میدان جنگ نیابتی دو کره

گزارش‌های اخیر حاکی از آن است که جنگ اوکراین وارد مرحله‌ای خطرناک‌تر شده است. براساس اطلاعات منتشرشده از سوی ایالات متحده و متحدانش، نیروهای کره شمالی به روسیه اعزام شده‌اند تا احتمالاً در جنگ اوکراین شرکت کنند یا برای این منظور آموزش ببینند.

این خبر با واکنش شدید کره‌جنوبی روبه‌رو شد که سفیر روسیه را احضار کرد و خواستار خروج فوری نیروهای کره شمالی شد. حضور احتمالی نیروهای زمینی یک کشور ثالث در این جنگ، نگرانی‌ها در مورد گسترش درگیری به یک بحران امنیتی جهانی را افزایش داده و می‌تواند پیامدهای جدی برای شبه‌جزیره کره داشته باشد.

همکاری نظامی روسیه و کره شمالی به‌طور چشمگیری گسترش یافته و به یک مشارکت استراتژیک تبدیل شده است. پس از دیدار پوتین و کیم جونگ اون و امضای معاهده دفاعی، همکاری دو کشور از تأمین مهمات به اعزام نیروهای نظامی و انتقال دانش فنی گسترش یافته است. گزارش‌های اطلاعاتی نشان می‌دهد که ده‌ها افسر کره شمالی، از جمله یک متخصص برجسته موشکی، در خط مقدم جنگ اوکراین حضور دارند و به نیروهای روسی آموزش می‌دهند.

این همکاری برای روسیه، که با کمبود مهمات و نیروی انسانی مواجه است، بسیار حیاتی بوده و برای کره شمالی نیز فرصتی برای آزمایش تسلیحات و کسب تجربه جنگی فراهم می‌کند. بر اساس پیش‌بینی‌ها، تا پایان سال ممکن است تعداد نیروهای کره شمالی در اوکراین به ۱۰ تا ۱۲ هزار نفر برسد.

کره شمالی که به یک نیروی نظامی متعارف عظیم با ۱/۳ میلیون سرباز فعال و ۷/۶ میلیون نیروی ذخیره مجهز است، فرصت ارزشمندی برای آزمایش قابلیت‌های نظامی خود در شرایط واقعی جنگ به دست می‌آورد. با این حال، ناکامی قابل توجه موشک‌های KN-۲۳ در میدان جنگ، ضعف‌هایی را در فناوری موشکی این کشور آشکار کرده است.

از سوی دیگر، این مشارکت خطرات جدی برای کره شمالی به همراه دارد. احتمال تلفات سنگین نظامی و همچنین فرار سربازان به کشورهای دیگر، رژیم کیم جونگ اون را با چالش‌های جدی روبه‌رو کرده است. برای کنترل اوضاع داخلی، کیم جونگ اون اقدام به تحت کنترل گرفتن خانواده‌های سربازان اعزامی کرده است. این اقدام نشان از نگرانی عمیق رژیم از پیامدهای احتمالی این مشارکت نظامی دارد.

کره جنوبی نگران است که دخالت نظامی کره شمالی در جنگ اوکراین نه‌تنها به این کشور فرصت آزمایش تسلیحات و کسب تجربه جنگی دهد، بلکه به برنامه‌های تسلیحاتی پیونگ‌یانگ نیز مشروعیت ببخشد و تهدیدی جدی برای امنیت منطقه ایجاد کند.

وزارت امور خارجه کره جنوبی این اقدام را نقض آشکار قطعنامه‌های سازمان ملل دانسته و هشدار داده است که چنین مشارکت‌هایی می‌تواند منجر به تشدید تنش‌های جهانی و حتی بروز یک جنگ جهانی شود. ایالات متحده نیز نگرانی مشابهی دارد و وزیر دفاع این کشور، لوید آستین، حضور نیروهای کره شمالی در اوکراین را یک تهدید جدی برای امنیت جهانی توصیف کرده است.

این تحولات نشانگر سه پیامد مهم برای امنیت جهانی هستند. اول اینکه، پیمان دفاعی روسیه و کره شمالی نشانه‌ای از تغییرات بنیادی در پویایی قدرت جهانی است. هرچند جزئیات این پیمان هنوز مشخص نیست، ولی مشارکت‌هایی از این دست، چشم‌انداز جدیدی برای نظام امنیت جهانی ایجاد می‌کند.

دوم، جنگ اوکراین به عرصه‌ای پیش‌بینی‌نشده برای افزایش تنش‌های شبه‌جزیره کره تبدیل شده است. حضور موشک‌های KN-۲۳ کره شمالی در حملات روسیه و احتمال ارسال تسلیحات کره جنوبی به اوکراین نشان‌دهنده رقابت مستقیم قابلیت‌های نظامی دو کره است. این وضعیت می‌تواند تعادل امنیتی شبه‌جزیره کره را اساساً تغییر دهد.

سوم و شاید مهم‌ترین موضوع این است که این اتحاد، نشان‌دهنده چرخش استراتژیک روسیه به سمت ایجاد ائتلافی ضدغربی است. به نظر می‌رسد روسیه در تلاش است تا با اتحاد با کشورهایی مانند کره شمالی و ایران و همچنین با توجه به احتمال همسویی چین، نه‌فقط در اوکراین، بلکه در ساختار امنیت جهانی تغییراتی ایجاد کند.