از اسرائیل به قطر/درباره مارکو روبیو که پس از حمله نتانیاهو به دوحه به طرفین منازعه سفر کرد
وزیر خارجه آمریکا پس از سفر به اسرائیل، به قطر رفت؛ دو طرف یک درگیری سیاسی که پس از حمله روز ۱۸ شهریور اسرائیل به محل حضور رهبران حماس در دوحه آغاز شد. در حالی که قطر نقشی محوری در جریان مذاکرات آتش‌بس و پایان جنگ در غزه داشته و ارتباط گسترده‌ای با آمریکا دارد.
وزیر خارجه آمریکا پس از سفر به اسرائیل، به قطر رفت؛ دو طرف یک درگیری سیاسی که پس از حمله روز ۱۸ شهریور اسرائیل به محل حضور رهبران حماس در دوحه آغاز شد. در حالی که قطر نقشی محوری در جریان مذاکرات آتش‌بس و پایان جنگ در غزه داشته و ارتباط گسترده‌ای با آمریکا دارد.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا در دوحه، با تمیم بن حمد آل‌ثانی، امیر قطر دیدار و با او در خصوص توافقنامه امنیتی دوجانبه میان واشنگتن و دوحه رایزنی کرد. او پس از این ملاقات، در توئیتر نوشت: «ما شراکت امنیتی بادوام آمریکا-قطر و تعهد مشترک‌مان نسبت به منطقه‌ای امن‌تر و باثبات‌تر را دوباره مورد تاکید قرار دادیم. من از او [امیر قطر] برای اقدامات مداوم میانجیگری قطر در جهت رسیدن به یک توافق صلح میان اسرائیل و حماس و بازگرداندن اُسرا به خانه تشکر کردم.» روبیو همچنین در جریان سفرش به اسرائیل، ضمن ملاقات با بنیامین نتانیاهو، در یک نشست مطبوعاتی مشترک با او نیز شرکت کرد.
نشستی که در آن اظهارات تندی علیه ایران و همچنین گروه حماس مطرح شد. روبیو همچنین دیروز با انتشار یک پست ویدئویی در توئیتر از سفر دوروزه خود به اسرائیل و حضور کنار دیوار ندبه در بیت‌المقدس، یکی از تونل‌های نزدیک مسجدالاقصی و دیدار با خانواده گروگان‌های اسرائیلی که هنوز زنده هستند، نوشت: «رابطه آمریکا و اسرائیل بسیار قوی است. من به اینجا آمدم چون رئیس‌جمهور می‌خواهد همه گروگان‌ها، هر ۴۸ نفر، زنده و مرده، آزاد شوند و او می‌خواهد این درگیری پایان یابد. این اولویت ماست.»
دوحه: روابط ما با آمریکا استراتژیک است
ماجد الانصاری، سخنگوی وزارت خارجه قطر درباره این دیدار گفت: «شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر با مارکو روبیو وزیر خارجه آمریکا شراکت راهبردی میان دو کشور را مورد رایزنی قرار داد. امیر قطر با روبیو درباره حمله اسرائیل به دوحه و جنگ غزه بحث و تبادل نظر کردند. روابط ما با ایالات متحده آمریکا به‌ویژه در زمینه دفاعی، استراتژیک است.» او تاکید کرد: «ما بر دفاع از حاکمیتمان و اتخاذ اقداماتی برای عدم تکرار هر حمله‌ای اصرار داریم. مواضع کشورهای عربی و اسلامی در همبستگی با قطر را ارج می‌نهیم.»
الانصاری درباره گزارش آکسیوس در این باره که واشنگتن ۵۰ دقیقه قبل از حمله اسرائیل به قطر از آن آگاه بود نیز گفت: «ما با گزارش‌های رسانه‌ای کاری نداریم و به طور مستقیم با آمریکا در ارتباط هستیم.» سخنگوی دستگاه دیپلماسی قطر در پاسخ به سوالی درباره مذاکرات آتش‌بس غزه، با تاکید بر این که مذاکرات در حال حاضر واقع‌بینانه به نظر نمی‌رسند، ادامه داد: «نتانیاهو خواهان ترور تمام کسانی است که با او مذاکره می‌کنند و به کشور میانجی حمله می‌کند.» او همچنین گفت: «رئیس‌جمهور آمریکا به امیر قطر گفت که اسرائیل بار دیگر به قطر تجاوز نمی‌کند.»
روبیو: حماس فرصت کمی دارد
روبیو پیش از آن که اسرائیل را به مقصد قطر ترک کند، در فرودگاه بن‌گوریون به سوالات خبرنگاران پاسخ‌هایی کوتاه داد. او در مورد مذاکرات پایان جنگ غزه که پیش از این با میانجیگری قطر و در دوحه برگزار می‌شد، گفت: «بدیهی است که آن‌ها باید خود تصمیم بگیرند که پس از اتفاقات هفته گذشته می‌خواهند این نقش را ایفا کنند یا نه، اما ما می‌خواهیم بدانند اگر کشوری در جهان بتواند از طریق مذاکرات به پایان دادن این بحران کمک کند، آن کشور قطر است.» وزیر خارجه آمریکا همچنین خبر داد که واشنگتن «در آستانه تکمیل توافقی مستحکم برای همکاری دفاعی با قطر» است. روبیو همچنین تاکید کرد که حماس «احتمالاً تنها چند روز یا چند هفته» برای پذیرش توافق آتش‌بس زمان دارد. او یادآور شد که این زمان کوتاه «دیگر ماه‌ها طول نخواهد کشید.»
این اظهارات روبیو از آن جهت اهمیت زیادی دارد که اسرائیل از روز دوشنبه عملیات زمینی برای تصرف کامل غزه را آغاز کرد و از چند روز قبل، برج‌های موجود در این شهر یکی پس از دیگری هدف حملات هوایی و تخریب کامل قرار می‌گیرند. این حمله چند ساعت پس از ملاقات نتانیاهو و روبیو آغاز شد و اخبار حاکی از آن است که ترامپ نیز حمایت خود را از این عملیات اعلام و درخواست کرده که نتانیاهو «آن را به سرعت اجرا کند و در اسرع وقت به پایان برساند.» این در حالی است که رسانه‌های اسرائیلی مدعی شدند روبیو برای از سرگیری مجدد مذاکرات آتش‌بس غزه به قطر می‌رود.
حمله به قطر و موضوع ایران در نشست خبری مشترک
سفر روبیو به اسرائیل، نشستش با نتانیاهو و اظهاراتی که در جریان این حضور دو روزه مطرح کرد، حاوی نکاتی مهم درباره تحولات آینده منطقه بود. وزیر خارجه آمریکا در این نشست اتهامات پیشین مقامات این کشور در خصوص تهدید هسته‌ای ایران را تکرار کرد و گفت زمانی که ایران توانایی بالقوه هسته‌ای و «بلکه موشک‌هایی دارد که می‌توانند این سلاح‌ها را به دوردست‌ها پرتاب کنند، خطری غیرقابل قبول است، نه‌فقط برای اسرائیل، نه‌فقط برای ایالات متحده، بلکه برای کل جهان.»
او سپس در ادامه این ادعاها، اظهار داشت: «به همین دلیل است که رئیس‌جمهور [ترامپ] به کارزار فشار حداکثری ادامه می‌دهد.» روبیو گفت که فشار حداکثری اقتصادی بر ایران تا زمانی که تهران روش خود را تغییر ندهد، ادامه خواهد داشت. وزیر خارجه آمریکا همچنین گفت که آمریکا پس از بمباران تاسیسات هسته‌ای ایران، به تلاش‌های خود برای جلوگیری از تلاش‌های ادعایی آنان از سوی ایران برای دستیابی به سلاح اتمی ادامه خواهد داد. روبیو پس از طرح صحبت‌هایی راجع به حماس، مسئله حمایت ایران از گروه فلسطینی را نیز مطرح کرد.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اسرائیل نیز در این نشست از نقش ایالات متحده در تجاوز به ایران و بمباران تاسیسات هسته‌ای کشورمان تمجید کرد و آن را نشانه‌ای از ایستادگی اسرائیل و آمریکا در کنار یکدیگر و این موضوع دانست که «آمریکا برای دفاع از منافع خود و متحدانش اقدام می‌کند و ایالات متحده، متحدی بهتر از اسرائیل ندارد.» او همچنین سفر روبیو به اسرائیل را نشانه این دانست که واشنگتن کنار تل‌آویو ایستاده است. او حمله آمریکا به ایران را تصمیمی عاقلانه خواند.
موضوع حمله اسرائیل به محل حضور رهبران حماس در دوحه، موضوعی بسیار پررنگ در این نشست بود. روبیو پیش از سفر به اسرائیل حمایت تمام‌قد واشنگتن از تل‌آویو در جریان حمله به قطر را اعلام کرد. او قبل از ترک آمریکا گفته بود «ما از این موضوع خوشحال و راضی نبودیم و رئیس‌جمهور ترامپ هم از آن راضی نبود. این موضوع ماهیت روابط ما با اسرائیلی‌ها را تغییر نخواهد داد اما ما باید در مورد آن صحبت کنیم و در درجه اول ببینیم این موضوع چه تاثیری بر تلاش‌های دیپلماتیک جهت برقراری آتش‌بس در غزه خواهد داشت.»
او در نشست مشترک با نتانیاهو، به این موضوع اشاره کرد که آمریکا «روابط مستحکم خود با متحدانش در خلیج فارس را حفظ کرده است.»
نتانیاهو نیز چند پاسخ کلی به مسئله قطر داد. او گفت که تصمیم به ترور رهبران حماس در قطر، تصمیم مستقل اسرائیل بود و تل‌آویو مسئولیت کامل این اقدام را برعهده می‌گیرد. او همچنین شکست اسرائیل در این عملیات ترور را نادرست دانست و ادعا کرد که این عملیات پیامی بود مبنی بر این که رهبران حماس هیچ کجا مصونیت ندارند و نمی‌توانند فرار کنند. او همچنین اشاره‌ای نیز به فعالیت‌های رسانه‌ای قطر (اشاره به شبکه الجزیره و نقش آن در پوشش وقایع جنگ غزه) داشت. او گفت: «ما می‌دانیم که برای محاصره رسانه‌ای اسرائیل از سوی نهاد‌ها و کشورها، به رهبری قطر تلاشی در جریان است که با پول هنگفت قطر و چین تامین مالی می‌شود.»
حمایت تمام‌قد ترامپ از اقدامات نتانیاهو
گزارش‌های رسانه‌ای حاکی از آن است که ترامپ، با هیچ‌کدام از اقدامات اخیر و جاری نخست‌وزیر اسرائیل مخالفت نکرده است. رسانه آمریکایی آکسیوس به نقل از مقام‌های اسرائیلی نوشت: «مارکو روبیو به نتانیاهو اطلاع داده که دولت ترامپ از عملیات زمینی در غزه حمایت می‌کند و می‌خواهد این عملیات سریعاً پایان یابد. روبیو نخواست که عملیات زمینی در غزه انجام نشود. او گفت که دولت اسرائیل را متوقف نخواهد کرد و به آن اجازه می‌دهد درباره جنگ در غزه تصمیم خود را بگیرد.» مسئله دیگری که همچنان مورد توجه است، به اطلاع داشتن آمریکا از حمله اسرائیل به قطر برمی‌گردد.
روایت رسمی آمریکایی‌ها این است که کاخ سفید و رئیس‌جمهور این کشور از حمله اسرائیل باخبر نبودند و پس از شلیک موشک‌ها باخبر شدند برای همین فرصتی برای جلوگیری از این اقدام وجود نداشته است. ترامپ از این حمله ابراز نارضایتی نیز کرد. اما در نهایت آکسیوس به نقل از ۷ مقام اسرائیلی خبر داد که ترامپ ۵۰ دقیقه پیش از حمله اسرائیل به محل حضور رهبران حماس در دوحه، از آن باخبر شد.
بر اساس این گزارش، ترامپ و نتانیاهو پیش از این حمله با یکدیگر گفت‌وگو کردند. این ۷ مقام اسرائیلی اما به آکسیوس گفتند که «کاخ سفید از قبل، از این موضوع آگاه بود، حتی اگر فرصت برای متوقف‌کردن حمله بسیار محدود بوده باشد.» قطر محل قرارگیری پایگاه العدید و مقر فرماندهی مرکزی سنتکام در منطقه است که ارتباطات گسترده‌ای با آمریکا دارد. به همین دلیل موضوع اطلاع یا عدم اطلاع آمریکا از این اقدام مورد توجه قرار می‌گیرد. از جمله این که حتی برخی رسانه‌ها گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال همکاری هواپیماهای سوخت‌رسان مستقر در العدید یا دیگر پایگاه‌های آمریکا در منطقه را نیز مطرح می‌کنند.
