محمود خاقانی مدیرکل سابق امور خزر و آسیای میانه وزارت نفت: جایگاه خود را در بازار نفت از دست داده‌ایم
محمود خاقانی، مدیرکل سابق امور خزر و آسیای میانه وزارت نفت در گفت‌وگو با «هم‌میهن» به این نکته اشاره کرده که ایران در بازار انرژی جایگاه سابق خود را از دست داده است و قرارداد کرسنت به اعتبار شرکت نفت ایران ضربه خیلی سنگینی وارد کرده است.
محمود خاقانی، مدیرکل سابق امور خزر و آسیای میانه وزارت نفت در گفت‌وگو با «هم‌میهن» به این نکته اشاره کرده که ایران در بازار انرژی جایگاه سابق خود را از دست داده است و قرارداد کرسنت به اعتبار شرکت نفت ایران ضربه خیلی سنگینی وارد کرده است. این کارشناس بین‌‌المللی حوزه نفت و انرژی معتقد است ما نمی‌توانیم بگوییم که بالا بودن یا پایین بودن بهای نفت می‌تواند در آینده‌ی صنعت نفت ایران، در این شرایط بازار تاثیر مهمی بگذارد یا خیر.
فروش نفت برای ایران حائز اهمیت است، کاهش قیمت جهانی نفت چه تاثیری برای ما دارد؟
متاسفانه یک واقعیت تلخی که باید بپذیریم این است که ایران در بازار انرژی جایگاه سابق خود را از دست داده است، به این معنی که برای مشتریان به اندازه کافی عرضه‌کننده نفت خام وجود دارد. ما نباید این واقعیت تلخ را فراموش کنیم که در قرارداد کرسنت به اعتبار شرکت نفت ایران ضربه خیلی سنگینی وارد شد. در رابطه با دیگر مسائل نیز همین اتفاق رخ داده است و وقتی می‌خواهیم قرارداد ببندیم، شرکت و یا کشور طرف معامله این ریسک را نمی‌کند که قراردادهای بلندمدت و میان‌مدت خود را با کشور ما ببندد و ریسک سیاسی سرمایه‌گذاری را بالا برده است. ما نمی‌توانیم بگوییم که بالا بودن یا پایین بودن بهای نفت می‌تواند در آینده صنعت نفت ایران در این شرایط بازار تاثیر مهمی بگذارد.
این روند چه تاثیر جهانی‌ای دارد؟
چند روز پیش یکی از مدیران بنگاه‌های سرمایه‌گذاری در آمریکا گفته بود اقتصاد نباید به صورت یک اسلحه مورد استفاده قرار بگیرد و از دولت ترامپ انتقاد کرده بود، یعنی در واقع الیگارشی اصحاب ثروت و قدرت نسل قبل این انتقاد را داشته است و نسل جدید که ترامپ آنها را روی کار آورده است کسانی هستند که به صنعت فن‌آوری اطلاعات و هوش مصنوعی مسلح هستند و تصورشان این است که بایستی از این طریق اقتصاد جهان را به کنترل آمریکا دربیاورند. آقایان نسل قدیمی در آمریکا که معمولاً کارآفرین بودند معتقد هستند که آمریکا وارد رکود همراه با تورم شده و پیش‌بینی‌شان در چنین شرایطی این است که تقاضا برای مصرف انرژی کاهش پیدا خواهد کرد.
در نهایت باعث کاهش بهای نفت در بازار شده است. اما این دلیل نمی‌شود سیاست کلان ترامپ را در ارتباط با بازار نفت و انرژی نادیده بگیریم، رئیس‌جمهور آمریکا به شرکت‌های نفتی آمریکایی فرمان حکومتی داده که هر کجا که دوست دارند حفاری کنند و تولید را افزایش دهند که باعث خواهد شد این نگرانی در بازار به وجود بیاید که اگر تقاضا وجود نداشته باشد باز هم قیمت نفت کاهش پیدا کند که تاثیر آن را در کاهش قیمت جهانی نفت می‌بینیم.
ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری خود، مدیریت بازار جهانی انرژی را دنبال می‌کرد و شعار او این بود که آمریکا بر همه کشورها اولویت دارد، اما اکنون می‌گوید می‌خواهم دوباره آمریکا را بزرگ کنم که نشان می‌دهد قبول دارد که آمریکا کوچک شده است. او می‌خواهد به چند کشور در منطقه خلیج فارس سفر کند و آنها را تشویق کند که درآمدهای نفتی خود را در آمریکا سرمایه‌گذاری کنند.
این کشورها نیز بین دو قدرت بزرگ چین و آمریکا گرفتار شده‌اند چون چین نیز چنین تقاضایی از آنها داشته و دارند. عربستان میلیاردها دلار در فرآوری نفت خام در چین سرمایه‌گذاری کرده است. اکنون در دعوای بین چین و آمریکا، کشورهای اطراف خلیج فارس همان قدر برای چین با اهمیت است که برای آمریکا با اهمیت است.
