فصل داغ رویافروشی/بررسی ضوابط و قوانین مالی و فساد اخلاقی در مدارس و آکادمی‌های فوتبال که بازارشان در تابستان گرم می‌شود
بعد از ۹ ماه تحصیل دانش‌آموزان، یکی از تفریحات اصلی کودکان و نوجوانان، حضور فعال در مدارس فوتبال است.
بعد از 9 ماه تحصیل دانش‌آموزان، یکی از تفریحات اصلی کودکان و نوجوانان، حضور فعال در مدارس فوتبال است. به‌خصوص برای پسرها که یکی از سرگرمی‌شان شرکت در کلاس‌های آموزشی به‌خصوص فوتبال است. اوایل دهه 80 اگر در هر شهر فقط پنج الی شش مدرسه فوتبال شاخص وجود داشت اما حالا این مدارس فوتبال به‌شکل قارچی در حال افزایش است و تشخیص اینکه بنرهای خوش رنگ و لعاب این مدارس، حقیقی یا ساختگی و بدون مجوز است، در عمل کار را برای خانواده‌ها سخت می‌کند. در کنار حساسیت زیادی که روی آموزش بچه‌ها در مدارس فوتبال وجود دارد طی دودهه اخیر اتفاقات ناگواری ازجمله مسائل غیراخلاقی و مالی رخ داده که در این گزارش قصد داریم در گفت‌وگو با حسن روشن بیش‌ازپیش به آنها بپردازیم.
فساد فقط «مالی» نیست
یکی از نگرانی‌های خانواده‌ها در مدارس فوتبال، بی‌اخلاقی مربیانی است که بدون نظارت مسئولان و نهادهای ذی‌ربط وارد مدارس فوتبال شده و به‌عنوان مربی، وظیفه تدریس و آموزش این رشته ورزشی را به بچه‌ها عهده‌دار می‌شوند. طی یک‌دهه اخیر بارها حسن روشن به‌شکلی واضح و علنی نسبت به فساد در آکادمی فوتبال صحبت کرده است. در این باره سعی کردیم با حسن روشن گفت‌وگویی داشته باشیم که به‌دلیل کسالت حال‌شان، این گفت‌وگو کوتاه اما مفید بود. حسن روشن در این گفت‌وگو درخصوص برخی مسائل اخلاقی در آکادمی‌ها و مدارس فوتبال در ایران اظهار داشت: «من بارها درخصوص نظارت نهادهای مختلف در آکادمی‌ها صحبت کردم.
صرفاً نباید نسبت به دانش فنی یک مربی نظر داد و او را بررسی کرد، بلکه اگر ما بچه‌های‌مان را در اختیار مربیانی قرار می‌دهیم که فوتبال یاد بگیرند، باید به‌لحاظ سلامت روان نیز این مربیان آزمایش شده باشند و تست‌های مختلف را پشت‌سر گذاشته باشند و به‌صورت شفاف این تست‌ها در معرض عموم مردم قرار داشته باشد. من بارها درمورد برخی فسادها در آکادمی‌ها صحبت کردم. برخی تصور می‌کنند فساد فقط به مسائل مالی گفته می‌شود اما در آکادمی‌ها یا حتی مدارس فوتبال اگر نظارت نهادهای مختلف وجود نداشته باشد، فسادهای غیراخلاقی بدی رخ می‌دهد که جبران‌ناپذیر است. به خیلی از عزیزان نقدهای من، برخورد و به‌جای ریشه‌یابی این مسائل، از من شکایت کردند».
سرشیرعسل برای فیکس‌شدن
سال گذشته در رده‌های پایه یکی از تیم‌های صنعتی، مطلبی افشا شد که خانواده سه بازیکن در رده نوجوانان برای تمام فصل، صبحانه کل آکادمی این باشگاه متمول صنعتی را تقبل کرده است. این موضوع چنان فراگیر شده بود که حتی مدیرعامل وقت باشگاه هیچ ترس یا نگرانی‌ای از افشای بیشتر یا پرداختن به این موضوع نداشت. مسئولان آکادمی این باشگاه تعاملاتی خارج از فوتبال با والدین بازیکنان تیم‌های پایه برقرار کرده‌اند. تا جایی که به ماجرای سرشیر و عسل معروف شده و آنها هرروز صبحانه خود را با سرشیر و عسل‌هایی که از این والدین به آنها می‌رسد، میل می‌کنند و به فرزندان این افراد در این باشگاه ویژه‌تر نگاه می‌شود.
یکی از مسائلی که باید بررسی شود این است که در آکادمی‌ها هم تست‌گیری انجام می‌شود اما این تست‌گیری برای ورود فرزندان و بچه‌ها به تیم‌ها، به‌صورت رایگان انجام می‌شود و اگر مربی یا مدیر آکادمی درخواست پول بابت شرکت یک بچه به تست‌گیری‌ها مطرح کرد، قطعاً تخلف انجام داده که نیازمند گزارش به مراکز و نهادهای مرتبط است. موضوعی که پیش‌تر نیز عنوان شد این است که در تیم‌های آکادمی نه‌تنها نباید پولی از بازیکن گرفته شود بلکه باید یک قراردادی با بازیکن بسته شود که این موضوع بعد از مدت‌ها در بسیاری از باشگاه‌ها در حال رعایت‌شدن است. موضوعی که خانواده‌ها باید به آن توجه کنند این است که مدارس فوتبال به‌صورت ثابت و مکتوب شهریه‌ای را طبق عرف هیئت‌فوتبال هر استان طلب می‌کنند.
مدارس فوتبال در استان تهران معمولاً بابت شهریه‌ی یک فصل مبلغ شش الی هشت میلیون تومان دریافت می‌کنند که این مبلغ شامل آموزش فوتبال از سوی مربیان با مدارک معتبر، تغذیه صبحانه و بعضاً سرویس رفت‌وبرگشت خواهد بود. موضوعی که باید به آن توجه کرد این است که برای پرداخت شهریه‌ها در مدارس فوتبال باید قیمت براساس یک اصول مشخص از سوی هیئت‌فوتبال هر شهر بررسی شود تا از سوی برخی افراد سودجو، کلاهبرداری رخ ندهد.
سیاوش اکبرپور که سابقه مربیگری در آکادمی جوانان استقلال را در کارنامه خود دارد، چندی پیش در گفت‌وگویی با تابناک اعلام کرده بود، برخی بازیکنان، پولی وارد لیست تیم‌اش شده بودند که او اصلاً حتی یک‌بار هم این بازیکنان را از نزدیک ندیده بود: « من سرمربی تیم جوانان استقلال بودم و بازیکنانی در لیست تیم من وجود دارند که من تا امروز آنها را ندیده‌ام. این موضوع را حتی به مدیران وقت باشگاه استقلال اطلاع دادم اما متاسفانه پیگیری نشد.»
تفاوت مدرسه فوتبال با آکادمی
بسیاری از خانواده‌ها به‌دلیل اینکه تفاوت «مدرسه فوتبال» با «آکادمی»های فوتبال را نمی‌دانند، مسیر اشتباهی را طی می‌کنند و بعد از سرخورده‌شدن در این مسیر، تصور می‌کنند که هزینه‌ای گزاف از آنها گرفته شده است. برای جلوگیری از یک سوءتفاهم رایج در این زمینه، بد نیست تفاوت این دو را باهم مرور کنیم. اگر خانواده‌ای قصد دارد فرزندش را برای «آموزش فوتبال» در یک موقعیت مکانی مشخص ثبت‌نام کند، مدرسه فوتبال رسمی که دارای مجوز حرفه‌ای از هیئت‌فوتبال هر شهر است، بهترین گزینه می‌باشد. تفاوت اینجاست که مدرسه فوتبال همانطور که از نام‌اش پیداست، برای آموزش رشته فوتبال تاسیس و راه‌اندازی شده تا توسط مربیان با کارنامه، به بچه‌ها در رده‌های مختلف سنی آموزش دهند.
در مدرسه فوتبال از همان جلسه نخست، به بچه‌ها نحوه پاسکاری، یارگیری صحیح، شوت‌زدن و تکنیک و تاکتیک‌های مختلف فوتبال آموزش داده می‌شود. بسیاری از مدارس فوتبال می‌توانند زیرنظر باشگاه‌های حرفه‌ای فوتبال فعالیت کنند و نظارت ویژه‌ای روی آنها باشد، اما عملکرد و فعالیت آنها صرفاً آموزش است، نه چیزی فراتر از آن. «آکادمی فوتبال» اما تفاوت ویژه‌ای در قیاس با مدرسه فوتبال دارد. در آکادمی، دیگر قرار نیست نحوه پاس‌دادن صحیح به بازیکن آموزش داده شود یا درخصوص مسائل ابتدایی فوتبال که جنبه آموزشی دارد، صحبت شود. در آکادمی، مسابقات زیرگروه استانی یا حتی کشوری برگزار می‌شود و تیم‌ها به‌صورت حرفه‌ای در رده‌های مختلف سنی وارد کوران مسابقات می‌شوند.
این تیم‌های آکادمی به‌صورت مستقیم زیرنظر تیم بزرگسالان است و درصورتی‌که مربی تیم بزرگسالان صلاح ببیند، می‌تواند بازیکنان آکادمی را به رده بزرگسالان دعوت و با آنها قراردادهای حرفه‌ای ثبت‌شده در سازمان لیگ ثبت کند. در مدرسه فوتبال اما الزاماً چنین نیست و یک دانش‌آموز می‌تواند بعد از دو ترم حضور در یک مدرسه فوتبال، از این مدرسه برود و دیگر فوتبال را ادامه ندهد.
در آکادمی‌ها اما با بازیکنان قرارداد بسته می‌شود و آنها نمی‌توانند هرزمان که خواستند به تیم دیگری بروند. گفتنی‌است، یکی از راهکارهایی که نهادهای نظارتی می‌توانند برای جلوگیری از فساد اخلاقی و مالی برخی افراد در رده‌های پایه در نظر بگیرند، این است که تمام افراد آکادمی باتوجه به حساسیت موضوع به‌دلیل کار کردن با بچه‌های رده هشت تا 18 سال، علاوه بر تست‌های روانشناختی، مدارک لازم جهت استخدام در تیم‌های پایه را نیز در سامانه‌ای مربوط به تیم‌های پایه هیئت‌فوتبال هر استان ثبت کنند.
