وظایف درباره حقوق زندانیان
آنچه در ۱۲روز درگیری ایران با رژیم صهیونیستی به روشنی هویدا شد، نبود توجه سردمداران این رژیم به موازین حقوق بشردوستانه و پروتکلهای حاکم بر مخاصمات و حقوق جنگ بود که شلیک موشک به زندان اوین، بارزترین مصداق از نقض حقوق بشر و قواعد بینالمللی حاکم بر حقوق جنگ از سوی این رژیم تلقی میشود.

آنچه در 12روز درگیری ایران با رژیم صهیونیستی به روشنی هویدا شد، نبود توجه سردمداران این رژیم به موازین حقوق بشردوستانه و پروتکلهای حاکم بر مخاصمات و حقوق جنگ بود که شلیک موشک به زندان اوین، بارزترین مصداق از نقض حقوق بشر و قواعد بینالمللی حاکم بر حقوق جنگ از سوی این رژیم تلقی میشود. فارغ از این رفتار وحشیانه، آنچه لازم است از سوی مسئولان دستگاه قضایی و سازمان زندانها موردتوجه واقع شود، صیانت از حقوق زندانیان و اجرای بیکموکاست قوانین حاکم بر حقوق زندانیان است.
موازین حقوق بشر و قوانین داخلی و بینالمللی، مبین این نکته قابل اهمیت است که شهروندان یک جامعه صرفنظر از موقعیت اجتماعی و... از کرامت ذاتی و حقوق بنیادین برخوردار هستند که این مهم بهکرات در اصول قانون اساسی تصریح شده است. پیرو چنین قاعدهای، اشخاصی که به هر دلیل با عنوان زندانی تعریف و بهحکم محکمه، مکلفند ایامی از عمر خویش را در حبس بگذرانند، واجد حقوق و امتیازاتی هستند که در قانون به آن تصریح و تاکید شده است. این افراد بهحکم قانون، به محرومیت از آزادی محکوم شدهاند و لذا محرومکردن ایشان از سایر حقوق انسانی ازجمله حق بر سلامت و... نقض آشکار قانون است.
در اصول قانوناساسی سند امنیت قضایی و منشور حقوق شهروندی بر این امر تاکید شده که کرامت و حیثیت افراد باید مورد احترام قرار گیرد و هیچکس را نمیتوان مورد آزار یا شکنجه قرار داد؛ امری که مصداق بارز آن، در رعایت بهداشت و مراقبتهای پزشکی از زندانیان پدیدار میشود. پیشبینی شرایط بهداشتی مناسب و تأمین مراقبتهای پزشکی جزء حقوق زندانی و تکلیف سازمان زندانهاست: ماده ۱۱۳ آییننامه اجرایی سازمان زندانها مقرر میکند: زندانیان باید به خدمات درمانی مناسب دسترسی داشته باشند. این خدمات شامل معاینات پزشکی بدو ورود، پیگیری بیماریهای مزمن و دسترسی به پزشک عمومی و متخصص در موارد ضروری است. خودداری از ارائه درمان مؤثر، میتواند مصداق «سوءرفتار» و نقض حقوق زندانی تلقی شود.
در ادامه چنین تکلیفی برای پیشگیری از انتقال بیماریهای واگیردار، باتوجه به تراکم بالای جمعیت زندانیان و خطر شیوع بیماریهایی مانند سل، هپاتیت، HIV و...، مسئولان زندان موظف به اتخاذ تدابیر پیشگیرانه ازجمله واکسیناسیون، تهویه مناسب، دسترسی به ماسک و ضدعفونیکننده و آموزش بهداشتی هستند. علاوه بر اینکه زندانی حق دسترسی به خدمات رواندرمانی نیز داشته، مطابق با قواعد لازمالرعایه، زندانیانی که دچار اختلالات روانی هستند، باید دسترسی فوری به خدمات روانپزشکی داشته باشند.
با این وصف و نظر به اخبار منتشرشده مبنی بر انتقال زندانیان از زندان اوین به زندان تهران بزرگ و نبود امکانات بهداشتی مناسب برای تعداد زندانیانی که در آن مکان مجبور به گذراندن دوران حبس خود هستند، لازم است بهقید فوریت، چارهای اندیشید تا خدای ناکرده در نتیجه نقض حقوق زندانیان، به سلامتی جسم و جان ایشان صدمهی جبرانناپذیری وارد نشود.