تقـابل امید و خشم

در اولین و تنها مناظره ریاست‌جمهوری آمریکا که 8 هفته پیش از انتخابات نوامبر برگزار شد، کامالا هریس بر رقیب خود، دونالد ترامپ چیره شد؛ مناظره‌ای که 67 میلیون بیننده تلویزیونی را جذب کرد و هریس 59 ساله توانست رئیس‌جمهور سابق آمریکا را که در هفتمین مناظره ریاست‌جمهوری‌اش شرکت می‌کرد، خشمگین کند.

هریس مناظره‌ای را که می‌توانست درباره کارنامه‌اش باشد، به شبی درباره خلق و خوی ترامپ تبدیل کرد. نظرسنجی رویترز و پایگاه ایپسوس نشان می‌دهد کامالا هریس با نتیجه 47درصد دربرابر 42 درصد از دونالد ترامپ عملکرد بهتری داشته است. نظرسنجی سی‌ان‌ان از رای‌دهندگانی که مناظره را تماشا کردند نیز نشان می‌دهد که هریس پیشرو بوده است. این نکته را باید در نظر داشت که پیروزی در مناظره به‌معنای پیروزی در انتخابات نیست.

به‌گفته جاناتان سوان، خبرنگار نیویورک‌تایمز این مناظره مهمترین 90 دقیقه در سیاست‌های آمریکا در طی نسل‌ها بود. او در پادکست دیلی می‌گوید دلیل اهمیت غیرعادی آن این است که از یک طرف  کاندیدایی مثل کامالا هریس دارید که رای‌دهندگان بسیاری در موردش کنجکاوی دارند. آنها هنوز تصمیم نگرفته‌اند به چه‌کسی رای دهند و به‌دنبال اطلاعات بیشتری درباره شخصیت، سابقه و مهم‌تر از همه دیدگاه‌های هریس می‌گردند.

از سوی دیگر هیچ رای‌دهنده‌ای وجود ندارد یا حداقل به‌ندرت پیدا می‌شود که درباره دونالد ترامپ نظری نداشته باشد. می‌توان گفت حدوداً 30درصد از رای‌دهندگان در این مناظره می‌خواستند ایده‌های هریس را درباره مهار تورم و اقتصاد بشنوند و متوجه شوند که آیا او شایستگی فرمانده کل قوا شدن را دارد یا نه. هر دو طرف، کمپین ترامپ و کمپین هریس تقریباً نگاه مشترکی به این مناظره داشتند مبنی بر اینکه مناظره فرصتی برای نشان دادن کامالا هریس برای مرددین هفت ایالت کلیدی چرخشی آمریکا، یعنی آریزونا، جورجیا، میشیگان، نوادا، کارولینای شمالی، پنسیلوانیا، ویسکانسین بود که رای آنها، نتیجه انتخابات را مشخص می‌کند.

هریس و ترامپ پس از مناظره برای ادامه فعالیت‌های کمپین انتخاباتی خود به ایالت‌های چرخشی سفر کردند. کمپین انتخاباتی هریس پس از پایان مناظره برای شرکت در مناظره‌ای دیگر اعلام آمادگی کرد اما ترامپ ابتدا در شبکه اجتماعی تروث‌سوشال و سپس در همایش انتخاباتی خود در توسان در ایالت آریزونا اعلام کرد که در هیچ مناظره دیگری پیش از انتخابات 2024 شرکت نخواهد کرد.

سوان درباره عملکرد هر کدام از نامزدها می‌گوید، تیم ترامپ هدف بسیار واضحی داشت. او زمان زیادی را برای آمادگی خود برای این مناظره اختصاص داده بود. هدف آنها این بود که کامالا هریس را مجبور کنند همکاری خود با جو بایدن، رئیس‌جمهور بسیار نامحبوب را بپذیرد و مسئولیت نامطلوب‌ترین جنبه‌های کارنامه خود و کارنامه مشترکش با بایدن به‌ویژه در مورد افزایش قیمت‌ها، شرایط مرزی در جنوب آمریکا و هرج و مرج در سراسر جهان را بپذیرد. تلاش کامالا هریس بر این بود تا دقیقاً خلاف آن را نشان دهد.

تیم ترامپ می‌خواست هریس نتواند خود را نامزد تغییر نشان دهد. آنها می‌خواهند رای‌دهندگان، هریس را مسئول شرایط فعلی بدانند؛ کسی که مهره‌ای مهم در رهبری کنونی در کشور است که مرددین نسبت به آن بسیار ناامیدند. اما به‌گفته واشنگتن‌پست، هریس نه‌تنها خود را متفاوت از ترامپ بلکه متفاوت از بایدن نشان داد: پرهیز از آنچه در 4 سال گذشته و حتی 4 سال پیش از آن اتفاق افتاده و تمرکز بر آینده.  

هریس در طول مناظره تلاش کرد خودی نشان دهد بدون آنکه در حق جو بایدن نامردی کند. او خود را یک وقفه، فصلی جدید و خوش‌بین نسبت به آینده نشان داد و ترامپ را همان آدم پیشین. هریس می‌خواست خود را به‌عنوان نامزد تغییر در انتخاباتی متفاوت و همچنین به‌عنوان کسی که می‌تواند در قامت یک رئیس‌جمهور یا فرمانده کل قوا باشد نشان دهد و توانست مقبولیت خود را از مشاوران ترامپ کسب کند. با وجود آنکه کمپین هر دو نامزد اعلام کرده‌اند که برنده این مناظره شده‌اند اما کارشناسان معتقدند هریس برنده واقعی این مناظره بوده است.

اگر به این مناظره نگاه کلی بیاندازیم، ترامپ در یک ربع تا 20 دقیقه اول خوب عمل می‌کند. سپس در دست‌کم 40 دقیقه بعد عصبانی می‌شود و در نهایت دوباره جای پایش را پیدا می‌کند. برخی از کارشناسان این مناظره را فرصت از دست‌رفته ترامپ می‌دانند. سوان می‌گوید من می‌دانم که متحدان ترامپ در محافل خصوصی اقرار می‌کنند که او توانست خود را رئیس‌جمهور موردقبولی نشان دهد و ترامپ فرصت خود را برای نشان‌دادن هریس به‌عنوان یک چپ‌گرای رادیکال، به‌عنوان کسی که مسئولیت بخش‌هایی از کارنامه بایدن را برعهده دارد که مورد قبول رای‌دهندگان نیست، از دست داد.

روت مارکوس، روزنامه‌نگار واشنگتن‌‌پست می‌گوید عملکرد دونالد ترامپ در مناظره 90‌دقیقه‌ای، یادآوری بی‌وقفه‌ای برای افرادی بود که واقعیت را انکار نمی‌کنند و می‌پذیرند که چرا نمی‌توان به ترامپ اعتماد کرد دوباره به کاخ سفید برگردد. ترامپ از بیان هیچ دروغی دریغ نکرد، اظهارات زشت و زننده‌ای مبنی بر اینکه مهاجران حیوانات خانگی را می‌خورند، تکرار کرد، رقیب خود را مارکسیست خواند و حتی پس از اقرار به حقیقت، بار دیگر ادعا کرد که در انتخابات 2020 برنده شده بود.

اولین لحظه مورد توجه زمانی بود که هریس به سمت ترامپ رفت تا با او دست بدهد. هریس خود را معرفی کرد و گفت که امیدوار است مناظره خوبی داشته باشند. ممکن است این موضوع برای خیلی‌ها بی‌اهمیت باشد اما گام قدرتمندی از سوی هریس به‌شمار می‌رود. در مناظره پیشین میان ترامپ و بایدن، ترامپ با مشاورانش درگیر بود که آیا باید با بایدن دست بدهد یا نه. به‌گفته سوان، ترامپ کسی است که به ظواهر، افکار عمومی و چیره شدن خود اهمیت می‌دهد. او قطعاً به این موضوع (دست دادن) فکر کرده بود. دست دادن هریس اقدامی بود که نشان می‌داد او آمده تا تاثیرگذار باشد و شاید هم از همان اول بدون آنکه کلمه‌ای گفته شده باشد مقداری او را تحریک کند.

نامزدها هیچ پاسخ شفافی به سوال‌ها ندادند

در این مناظره ترامپ و تیم‌اش روی مسئله اقتصاد سرمایه‌گذاری کرده بودند. ترامپ تمام مدت از حامیانش می‌پرسد آیا وضع‌تان از 4 سال پیش بهتر شده است؟ اما زمانی که مناظره با طرح مسئله اقتصاد شروع شد هریس اساساً سوال را نادیده گرفت. او با صدایی لرزان و مضطرب پاسخ خود را با استفاده از کلیشه‌ای‌ترین الفاظ سیاسی آغاز کرد که در خانواده‌ای از طبقه متوسط بزرگ شده است.

او سپس از برنامه خود مبنی بر کاهش مالیات کسب‌وکارهای خرد گفت و در نهایت به ترامپ حمله کرد. هریس سعی کرد ترامپ را فردی نشان دهد که فقط برای منافع خود و دوستان ثروتمندش تلاش می‌کند اما او برای طبقه متوسط می‌جنگد و «به‌ شما، رای‌دهنده محترم»، اهمیت می‌دهد. این دقیقاً هدف هریس از این مناظره بود که خود را با فرمولی که خودش می‌خواهد، معرفی کند و همچنین به سوال اصلی که آیا شرایط اقتصادی کشور بهتر از 4 سال گذشته است یا نه پاسخ ندهد. ترامپ هم شروع خوبی داشت. او پاسخ‌هایی می‌دهد که به سوال مربوط نیست و همانطور که انتظار می‌رفت حمله خود به هریس را آغاز می‌کند.

ترامپ منتقد افزایش تورم بود و از وضع تعرفه‌ها و سخت‌گیری‌ها بر چین دفاع کرد. او ادعاهای مبالغه‌آمیزی درباره کارنامه اقتصادی خود ارائه داد و سپس سراغ موضوع مهاجران غیرقانونی رفت و ادعاهای اغراق‌آمیز خود را درباره جرم و جنایت و خطرات مهاجران غیرقانونی مطرح کرد. رفتار او آرام بود و همان پیام‌هایی که تیم او امید بسته بود، رسانده شد.

مطرح شدن موضوع سقط جنین چرخشی را در مناظره ایجاد کرد. ترامپ اولین نفر باید به این سوال پاسخ می‌داد. مشخص است که ترامپ راحت نیست. سقط جنین موضوعی است که او در محافل خصوصی اعلام کرده بود ممکن است به‌قیمت باخت او در انتخابات تمام شود. او بحث را به این سمت می‌برد که نوزادان پس از به‌دنیا آمدن کشته و در واقع اعدام می‌شوند و سپس بحث حق هر ایالت در قانون‌گذاری را پیش می‌کشد.

پاسخ هریس که با اشاره به سه قاضی انتخابی از سوی دونالد ترامپ در دادگاه عالی آمریکا به‌منظور لغو قانون «رو در برابر وید» آغاز می‌شود نشان می‌دهد که هریس مومنتوم خود را پیدا کرده. در صدای هریس اعتماد به‌نفس بیشتری شنیده می‌شود.

او سریعاً سراغ داستان‌های شخصی افراد می‌رود و از صحبت کردن به‌شیوه آکادمیک درباره سقط جنین دوری می‌کند. او حتی به‌نوعی احساساتی هم می‌شود و می‌گوید که دولت ترامپ می‌خواهد بر سقط جنین از نزدیک نظارت داشته باشد چون در برنامه «پروژه 2025» هم آمده است. هریس مسئله سقط جنین را به مسئله آزادی افراد تغییر شکل داد. اینکه این زنان هستند که باید برای بدن خود تصمیم بگیرند، نه دولت.

زمانی که لیندزی دیویس، دیگر مجری مناظره از ترامپ درباره اظهارات جی‌دی‌ونس، شریک انتخاباتی‌اش می‌پرسد که اگر این لایحه روی میزش بیاید، ترامپ آن را وتو خواهد کرد، پاسخ می‌دهد که با ونس درباره این موضوع صحبت نکرده است. او در واقع شانه خالی می‌کند و ناگهان این ترامپ است که مضطرب به‌نظر می‌رسد.

از اینجاست که داینامیک مناظره کاملاً تغییر می‌کند. جایی که احساس می‌شود آمادگی‌های کامالا هریس برای این مناظره بسیار فراگیر بوده که در بحث بعدی یعنی مهاجرت و عبور غیرقانونی از مرز خود را به‌خوبی نشان می‌دهد. مهاجرت، نقطه‌ضعف دولت بایدن-هریس است. هریس در پاسخ به این سوال که چرا دولت بایدن 6 ماه صبر کند تا محدودیت‌های جدید برای مهاجرت وضع شوند و اینکه آیا او عملکرد متفاوتی از بایدن خواهد داشت، به‌سرعت دو اقدام را انجام می‌دهد.

او ابتدا حمله را آغاز می‌کند و می‌گوید او تنها کسی است که سازمان‌های جنایی فراملی را تحت پیگرد قانونی قرار داده و ترامپ را شماتت می‌کند که از جمهوری‌خواهان خواست تا لایحه مهاجرت را از بین ببرند. سپس هریس سراغ همایش‌های ترامپ، اظهارات عجیب و غریب ترامپ درباره همایش‌هایش که به ستایش هانیبال لکتر، شخصیت تخیلی که قاتل زنجیره‌ای است و قربانیان خود را می‌خورد و سرطان‌زا بودن توربین‌های بادی، می‌پردازد.

اظهاراتی که به‌وضوح نشان دادند هریس به‌‌دنبال عصبانی‌کردن ترامپ است. زمانی که هریس می‌گوید مردم همایش‌های ترامپ را زود ترک می‌کنند چون خسته می‌شوند و حوصله‌شان سر می‌رود، حالت صورت ترامپ تغییر می‌کند.

سوان از سال 2015 ترامپ را پوشش داده است. او می‌گوید ترامپ از نظر روانی شخصیت پیچیده‌ای ندارد: «اگر او را به‌مدت 2 دقیقه تماشا کنید متوجه می‌شوید که جمعیت حاضر در همایش‌هایش موضوع بسیار مهمی است.» او در دام هریس می‌افتد. ترامپ برای پاسخ به سوال بعدی که از او توضیح می‌خواهد چرا مانع تصویب لایحه مرزی شد، ابتدا به موضوع همایش‌هایش می‌پردازد.

او می‌گوید که مردم به همایش‌های هریس نمی‌روند و سپس پرخاش‌هایش را با خشم و عصبانیت ادامه می‌دهد و او وارد مرحله‌ای از بی‌اصولی می‌شود. او از مهاجران هائیتی می‌گوید که به اسپرینگ‌فیلد در ایالت اوهایو آمده‌اند و حیوانات خانگی مردم را می‌خورند؛ شایعه‌ای بی‌اساس که در فیس‌بوک آغاز شد و در میان راست‌گرایان پرورش پیدا کرد. این اولین باری است که اظهارات نادرست او از سوی مجریان مناظره رد می‌شود.

لحظه شگفت‌انگیز هریس

یکی از اهداف کلیدی تیم هریس تحریک ترامپ بود تا عصبانی شود و نسخه عنان‌گسیخته خود را نشان دهد تا به رای‌دهندگان یادآوری شود که چرا در سال 2020 به او رای ندادند. سوان می‌گوید اینجا اولین لحظه‌ای بود که احساس کردم هریس موفق عمل کرده است. لحظه‌ای خارق‌العاده چون جایی که ترامپ باید مسلط می‌بود و در مسئله مهاجرت می‌توانست دست بالاتر را داشته باشد، هریس کاری کرد که عصبانی شود و در نهایت به خود ضربه بزند.

این همان لحظه‌ای است که هریس می‌گوید نگاه کنید رقیب من چقدر تندروست. واضح است که هریس در اوایل مناظره موفق شده ترامپ را عصبانی کند و مناظره را براساس فرمول خود پیش ببرد.  

بنابراین هدف کامالا برای عصبانی کردن ترامپ موفقیت‌آمیز بود و در نهایت بر بقیه مناظره هم تاثیر گذاشت. ترامپ در مورد مهاجرت به این سوال که برنامه‌اش برای اخراج 11 میلیون مهاجر غیرقانونی از کشور چیست پاسخ نمی‌دهد و می‌گوید که تعداد مهاجران غیرقانونی خیلی بیشتر از 11 میلیون نفر است و بعد می‌گوید که جرم و جنایت به‌شدت افزایش یافته که دوباره از سوی مجریان مناظره فکت‌چک می‌شود.

دیوید مویر، مجری مناظره می‌گوید به‌گفته اف‌بی‌آی، در مجموع میزان جرم و جنایت در آمریکا کاهش پیدا کرده و ترامپ اظهارات اف‌بی‌آی را غیرواقعی و گمراه‌کننده می‌داند. هریس دوباره از این فرصت استفاده می‌کند که معلوم است آمادگی آن را از قبل داشته. او تمام اتهامات کیفری ترامپ را یادآوری می‌کند. ترامپ هم برای این موضوع آمادگی داشت.

او در محافل خصوصی با مشاورانش تمرین کرده بود. مت گیتس، نماینده فلوریدا در کنگره آمریکا بارها از ترامپ به‌دلیل اتهامات کیفری‌اش انتقاد کرده که دقیقاً همان کاری است که هریس انجام داد. به گفته سوان با تماشا کردن ترامپ می‌توان فهمید که او همچنان نسبت به حرفی که درباره سایز جمعیت همایش‌هایش و هر آنچه تا قبل از آن لحظه گفته شد، عصبانی است.

درواقعه نسخه عصبانی ترامپ بیرون آمده بود. ترامپ می‌گوید که این استفاده جنگ‌افزاری از عدالت است و بایدن و هریس مسئول تمام پیگردهای قانونی علیه او هستند. موضوعی که واقعیت ندارد. هیج مدرکی وجود ندارد که هریس و بایدن در اتهامات ترامپ نقشی داشته‌‌اند. او این بخش از مناظره را اینگونه تمام می‌کند که هریس و بایدن مسئول تلاش برای ترور او بوده‌اند.

در این زمان، ترامپ خشمگین است و برنامه‌اش برای اینکه شخصیت هریس را نشان دهد، به هم خورده. او پرخاش‌گری می‌کند اما نمی‌تواند شواهد هماهنگی را نشان دهد که هریس مسئول کارنامه بایدن و مسئول تورم است. به گفته سوان، ترامپ در تمام تله‌هایی که هریس برایش طراحی می‌کند، گیر می‌افتد.

مجریان مناظره در این لحظه به‌نفع ترامپ سوالی را از هریس می‌پرسند که چرا بسیاری از مواضع سیاسی‌اش نسبت به گذشته تغییر کرده است. سوان می‌گوید که هریس بدون آنکه توضیحی دهد، پاسخی کلیشه‌ای مبنی بر اینکه ارزش‌هایش تغییر نکرده‌اند، ارائه می‌دهد. او سپس دوباره به تحریک ترامپ می‌پردازد.

هریس می‌گوید که پدر ترامپ به‌راحتی پول زیادی به‌ارزش 400 میلیون دلار را در اختیارش گذاشته. ترامپ می‌گوید که پدرش این پول را به او نداده و پس از 5 جمله به مسئله فرکینگ می‌پردازد. هریس 12 سال با فرکینگ مخالف بود اما با این حال در پاسخ خود از مفاهیمی استفاده کرد که ترامپ را عصبانی کند. عصبانیت ترامپ از اینجا به بعد فضای مناظره را تغییر می‌دهد؛ به‌ویژه زمانی که از او درباره اتفاقات حملات ششم ژانویه سوال می‌شود.

ترامپ در مورد اتفاقات ششم ژانویه و حمله به کنگره آمریکا تقصیر را گردن نانسی پلوسی و شهردار واشنگتن می‌اندازد و تاریخچه ششم ژانویه را بازنویسی می‌کند. ترامپ سپس باید به موضوعی بپردازد که مشاورانش هیچ‌وقت نمی‌خواهند او در این‌باره صحبت کند. ترامپ قبول ندارد بازنده انتخابات 2020 است و از طرف دیگر هریس را متهم می‌کند که بایدن را با اینکه 14 میلیون رای کسب کرده بود، از انتخابات کنار گذاشتند.

ترامپ در نهایت می‌دانست که این سوال مطرح خواهد شد که چرا موضوع نژاد رقیب خود را مطرح کرده است. ترامپ می‌گوید که برایش اهمیتی ندارد و هریس می‌تواند هر چه می‌خواهد باشد و این شما هستید که موضوع نژاد را بزرگ کرده‌اید. سپس به‌جای اینکه از این مسئله بگذرد دوباره اشتباه می‌کند و برمی‌گردد به این موضوع که هریس جایی گفته بود که سیاه‌پوست نیست. ترامپ در واقع در موقعیتی که برایش فراهم شده بود باز هم رویکرد خودتخریبی را پیش می‌گیرد.

هریس در پاسخ خود بسیار هوشمندانه عمل می‌کند. تا پیش از مناظره هر بار از هریس درباره مسئله نژادی که ترامپ مطرح می‌کند پرسیده می‌شد، حرف خاصی نمی‌زد جز اینکه این یکی از بازی‌های قدیمی ترامپ است.

اما در شب مناظره هریس از موقعیت استفاده می‌کند تا نکته دیگری را گوشزد کند مبنی بر اینکه تلاش ترامپ برای استفاده از نژاد برای ایجاد شکاف در میان مردم آمریکا یک تراژدی است. او در نهایت گفته‌های خود را با این موضوع تمام می‌کند که ما رهبری نمی‌خواهیم که همواره تلاش می‌کند آمریکایی‌ها یکدیگر را مقصر بدانند. سوان می‌گوید هریس اینجا پیام اوباماگونه‌ای را ارائه کرد، خود را یک متحدکننده نشان داد که همه ما رویاها و آرزوهای مشترکی داریم.

از نظر سوان هریس در اجرای کودتای خود موفق بوده است. هریس اساساً به سوال‌های اصولی درباره  چرخش از سیاست‌هایش، درباره نقش او در کارنامه اقتصادی بایدن حرفی نزد. او درباره هر سوال و جوابی که مطرح شد، حالت دفاعی گرفت و تقریباً توانست در هر سوال ترامپ را در تله‌ای بیاندازد. هریس مفاهیمی را در جمله‌هایش جاسازی می‌کرد تا ترامپ را خشمگین کند و در پی آن بحث اساساً تمام شود.

ترامپ در بیانیه آخر خود از این می‌گوید که بهترین شرایط اقتصادی را در تاریخ جهان ساخته است و آن را دوباره خواهد ساخت. این نشان می‌دهد ترامپ یادش آمده که دلیل آمدنش به این مناظره چه بوده است. اینکه ترامپ باید به مردم یادآوری کند که دولت کنونی بایدن، دولت هریس هم هست. ترامپ می‌گوید، یادتان باشد که هریس، بایدن است و چندین مرتبه آن را تکرار می‌کند. اینجاست که یادش آمده تا هریس را به جو بایدن وصل کند و از بخش‌های نامحبوب دولت بایدن بگوید. اما دیگر دیر شده بود.