌های اشغالی اجرا می‌شود؟ اگر آنچه را که کارشناسان می‌نویسند بخوانید و به اتفاقاتی که روی زمین رخ می‌دهد نگاه کنید، می‌بینید که هیچ تحقیقاتی انجام نمی‌شود. ما هیچ شکلی از مسئولیت‌پذیری نمی‌بینیم. بنابراین شکایت چیست؟ آیا صرفاً این است که چون یک کشور متحد است بنابراین حتماً به عدالت رسیدگی خواهد کرد؟
بسیاری گفته‌اند که درخواست حکم بازداشت علیه نتانیاهو تمایل او را برای سازش جهت دستیابی به آتش‌بس با حماس محدود کرده است. آیا صلح مهمتر از عدالت نیست؟
من در 20 مه برای صدور این حکم درخواست دادم. در آن زمان، با وجود این واقعیت که بسیاری از اعضای خانواده گروگان‌ها، جامعه بین‌المللی، دبیرکل سازمان ملل و بسیاری دیگر ماه‌ها بر برقراری آتش‌بس اصرار داشتند، هیچ آتش‌بسی رخ نداد. اینکه به سادگی بگوییم آتش‌بس به دلیل تصمیم دادگاه بین‌المللی کیفری حاصل نشد، هیچ استدلال منطقی‌ای ندارد. اساساً صلح و عدالت دو روی یک سکه هستند. اگر شورای امنیت سازمان ملل متحد به این نتیجه برسد که تحقیقات مانع از توافق صلح می‌شود، طبق ماده 16 اساسنامه رم می‌تواند در هر زمانی درخواست تعلیق روند رسیدگی را بنماید. کار من اجرای قانون برای رسیدن به حقیقت است. بقیه چیزها در اختیار دولت است.
اسرائیل علاوه بر جنگ با حماس، در حال حاضر علیه حزب‌الله لبنان نیز می‌جنگد و شاید به زودی با ایران نیز درگیر شود. آیا بهتر نبود تا پایان جنگ صبر می‌کردید؟
آیا باید صبر کنم تا همه بمیرند؟ اگر پدرت، مادرت، پدربزرگت گروگان بودند، واقعاً دوست داشتی دادگاه صبر کند؟ اگر این اتفاقات برای فرزند شما یا خواهر شما رخ می‌داد، آیا از من می‌‌خواستید صبر کنم؟ ما نباید اینطور فکر کنیم که رنج مردم چیزی است که در آینده درباره آن اظهارنظر خواهیم کرد. قانون باید در زمان واقعی اجرا شده و نتایج اجرایش حس شود. اگر آتش‌نشان باشید، صبر نمی‌کنید تا خانه بسوزد و محله شعله‌ور شود. حتماً سریع اقدام خواهید کرد.
آیا این کار سیاستمداران نیست؟
در سراسر جهان، بسیاری از مردم به چیزهایی که ما می‌گوئیم باور ندارند. آنها دیگر به وعده «دیگر هرگز» اعتقاد ندارند. وقتی به دارفور یا چاد سفر می‌کنم، وقتی می‌روم روهینگیا و کیبوتس‌ها را می‌ببینم، مردم می‌گویند: ما فکر نمی‌کنیم که شما به ما توجه می‌کنید. عدالت حق ابتدایی هر انسانی است. اگر نشان ندهیم که کوررنگ هستیم و ثابت نکنیم که زندگی سیاه‌پوست و زندگی سفید به یک اندازه اهمیت دارند، اینکه یک مؤمن و یک کافر، مسیحی، یهودی و مسلمان همه مستحق حمایت یکسان در برابر قانون هستند، آنگاه قانون از بین خواهد رفت و ما مسئول این فاجعه هستیم. این ما هستیم که مسئول وقوع تراژدی خواهیم بود.
در مارس سال 2023، شما برای صدور حکم بازداشت علیه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه درخواست دادید. با این حال پوتین توانست در تابستان به مغولستان سفر کند، حتی از طریق این کشور که یکی از کشورهای عضو دادگاه کیفری بین‌المللی به کشور دیگری سفر کرد. آیا درست است شما را در سراسر جهان جدی نمی‌گیرند؟
آنچه گفتید یک نقطه نظر است. مغولستان تنها کشور عضو دیوان بین‌المللی کیفری است که پوتین از سال 2022 به آن سفر کرده. سران کشورها زیاد سفر می‌کنند. موافقم که قانون آنقدری قوی نیست که من می‌خواهم، اما آنقدرها هم که خیلی‌ها فکر می‌کنند ضعیف نیست. مثال‌هایی از پرونده‌های رهبر صرب‌های بوسنی رادوان کاراجیچ، رهبر صرب‌ها، اسلوبودان میلوشوویچ و جنگ‌سالار لیبریایی چارلز تیلور ثابت می‌کند.
این را دادگاه‌هایی در آلمان نشان داده‌اند که اعضای دولت اسلامی داعش را تحت پیگرد قانونی قرار داده‌اند. ما می‌توانیم قانون را به‌طور جهانی اعمال کنیم و پاسخگویی نشان دهیم. اما این کار مستلزم این است که همه ما صرفاً تماشاگر نباشیم و دست به عمل بزنیم.
سرویس مخفی اسرائیل تهدیدی علیه سلف شما صادر کرد. آژانس روسی FSB سعی کرد یک مامور را در تیم شما مستقر کند و محل ملاقات با شما باید مخفی بماند. شما یک بار گفتید که قبل از شروع این شغل زندگی بسیار خوبی داشته‌اید. آیا این شغل ارزشش را دارد؟
معروف است که دادگاه و کارکنان آن، از جمله من، در معرض تعدادی تهدید و تلاش برای ارعاب قرار دارند. برخی از این‌ها عمومی هستند، برخی دیگر نیستند. می‌ترسم ادامه بدهند. ما نباید از راه‌مان برگردیم. ممکن است برخی با تصمیمات من مخالف باشند، اما من معتقدم که همه ما در میل به حمایت از اجرای مستقل قانون متحد هستیم.
