کوروش احمدی: اجماع علیه ایران در شورای امنیت قابل پیش‌بینی بود
یپلمات سابق ایران در سازمان ملل متحد با اشاره به تصمیم دیروز شورای امنیت گفت: اگر چه با رأی‌گیری روز گذشته کار مشکل‌تر شده و از قبل هم مشکلاتی جدی وجود داشت، اما فکر می‌کنم که در این یک هفته، همچنان فرصت اندکی برای بهره‌گیری از دیپلماسی باقی مانده است.
به گزارش هم‌میهن آنلاین، کوروش احمدی در گفت‌وگو با خبرنگار جماران با اشاره به اجماع شکل‌گرفته در شورای امنیت علیه ایران و ۹ رأی منفی به قطعنامه ادامه لغو تحریم‌ها، اظهار کرد: شکل‌گیری چنین اجماعی علیه ایران دور از ذهن نبود و چرایی آن به مسائلی برمی‌گردد که طی ۳ الی ۴ سال گذشه رخ داده است. در آگوست 2020 که آمریکا خواستار فعال‌سازی مکانیسم ماشه شد، 13 کشور با آن مخالفت کردند، اما این بار وضعیت معکوس شد. در سال 1400 امکان احیای برجام فراهم بود و مذاکرات در سه ماه اول سال به نتیجه رسید، اما توافقی حاصل نشد.
وی ادامه داد: در دولت سیزدهم نیز یک بار در اسفند 1400 و بار دیگر در شهریور 1401، شرایط احیای برجام فراهم شد، اما برخی جلوی آن را گرفتند و سپس هم با افتخار این کار خود را اعلام کردند و عده‌ای دیگر نیز به امید «زمستان سخت اروپا» تلاشی در جهت نتیجه‌بخشی مذاکرات انجام ندادند. بعد از آن هم قضیه جنگ اوکراین پیش آمد و در پی ادعاهایی مبنی بر حمایت ایران از روسیه، روابط ایران و اروپا به شدت رو به تیرگی و سردی گذاشت.
دیپلمات سابق ایران در سازمان ملل با بیان اینکه از این مرحله به بعد بود که اروپا عزم خود را برای تقابل با ما جزم کرد، افزود: سه کشور اروپایی روند فعال‌کردن مکانیسم ماشه را از نوامبر 2023 با نوشتن نامه‌ای به رئیس شورای امنیت شروع کردند و در سال 2024 نیز دو نامه دیگر در این رابطه نوشتند. روسیه هم که حامی اصلی ما در این قضیه بود، در اثر بحران اوکراین با مشکلات جدی در سطح بین‌المللی مواجه است و چین نیز به طور معمول همیشه سعی می‌کند خود را از مناقشات ژئوپلیتیک کنار بکشد و به یک موضع‌گیری اجمالی برای رفع تکلیف بسنده کند.
احمدی اضافه کرد: در نتیجه ما ماندیم در رویارویی با سه کشور اروپایی به انضمام اتحادیه اروپا و آمریکا و البته تحریک‌ها و توطئه‌های رژیم اسرائیل که همیشه علیه ما به راه بوده است. مشکل دیگر این است که ما روابط همه‌جانبه پیشرفته‌ای با سایر کشورها نداریم و در نتیجه اکثر دولت‌ها حاضر نیستند به خاطر ما، رنجش بقیه کشورها را تحمل کنند. به علاوه باید توجه داشت که معمولا در آستانه این گونه رأی‌گیری‌ها، لابی‌گری فشرده‌ای صورت می‌گیرد و کشورهای ضعیف‌تر شورا توان اینکه به کشورهای عضو دائمی جواب منفی بدهند را ندارند. از این جهات، اجماع شکل‌گرفته در شورای امنیت علیه ایران قابل درک است.
وی با اشاره به سفر روزهای آینده رئیس‌جمهور کشورمان به نیویورک برای حضور در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل، بیان کرد: قطعا حضور رئیس‌جمهور و وزیر خارجه کشورمان در نیویورک، فرصت مناسب و مفیدی برای رایزنی ایجاد خواهد کرد، اما مسأله این است که تصمیم‌های لازم باید در تهران گرفته شود. اخبار تاییدنشده حاکی است که ایران پیشنهادهایی به طرف اروپایی داده، اما مورد قبول آنها قرار نگرفته است. اگر چه با رأی‌گیری روز گذشته کار مشکل‌تر شده و از قبل هم مشکلاتی جدی مانند تلاقی دو سررسید 28 سپتامبر برای نهایی‌شدن اسنپ‌بک و سررسید 18 اکتبر برای مختومه‌شدن قطعنامه 2231 و وزن سنگین آمریکا در رابطه با تمدید سررسید دوم وجود داشت، اما فکر می‌کنم که در این یک هفته، همچنان فرصت اندکی برای بهره‌گیری از دیپلماسی باقی مانده است.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل ادامه داد: با توجه به مواضع علنی کشورهای اروپایی، به نظر می‌رسد که آنها خواستار انجام اقدامی عملی از سوی ایران هستند و مدعی اند که طرح آقای عراقچی که در جلسه تلفنی چهارشنبه مطرح شد، محدود به قول انجام فعالیت‌هایی به شرط تمدید سررسید قطعنامه 2231 بوده است. لذا به نظر من بعید به نظر می‌رسد که بدون اقدامی عملی از جانب ایران در این فاصله کوتاه، طرف مقابل حاضر به دادن امتیازی در مورد تعویق اجرای اسنپ‌بک شود، چرا که فکر می‌کند در صورت انجام مصالحه‌ای بین ایران و طرف غربی، همیشه امکان لغو تحریم‌ها وجود خواهد داشت، اما می‌دانیم که اگر شش قطعنامه ضدایرانی برگردد، آمریکا این بار با حربه وتو می‌تواند مانع لغو مجدد آنها شود و این کار ما را بسیار دشوارتر خواهد کرد.احمدی اضافه کرد: البته ما به طور قطعی از محتوای پیشنهادی ایران خبر نداریم، اما غربی‌ها مدعی اند که این طرح حاوی تعهدات و برنامه‌ای برای آینده از جمله رقیق‌سازی اورانیوم 60 درصد از جانب ایران و لغو اجرای مکانیسم ماشه از جانب طرف‌های غربی است. گزارش‌های خبری به نقل از منابع غربی، صحبت از ناکافی بودن قول‌های شفاهی ایران در این طرح کرده‌اند.
وی با اشاره به صحبت‌های چین و روسیه مبنی بر اینکه خود را پایبند به اجرای تحریم‌های ضدایرانی نمی‌دانند، عنوان کرد: اگرچه چین و روسیه چنین چیزی را اعلام کرده‌اند، اما با توجه به اینکه آنها عضو دائمی شورای امنیت هستند و اهمیت زیادی برای حفظ اعتبار و موقعیت این شورا قائل اند، باید دید که آیا در عمل چنین خواهند کرد یا خیر. آنها همچنین می‌توانند در انجام وظایف کمیته 1737 که مربوط به تحریم‌های ایران است و نیز شکل‌گیری پانل کارشناسی، اختلالاتی ایجاد کنند؛ مثلا می‌توانند با شکل دادن به یک اجماع، مانع از انتخاب رئیس آن شوند یا نگذارند اشخاص جدیدی به لیست تحریم‌های سازمان ملل اضافه گردند. البته از آنجا که در شورای امنیت بده‌وبستان در بین اعضای دائمی مهم است و این کشورها به تناوب به هم احتیاج پیدا می‌کنند، باید صبر کنیم و ببیینیم که آیا چین و روسیه در عمل کاری برای ایران خواهند کرد یا خیر.
