طلا ابزاری برای پوشش ریسک
افزایش قیمت طلا و دلار که در اقتصاد ایران نقش ابزارهای «حفظ ارزش» را بازی میکنند یکی از محرکهای اصلی ورود این حجم نقدینگی است. اما موضوع فقط این نیست و این عامل عمیقتر یعنی انتظارات تورمی در سطح کلان در جریان است.
افزایش قیمت طلا و دلار که در اقتصاد ایران نقش ابزارهای «حفظ ارزش» را بازی میکنند یکی از محرکهای اصلی ورود این حجم نقدینگی است. اما موضوع فقط این نیست و این عامل عمیقتر یعنی انتظارات تورمی در سطح کلان در جریان است.
در ایران طلا و ارز فقط یک دارایی نیستند؛ نقش دماسنج تورم را هم دارند. وقتی مردم میبینند این دو دارایی کلیدی در حال رشد هستند، آن را بهعنوان نشانهای از تشدید تورم آینده تفسیر میکنند. نتیجهاش این است که برای حفظ قدرت خرید، نقدینگی را به سمت «پناهگاههای امن» هدایت میکنند؛ جایی مثل صندوقهای طلا.
برای پی بردن به این موضوع که چرا سرمایهگذاران وارد صندوقهای طلا میشوند، باید اذعان داشت که نخست، نقدشوندگی بالای واحدهای صندوقها. دوم، امنیت نگهداری و حذف کامل هزینههای جانبی مانند اجرت، کارمزد فروش، ریسک سرقت و هزینه جابهجایی فیزیکی. سوم، مدیریت حرفهای داراییها که برای سرمایهگذار خرد، یک مزیت جدی محسوب میشود و به همین دلیل در دورههای اوجگیری انتظارات تورمی، صندوقهای طلا نخستین مقصد پولهای هوشمند میشوند.
الزاماً اینگونه نیست که زمانی که صندوقها داغ میشوند، بورس نیز وارد فاز اصلاح شود، در اصل رشد صندوقهای طلا به خودی خود نشانه سقوط بورس نیست. بازار سهام مسیر مستقل خود را دارد. حتی اگر در برخی مقاطع چرخش نقدینگی بین بازارها اتفاق بیفتد، اما محرکهای بنیادین بورس همچنان سودآوری شرکتها، قیمتهای جهانی، و سیاستهای حمایتی دولت است.
طلا ابزاری برای پوشش ریسک تورم است، اما سهام برای رشد سرمایه. این دو، کارکرد متفاوت دارند و میتوانند همزمان برای گروههای مختلف سرمایهگذار جذاب باشند.
صندوقهای طلا دقیقاً همان نقطهای هستند که به سرمایهگذار اجازه میدهند بخشی از دارایی خود را به یک ابزار «غیرهمبسته با سهام» اختصاص دهد. در دورههایی که بورس به دلیل ریسکهای سیستماتیک دچار افت میشود، بازدهی صندوقهای طلا میتواند زیان پرتفوی را تعدیل کند. این مسئله در اقتصاد پرنوسان ایران اهمیت دوچندان دارد.
درحال حاضر شرایط صندوقهای طلا هیجانی نیست و بسیاری از موجهای سفتهبازانه، این جریان دقیقاً بر پایه تحلیل انتظارات تورمی رخ داده است. سرمایهگذاران میدانند قرار است ارزش پول ملی تضعیف شود و بهجای واکنش هیجانی، حرکت محافظهکارانه انجام میدهند. این ورود نقدینگی به صندوقهای طلا کاملاً قابلفهم و حتی عقلانی است.
سرمایهگذاران ایرانی در برابر موج جدید تورمی سنگر گرفتهاند. صندوقهای طلا تبدیل شدهاند به ابزار ضروری سبد دارایی هر فردی که در بورس معامله میکند. نهفقط بهعنوان یک دارایی سودده، بلکه بهعنوان بیمهنامهای در برابر بیثباتی اقتصادی. این حرکت نه هیجان بوده، نه رفتار گلهای. یک انتخاب هوشمندانه برای بقا در اقتصاد تورمی ایران است.