فیلمساز خارج از جریان

۳۰ مهرماه ۱۳۸۴، فریدون گله، کارگردان و فیلمنامه‌نویس ایرانی از پس سال‌ها سکوت و در بی‌خبری درگذشت. نخستین فیلم او، «شب فرشتگان» (۱۳۴۷) کاملاً در سینمای بدنه قرار داشت. دو فیلم بعدی او؛ «کافر» و «دشنه» که هر دو در سال ۱۳۵۱ ساخته شدند اما چرخشی قابل‌توجه را در مضمون، شخصیت‌پردازی و لحن از خود بروز دادند که او را به سینمای خیابانی و اعتراضی نزدیک کردند.

سه‌گانه‌ای که گله را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین فیلمسازان سینمای خیابانی مطرح کرد؛ «زیر پوست شب» (۱۳۵۳)، «مهر گیاه» (۱۳۵۴) و «کندو» (۱۳۵۴) بودند. بسیاری فیلم «کندو»، ساخته مطرح او را آغازگر نوعی تازه از سینمای اجتماعی ایران می‌دانند. کتاب «فریدون گله: زندگی و آثار»، تنها منبع مکتوب درباره آثار این فیلمساز است که جدا از چند مقاله درباره فیلم‌های گله، شامل گفت‌وگویی مفصل با اوست. این کتاب نخستین‌بار در سال ۱۳۸۰ از سوی انتشارات نقش و نگار به چاپ رسید و چاپ بعدی آن با ویرایش و افزوده‌های تازه به کوشش رضا درستکار از سوی نشر خزه منتشر شد.