نگاه خارجی

آنچه در این ستون می‌خوانید، دیدگاه‌های رسانه‌‌های خارجی است که صرفا جهت اطلاع‌رسانی منتشر می‌شود و این دیدگاه‌ها موضع روزنامه «هم‌میهن» نیست.

تا دیر نشده با ایران گفت‌‌وگو کنید

فارین‌پالیسی در تحلیلی نوشت: «روابط غرب و ایران به وضعیت بی‌سابقه‌ای رسیده است. تنش‌ها در شش ماه گذشته به‌شدت افزایش یافته است؛ مذاکرات هسته‌ای با مشکل مواجه شده، هواپیماهای بدون سرنشین در اختیار روسیه قرار داده شده و با معترضان داخلی برخورد شده است. در همین حال، تهران متقاعد شده است که غرب به‌طور فزاینده‌ای به‌دنبال تغییر رژیم است. دو طرف ممکن است امیدوار باشند که از تشدید تنش اجتناب کنند، اما این احتمال در حال کاهش است. در این میان، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تائید کرده است که اخیراً رگه‌هایی از ذرات اورانیوم بسیار غنی‌شده تا 84 درصد در ایران پیدا شده است. این نزدیکترین فاصله‌ای است که ایران به رسیدن به آستانه 90 درصدی موردنیاز برای سوخت هسته‌ای با درجه تسلیحات رسیده است. بنا بر گزارش‌ها، اسرائیل در حال بررسی حمله نظامی است که تأسیسات هسته‌ای ایران را هدف قرار می‌دهد. مجموعه‌ای از حملات علیه ایران در ماه گذشته نشان می‌دهد که اسرائیل در حال پیشروی است. اما رویارویی نظامی فاجعه‌بار خواهد بود. قبل از اینکه خیلی دیر شود، باید از آن جلوگیری کرد. جنگ پیامدهای مهم و معکوس برای غرب، اسرائیل، همسایگان ایران و مردم ایران خواهد داشت. به شکلی بحرانی و برخلاف مواقع پرخطر قبلی، مانند سال 2009 یا 2012، به‌ظاهر واکنش کمی از سوی ایالات‌متحده و اروپا برای جلوگیری از این نتیجه وجود دارد. اما مهم نیست که مسائل داخلی ایران چقدر ناخوشایند است، دولت‌های غربی باید با تهران وارد گفت‌وگو شوند تا از یک جنگ خطرناک منطقه‌ای که اکنون وضعیت هسته‌ای می‌تواند آن را برانگیزد، جلوگیری کنند. واشنگتن و متحدانش اغلب با دشمنان خود گفت‌وگو می‌کنند. آنها با کره‌شمالی و چین هم گفت‌وگو می‌کنند. طرفداران اقدام نظامی، یعنی اسرائیل، با توجه به فقدان گزینه‌های جایگزین برای پاسخ به پیشرفت‌های هسته‌ای ایران، در حال افزایش هستند. اسرائیل گفته است ایران مجهز به سلاح هسته‌ای را نمی‌پذیرد، به‌طور فزاینده‌ای درباره نیاز به حمله قبل از اینکه خیلی دیر شود، صحبت می‌کند. تشدید رایزنی‌های نظامی ایالات‌متحده با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نیز این تصور را ایجاد می‌کند که آمادگی برای درگیری افزایش یافته است. این رویکرد کاملاً در تضاد با رویکرد روسای‌جمهور جورج دبلیو بوش و باراک اوباما است که فعالانه به‌دنبال جلوگیری از اقدام نظامی اسرائیل بودند که تهدیدی برای کشاندن واشنگتن به یک رویارویی مستقیم منطقه‌ای دیگر بود. پیامدهای خارجی چنین حمله‌ای فاجعه‌آمیز خواهد بود. حملات نظامی اسرائیل واکنش گسترده‌تری از ایران را برخواهد انگیخت. اقدامات ایران از طریق حضور و نیروهای نیابتی‌اش در سوریه و لبنان که اسرائیل همسایه را هدف قرار می‌دهد، می‌تواند آغاز شود. تهران همچنین می‌تواند حملات مستقیم به مسیرهای کشتیرانی کلیدی و تأسیسات نفتی در کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس را در تلاش برای مختل کردن انرژی جهانی از سر بگیرد. بازارها به‌دلیل جنگ در اوکراین تحت‌فشار هستند. همچنین ایران می‌تواند آرامش شکننده در عراق و فروکش خصومت‌ها در یمن را مختل کند و این کشورها را به صحنه‌هایی برای دامن زدن به درگیری‌های منطقه‌ای و هدف قرار دادن کشورهای عربی خلیج‌فارس و منافع ایالات متحده تبدیل کند. از قضا، به‌رغم مواضع تند قبلی در قبال ایران، این بازیگران منطقه‌ای هستند که در حال حاضر بیشترین احتیاط را نسبت به درگیری دارند؛ آنها هزینه تشدید تنش را می‌دانند و خواهان ثبات منطقه هستند. یک دیپلمات ارشد اماراتی در واکنش به حملات اسرائیل در داخل ایران در ژانویه خاطرنشان کرد که تشدید تنش «به نفع منطقه و آینده آن نیست» و افزود: «هیچ جایگزینی برای گفت‌وگو وجود ندارد». عربستان سعودی از اجرای بیشتر تحریم‌ها علیه ایران حمایت می‌کند، اما نسبت به رویارویی محتاط است و گفت‌وگوی مستقیم با ایران را برای جلوگیری از درگیری از سر گرفته است. قطر و عمان فعالانه برای جلوگیری از تشدید تنش میانجیگری می‌کنند. این قدرت‌های منطقه‌ای می‌دانند که یک درگیری نظامی تمرکز فعلی آنها بر توسعه اقتصادی را از مسیر خارج می‌کند. فشارهای مدنظر و هدفمند در قالب تحریم و پس زدن سیاسی در پاسخ به رفتار ایران در داخل و خارج ضروری است. اما غرب و ایران اکنون کاملاً در مسیری قرار دارند که ممکن است به داینامیک‌های خطرناک‌تر بیانجامد. وقت آن است که سرعت این قطار ترمز بریده، تا دیر نشده، کند شود.»