زمان درایت و هوشمندی

چند نکته درباره سیاستی که در قبال جنگ اخیر باید اتخاذ کرد

جنگ غزه به‌طور طبیعی آثار منطقه‌ای بین‌المللی دارد و در صورت تداوم و گسترش آن تبعات سنگینی هم خواهد داشت و ایران نیز از این آثار مبرا نخواهد بود. وضعیت بازار سهام و قیمت ارز غیررسمی در بازار ایران بخشی از این آثار را دیروز نشان داد. از سوی دیگر، چند روز پیش گزارشی را منتشر کردیم که چرا در چند دهه گذشته رشد پایدار بلندمدتی را تجربه نکرده‌ایم. پاسخ در اقتصاد سیاسی ایران بود. هشت ویژگی به‌عنوان عناصر اقتصاد سیاسی نام برده شد که اولین و شاید مهمترین آنها به بی‌ثباتی ناشی از تنش‌های سیاسی و نظامی در روابط خارجی کشور است. اتفاقی که در گذشته با وجود شکاف درون ساختار سیاسی اثرات منفی بیشتری می‌گذاشت و به همین علت، برخی تصور می‌کردند که با یکدست شدن کامل دولت و حکومت در سال ۱۴۰۰، راه برای پرهیز از تکانه‌های سیاست خارجی هموار می‌شود و در برخی از موارد چون عربستان چنین شده است. بنابراین، دور نگه داشتن ایران از این تکانه‌ها شرط لازم برای پیشبرد ایده‌ها و برنامه‌های اقتصادی است. فارغ از سیاست‌های نادرستی که در زمینه اقتصادی اتخاذ شده است، سال گذشته تنش‌های سیاسی داخلی، وقفه‌ای را در ثبات سیاستی ایجاد کرد که پرهزینه بود و امسال نباید دوباره و در نیمه دوم سال شاهد این ناپایداری در وضعیت خارجی باشیم. در این زمینه، لازم است که مسئولین سیاسی و به‌ویژه افراد نظامی در اتخاذ موضع یا تحلیل شرایط نهایت دقت و خویشتن‌داری و هوشمندی را داشته باشند. شاید چون عادت به طرح بی‌محابا در مسائل داخلی دارند، چندان نگرانی از بیان رویکردهای خارجی ندارند، ولی اثرات مواضع ناشی از رویکردهای نادرست در سیاست خارجی به‌شدت مهم است.

همچنین، در سیاست‌های تبلیغی نیز باید مسئولانه دقت کرد تا در صداوسیما و رسانه‌ها و فضای عمومی به‌گونه‌ای رفتار نشود که عوارض آن گریبانگیر جامعه و مردم ایران شود. در همین زمینه، می‌توان نسبت به حوادث و جزئیات رخ‌داده در این جنگ حساسیت داشت. نباید تحت تاثیر تبلیغات جهانی رسانه‌های غربی و طرفدار اسرائیل قرار گرفت و باید اقدامات ضدبشری آنان را محکوم و به ریشه‌های بحران فلسطین اشاره کرد. رژیمی که رسماً اقدام به ترور و از آن دفاع می‌کند و درعین‌حال، مبارزان و مردم تحت اشغال را تروریست می‌نامد. از سوی دیگر، نباید اجازه داد که تصور نادرستی شکل بگیرد که گویی ما از هر نوع رفتاری با دیگران حمایت می‌کنیم. ما هشت سال علیه متجاوزان به میهن خود جنگیده‌ایم و یکی از افتخارات ما این بود که همواره و تا حد امکان نسبت به اسرا و قواعد جنگ پایبند بوده‌ایم و رعایت کرده‌ایم؛ حتی اگر آنان متجاوز بودند و یا این قواعد را رعایت نمی‌کردند. همچنین، کوشش برای تبدیل یک امر خارجی به مجادله‌ای داخلی به زیان همه است. وضعیت جنگ اخیر پیچیده است و مستلزم درایت و هوشمندی بیشتری نسبت به موارد دیگر است.