کامران سعادت کارشناس بازار ارز: بانک مرکزی تلاش می‌‏کند تا پیش از عید دچار بحران ارز نشویم

بانک مرکزی برای کنترل افزایش نرخ ارز به ایجاد بازار سلف ارزی روی آورده که به گفته کامران سعادت، کارشناس بازار ارز این کار با توجه به اینکه این بانک به دنبال مدیریت قیمت ارز است، طبیعی است و بانک مرکزی تلاش دارد تا نرخ ارز را تا پایان سال در کانال ۷۰ هزار تومان نگه دارد.

او در گفت‌وگو با «هم‌میهن» عنوان کرد در کنار این سیاست بانک مرکزی، مذاکرات با آمریکا می‌تواند فضا را کنترل کند تا پیش از عید به بحران و کانال دلار ۱۰۰ هزار تومان وارد نشویم. سعادت معتقد است دولت و بانک مرکزی باید تمام تلاش خود را انجام دهند تا پیش از عید دچار بحران ارز نشویم و اگر این سرعت ادامه‌دار باشد شاهد قیمت افسارگسیخته ارز خواهیم بود.

‌چرا بانک مرکزی به فکر ایجاد بازار سلف ارزی افتاد؟

در دو ماه گذشته شاهد افزایش شدید نرخ ارز بودیم و هستیم و طبیعتاً بر روی تورم و دیگر حوزه‌های اقتصادی کشور تاثیر گذاشته است. بانک مرکزی به دنبال این است که قیمت ارز را مدیریت کند و فکر می‌کنم تمام تلاش خود را به کار گرفته تا پیش از عید نرخ ارز را در کانال ۷۰ هزار تومان نگه دارد. شرایط ارزی به صورتی است که با هر اتفاقی ممکن است قیمت ارز افزایش پیدا کند و مشکلاتی برای کشور ایجاد شود.

قطع به یقین بانک مرکزی باید به دنبال راهکارهایی باشد که بتواند تقاضای بازار ارز را کنترل کند، در دو سال گذشته شاهد بودیم که بانک مرکزی توانسته بود مقداری از طلب‌های خود را از کشورهای مختلف بگیرد و بازار ارز را کنترل کند اما با توجه به شرایط فعلی این امکان وجود ندارد و طبیعتاً بازار سلف ارزی می‌تواند تا حدودی بازار ارز را تا قبل از سال جدید کنترل کند، بعد از عید نیز امیدواریم مذاکرات دولت نتیجه دهد و با رفع تحریم‌ها شاهد این باشیم که افزایش قیمت ارز کنترل شود.

‌اصولاً بازار سلف ارزی چگونه کار می‌کند؟ قرار است چه مکانیسمی را پیاده کند؟

یک بازار ارز آنی وجود دارد و نیاز روزمره مردم به ارز را تامین می‌کند، اما معمولاً بسیاری از مبادلات تجاری بین‌المللی بلندمدت است و قراردادها به گونه‌ای بسته می‌شود که در سه یا چهار ماه آینده به ارز نیاز پیدا می‌کند.

بانک مرکزی با ایجاد این بازار می‌تواند این نیاز به ارز در چند ماه آینده را مدیریت کند و به تقاضاکنندگان این اطمینان را بدهد که در آتیه ارز آنها تامین می‌شود و به جای اینکه امروز ارز خود را تحویل بگیرند و ذخیره کنند، بانک مرکزی ارز مورد نیاز را در موعد زمانی مقرر تحویل می‌دهد تا دیگر نگران نرخ ارز در ماه‌های بعد نباشند و به بازار ارز هجوم وارد نشود و اینگونه قیمت ارز بی‌دلیل گران نشود. بازار سلف ارزی می‌تواند این اطمینان را ایجاد کند که متقاضیان ارز در چند ماه آینده با مشکلی مواجه نخواهند شد و ارز مورد نیاز خود را از بانک مرکزی دریافت خواهند کرد و اینگونه بانک مرکزی تقاضای ارز را در شرایط فعلی کنترل می‌کند.

‌فکر می‌کنید متقاضیان از این بازار استقبال کنند؟

تقاضاکنندگان را به سه دسته می‌توان قسمت کرد؛ اول، افرادی که هیچ اعتماد و اطمینانی به برنامه‌های دولت و بانک مرکزی ندارند پس طبیعتاً این سیاست ارزی برای آنان کارایی ندارد و نیاز خود را از بازار ارز تامین خواهند کرد. دوم، افرادی که به بانک مرکزی به عنوان یک نهادی که مستقل و تاثیرگذار است اعتقاد دارند و می‌توانند با اطمینان به این بانک تقاضای خود را به آتیه بسپارند.

سوم، شرکت‌های دولتی هستند که در اختیار دولت هستند و حتماً باید از سیاست‌های پولی و مالی دولت تبعیت کنند. به نظر من بازار سلف ارزی تا حدودی می‌تواند از نظر روانی ارز را کنترل کند، در کنار این سیاست بانک مرکزی، مذاکرات با آمریکا که کمابیش اخبار آن شنیده می‌شود می‌تواند به نحوی تا قبل از عید که معمولاً خریدهای زیادی انجام می‌شود، فضا را کنترل کند تا پیش از عید به بحران ارزی وارد نشویم. اگر به هر دلیل تا پیش از عید قیمت دلار به ۱۰۰ هزار تومان برسد، در سال ۱۴۰۴ با افزایش بیشتری مواجه خواهیم بود که بحران مالی بزرگی برای کشور ایجاد خواهد کرد و در این صورت دولت مسئله حذف صفرها از پول ملی را نیز با جدیت دنبال خواهد کرد.

قطع به یقین بانک مرکزی باید تلاش خود را انجام دهد تا سرعت تنزل پول ملی کاهش یابد، به‌هرحال متوسط افزایش دستمزد کارگران و کارمندان حدود ۳۰ درصد خواهد بود و این یعنی به راحتی ۳۰ درصد تورم خواهیم داشت و دیگر شرایط نیز باعث خواهد شد تا پیش‌بینی تورم ۵۰درصدی داشته باشیم، اگر قیمت ارز نیز ۵۰ درصد افزایش پیدا کند رقم زیادی خواهد بود و اگر این سرعت ادامه‌دار باشد شاهد قیمت افسارگسیخته ارز خواهیم بود و در آن زمان کنترل بازار ارز توسط بانک مرکزی سخت خواهد شد. دولت و بانک مرکزی باید تمام تلاش خود را انجام دهند تا پیش از عید دچار بحران ارز نشویم.