نیاز به دیپلماسی قوی اقتصادی داریم

ایران در تلاش است حضور خود در صندوق بین‌المللی پول را پررنگ نگه دارد. حجت‌الله فرزانی، کارشناس امور پولی و بانکی در گفت‌وگو با «هم‌میهن» به این موضوع پرداخته و گفته اگر دیگر کشورها جایگزین کشور ما شوند بازگشت به جایگاه قبلی بسیار سخت خواهد بود.

او معتقد است ایران در هر شرایطی باید از مزایای این صندوق استفاده کند و لازمه آن یک دیپلماسی اقتصادی قوی است تا بتواند آثار تحریم‌ها را خنثی کند تا بر آن اساس بتوانیم از آثار مالی همچون تسهیل ورود ارز به کشور استفاده کنیم. این کارشناس اقتصادی می‌گوید اگر می‌خواهیم حرفی در دنیا بزنیم باید هزینه آن را بدهیم و مناسبات جهانی را به درستی پیش ببریم و حتماً از مسیر درست این کار را پیش ببریم.

‌حضور فعال ایران در صندوق بین‌المللی پول چه اثراتی خواهد داشت؟

حضور ایران در سازمان‌های بین‌المللی از جمله صندوق بین‌المللی پول از جنبه‌های مختلف برای کشور مفید است. ساده‌ترین آن این است که از دستاوردهای بین‌المللی در کنار تجارب سایر کشورها استفاده کنیم و به عنوان یک عضو می‌توانیم نیروهای بانکی کشورمان را آموزش دهیم و به‌روز کنیم.

از طرف دیگر صندوق بین‌المللی پول به عنوان یک نهاد جهانی معمولاً در کشورهای درحال توسعه کمک‌هایی را انجام می‌دهد و می‌توان از آن وام‌هایی را گرفت که ایران با افزایش سرمایه‌ای که انجام خواهد داد از این امکانات بیشتر استفاده خواهد کرد، البته تمام اینها نیازمند یک دیپلماسی قوی است و بانک مرکزی به عنوان نماینده ایران در این صندوق باید بتواند به درستی مذاکره و حق و کمک‌های بین‌المللی که وجود دارد را برای کشورمان کسب کند.

ایران از اولین کشورهایی است که در صندوق بین‌المللی پول عضو بوده و سهم داشته و تاثیرگذار نیز بوده، در همین راستا قاعدتاً وقتی اعلام می‌شود که اعضا باید افزایش سرمایه داشته باشند ایران نیز باید حق عضویت خود را پرداخت کند، چراکه اگر دیگر کشورها جایگزین ما شوند کار ایران برای بازگشت به جایگاه قبلی سخت خواهد بود. ما باید به هر صورت که شده حرف خود را در دنیا بزنیم و تجربیات‌مان را نیز عنوان کنیم و همچنین از مشاوران فنی اینگونه نهادها در بخش بانکداری چه در راستای اصلاح نظام بانکی و چه در استفاده از سیاستگذاری پولی رایج در دنیا استفاده کنیم. 

‌اگر ایران نتواند سرگروهی خود در صندوق بین‌المللی پول را حفظ کند، تاثیری در روند حضور ما در این صندوق خواهد داشت؟

قاعدتاً اگر حضور مؤثری در سازمان‌های مختلف مخصوصاً صندوق بین‌المللی پول داشته باشیم، می‌توانیم حرف خود را به درستی به کرسی بنشانیم و از ظرفیت سرگروهی بودن استفاده کنیم؛ مثلاً می‌توانیم در تعیین دستورکارهای این صندوق نقش داشته باشیم و اهداف خود را پیش ببریم و دیگر لازم نیست مثلاً دست به دامن کشور دیگری شویم تا حرف ما را در جلسات بزنند.

ما باید در جایگاهی باشیم که بتوانیم از تکثرگرایی و چندجانبه‌نگری کشورها استفاده کنیم و به سمتی برویم که حرف ما در دنیا به عنوان یک کشور مستقل شنیده شود. البته پیشبرد چنین اهدافی مستلزم این است که به قول معروف باید از خیس شدن نترسیم و وارد دریا شویم، اگر می‌خواهیم حرفی در دنیا بزنیم باید هزینه آن را بدهیم و مناسبات جهانی را به درستی پیش ببریم و حتماً از مسیر درست این کار را پیش ببریم.

‌ما دو مشکل بزرگ تحریم‌ها و حضور در فهرست سیاه FATF را داریم؛ این دو چقدر می‌تواند ما را از بهره‌مندی مؤثر از صندوق بین‌المللی پول دور کند؟

به‌هرحال تحریم‌های آمریکا و بحث FATF مانع کار ایران خواهد بود و می‌تواند بهانه‌ای باشد تا در دریافت کمک‌های بین‌المللی با مشکل مواجه شویم اما اگر بتوانیم حق عضو خود را پرداخت و جایگاه خود را حفظ کنیم، حداقل آن این است که مانند سال‌های گذشته از برخی امکانات صندوق بین‌المللی پول استفاده کنیم همانطور که در همین سال‌ها نیز بانک مرکزی از ظرفیت‌های حضور سالیانه نماینده بانک مرکزی در این صندوق استفاده کرده است.

به‌هرحال باید بتوانیم مشکل تحریم‌ها و FATF را تمام کنیم چراکه آثار بد آن را در سال‌های اخیر دیده‌ایم مانند اینکه نتوانستیم از جایگاهی که داریم به درستی سود ببریم. ایران در هر شرایطی باید از صندوق بین‌المللی پول و مزایای آن استفاده کند پس باید دیپلماسی اقتصادی کشور را چنان قوی کنیم که آثار تحریم‌ها خنثی شود و بر اساس روابط دیپلماتیکی که پیش خواهیم برد بتوانیم از آثار مالی آن همچون تسهیل ورود ارز به کشور استفاده کنیم.

‌بانک مرکزی ایران به دنبال این است که به بانک بریکس نیز بپیوندد، حضور در این دو نهاد می‌تواند برای کشور ما دستاورد محسوب شود؟

اتفاقاً بقیه کشورهایی که عضو بریکس هستند نیز این رفتار را دارند و عضویت در صندوق بین‌المللی پول را نیز مهم می‌دانند. اگر فهرست اعضای این صندوق را ببینید خواهید دید که اعضای بریکس نیز عضو آن هستند پس نشان می‌دهد صندوق بین‌المللی پول و بانک بریکس در تضاد با هم نیستند و تعارض منافعی وجود ندارد.

ایران هرچقدر بتواند عضویت بیشتری در سازمان‌های بین‌المللی اقتصادی داشته باشد و بتواند به عنوان یک عضو مؤثر نقش ایفا کند قطعاً این امکان فراهم خواهد شد که بتوانیم حرف‌مان را در دنیا بزنیم و همچنین مراودات خود با کشورهای دیگر را تسهیل و روابط کارگزاری ایجاد کنیم. وقتی سازمان‌های جدید ایجاد می‌شوند فرصت خوبی برای کشورها است که از این فرصت استفاده کرده و جایگاه خود را تثبیت کنند.

ایران نیز به درستی در تلاش است که با حضور در بانک بریکس  موقعیت اقتصادی خود را بهتر کند و مواردی که مد نظر دارد مانند گسترش روابط دیپلماتیک و روابط اقتصادی و بانکی و کارگزاری بین‌المللی را در این سازمان پیگیری کرده و به ثمر برساند و باعث خواهد شد ایران تسهیلگری تجاری داشته و صادرات و واردات سریع‌تر و بهتری انجام شود، مخصوصاً اگر قرار باشد از پیمان‌های پولی استفاده شود.

ایران می‌تواند از واحد پولی بریکس و یا مکانیسم‌های پولی این سازمان استفاده کند و هیچ‌گونه تعارضی با حضور در صندوق بین‌المللی پول ندارد و هرکدام در جای خود می‌توانند در راستای اهداف و منافع ملی کشور ما باشند و ما هستیم که تصمیم خواهیم گرفت به کدام سازمان نزدیکتر باشیم.