دیپلماسی زور/ حمله آمریکا با دستور ترامپ به تأسیسات هسته‌ای ایران واکنش‌های جهانی را برانگیخت
نیمه‌شب یکم تیرماه ۱۴۰۴، ارتش ایالات‌متحده آمریکا سه سایت هسته‌ای مهم ایران در نطنز، قم و اصفهان را بمباران کرد؛ دو سایت غنی‌سازی شهید احمدی‌روشن و شهید علی‌محمدی در کنار تاسیسات اصفهان که کارکرد صنعتی مانند ساخت سانتریفیوژ داشت.
نیمه‌شب یکم تیرماه ۱۴۰۴، ارتش ایالات‌متحده آمریکا سه سایت هسته‌ای مهم ایران در نطنز، قم و اصفهان را بمباران کرد؛ دو سایت غنی‌سازی شهید احمدی‌روشن و شهید علی‌محمدی در کنار تاسیسات اصفهان که کارکرد صنعتی مانند ساخت سانتریفیوژ داشت. تا لحظه تنظیم این گزارش، اطلاعات رسمی‌ای درباره میزان خسارت وارده به این تاسیسات منتشر نشد. اما اخبار تائیدنشده حاکی از آن است که مواد هسته‌ای از سایت‌های نطنز و فردو خارج شدند و آلودگی رادیواکتیو در منطقه به‌وجود نیامده است.
اظهارات مقامات غربی نیز از عصر دیروز، از نابودی تاسیسات ایران، به آسیب‌دیدن آنها تغییر کرد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا بعد از تجاوز ارتش این کشور به حریم هوایی و خاک ایران، ابتدا این اقدام را در شبکه اجتماعی خود اعلام کرد، سپس هشدار داد که ایران نباید به این تجاوز واکنش نشان دهد. او سپس ساعاتی پس از پایان این حمله، در یک نطق تلویزیونی تند علیه ایران با تکرار اتهامات پیشین مبنی بر حمایت تهران از تروریسم و آسیب‌زدن به سربازان آمریکایی، مدعی شد این تاسیسات به‌طورکامل نابود شده و از ایران خواست که صلح کند و واکنشی نشان ندهد. چراکه به ادعای او، واکنش ایران با اقدامات شدیدتر واشنگتن روبه‌رو خواهد شد.
تمام این وقایع در دوره‌ای اتفاق افتاد که تهران مسیر دیپلماسی را دنبال می‌کرد. این اقدام ترامپ با واکنش‌های مثبت و منفی روبه‌رو شد. پیش از این ایران اعلام کرده بود که ورود آمریکا به جنگ، با واکنش متقابل و هدف گرفتن منافع آنها روبه‌رو خواهد شد.
تا لحظه تنظیم این گزارش به‌طور رسمی مشخص نشد که ایران چه واکنشی نشان می‌دهد. پس از اعلام رخداد این حمله، شایعاتی از زبان فرماندهان نیروهای مسلح مبنی بر مسدودکردن تنگه هرمز منتشر شد. پایگاه خبری نورنیوز در این مورد نوشت: «تصمیم‌گیری پیرامون اقدامات نظامی صرفاً با صدور اطلاعیه‌های رسمی توسط مراجع ذی‌ربط در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اعلام خواهد شد.»
پزشکیان: آمریکا عامل اصلی اقدامات اسرائیل است
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان دیروز در سخنان خود در جلسه هیئت‌دولت با اشاره به این رخداد، این اقدام را شدیداً محکوم کرد و تصریح کرد: «این تجاوز نشان داد که آمریکا، عامل اصلی اقدامات خصمانه رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران است، اگرچه ابتدا تلاش داشتند نقش خود را کتمان کنند، اما پس از پاسخ قاطع و بازدارنده نیروهای مسلح کشورمان و مشاهده ناتوانی آشکار رژیم صهیونیستی، ناگزیر خود به میدان آمدند.»
او تأکید کرد: «حملات مقتدرانه صبح دیروز ـ شنبه ـ نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به سرزمین‌های اشغالی، درحقیقت پاسخی به سیاست‌های تجاوزکارانه آمریکاست؛ چراکه اساساً رژیم صهیونیستی در اندازه و موقعیتی نیست که به‌تنهایی توان و جرأت تعرض به جمهوری اسلامی ایران را داشته باشد.»
آمریکا منتظر پاسخ‌های پشیمان‌کننده باشد
سپاه پاسداران، در بیانه‌ای رسمی ضمن محکوم کردن اقدام متجاوزانه آمریکا در حمله به خاک ایران، نوشت: «رژیم جنایتکار آمریکا بامداد دیروز، در هماهنگی کامل با اسرائیل، با حمله‌ای نظامی و غیرقانونی به مراکز صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، مرتکب جنایتی آشکار و بی‌سابقه شد که به‌روشنی ناقض منشور سازمان ملل، حقوق بین‌الملل، معاهده NPT و اصول بنیادین احترام به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشورهاست. از نخستین لحظات عملیات اسرائیلی‌ها، برای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران آشکار بود که پشتیبانی و همراهی همه‌جانبه آمریکایی‌ها در طراحی و اجرای این تجاوز، مؤثر بوده است و این اقدام، برای چندمین‌بار، ناتوانی جبهه متجاوز را در افزودن واقعی به معادلات میدانی اثبات کرد؛ آنان نه از قدرت ابتکار برخوردارند، نه توان فرار از پاسخ‌های سنگین را دارند.»
در قسمت دیگری آمده است: «به فضل الهی و با اشراف اطلاعاتی همه‌جانبه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، محل پرواز هواپیماهای شرکت‌کننده در این تجاوز شناسایی شده و تحت رصد قرار گرفته است. همان‌گونه که بارها اعلام کرده‌ایم، تعداد، پراکندگی و وسعت پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه، نه نقطه‌قوت، که ضریب آسیب‌پذیری آنها را دوچندان کرده است.»
در بخش پایانی بیانیه تاکید شد: «در پاسخ به این تجاوزگری‌ها و جنایات‌آفرینی‌ها، عملیات وعده صادق ۳ که تاکنون صهیونیست‌ها ۲۰ موج آن را تجربه کرده‌اند، همچنان به‌طور دقیق، هدفمند و سهمگین علیه زیرساخت‌ها، مراکز راهبردی و منافع رژیم صهیونیستی ادامه خواهد یافت. همچنین تجاوز دیروز رژیم آمریکا جمهوری اسلامی ایران را در چارچوب حق مشروع دفاع از خود، به استفاده از گزینه‌هایی فراتر از درک و محاسبات متوهمانه جبهه متجاوز رهنمون ساخته است و متجاوزان به این سرزمین، باید منتظر پاسخ‌هایی پشیمان‌کننده باشند.»
واکنش آژانس و سازمان ملل
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در واکنش به تجاوز آمریکا به ایران گفت: «حمله آمریکا به سایت‌های هسته‌ای ایران، تهدیدی مستقیم برای صلح و امنیت بین‌المللی است. استفاده آمریکا از زور علیه ایران، تشدید خطرناکی است که منطقه را به لبه پرتگاه سوق می‌دهد.» رافائل گروسی، مدیرکل آژانس نیز در اظهاراتی گفت: «من مکرراً بیان کرده‌ام که تاسیسات اتمی هرگز نباید هدف حمله قرار بگیرند.» گروسی خواستار «خویشتنداری نظامی» و «تلاش اجتناب‌ناپذیر در جهت یک راه‌حل دیپلماتیک» شد.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین گفت: «نیاز به برقراری آتش‌بس است تا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بتواند به بازرسی‌های خود در ایران ازجمله در قبال ذخایر اورانیوم غنی‌شده ادامه دهد.» گروسی همچنین بیان داشت: «تبادل اطلاعات مداوم و به‌موقع با تهران بر سر ایمنی هسته‌ای، دارای اهمیت حیاتی است.»
اجازه حاکم‌شدن قانون جنگل را ندهید
سازمان انرژی اتمی به‌عنوان دستگاه مسئول در این حوزه و متولی سایت‌های بمباران‌شده، چند واکنش به تجاوز ایالات‌متحده نشان داد. مرکز ایمنی هسته‌ای در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «سامانه‌های آشکارساز مواد پرتوزا، هیچ‌گونه علائمی حاکی از آلودگی را به‌ثبت نرسانده است.»
این سازمان همچنین در بیانیه‌ای رسمی نوشت: «به‌دنبال حملات ددمنشانه دشمن صهیونیستی طی چندروز گذشته، سحرگاه دیروز سایت‌های هسته‌ای کشور در فردو، نطنز و اصفهان طی اقدامی وحشیانه و مغایر با قوانین بین‌المللی، به‌ویژه معاهده عدم اشاعه سلاح‌های اتمی(NPT)، مورد تهاجم دشمنان ایران اسلامی قرار گرفت. این اقدام مغایر با قوانین بین‌المللی متأسفانه در سایه بی‌تفاوتی، بلکه همراهی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام شده است.
دشمن آمریکایی از طریق فضای مجازی توسط رئیس‌جمهور این کشور، مسئولیت حمله به سایت‌های یادشده را که براساس موافقتنامه پادمان و معاهده NPT تحت نظارت مستمر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌باشد را برعهده گرفته است. انتظار می‌رود جامعه جهانی ضمن محکوم‌کردن بی‌قانونی‌های مبتنی بر قواعد جنگل، ایران را در احقاق حقوق حقه خود همراهی نماید. سازمان انرژی اتمی ایران به ملت بزرگ ایران این اطمینان را می‌دهد که به‌رغم توطئه‌های خبیثانه دشمنان، با همت هزاران دانشمند و متخصص انقلابی و باانگیزه خود، اجازه نخواهد داد که مسیر توسعه این صنعت ملی که حاصل خون شهیدان هسته‌ای است، متوقف شود.
این سازمان در دفاع از حقوق ملت شریف ایران اقدامات لازم ازجمله پیگیری‌های حقوقی را در دستور کار خود قرار داده است.» سازمان انرژی اتمی همچنین با صدور اطلاعیه دیگری خبر داد که محمد اسلامی، رئیس این سازمان در نامه‌ای به مدیرکل آژانس، مراتب اعتراض خود نسبت به حملات تجاوزکارانه علیه تأسیسات هسته‌ای کشورمان در نطنز، فردو و اصفهان توسط آمریکا به‌عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل را اعلام کرد و خواستار رسیدگی به این موضوع شد. براساس اعلام رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، دیروز ـ یکشنبه ـ جلسه اضطراری شورای حکام در وین برگزار شد.
استاندار قم: سایت فردو مخاطره تشعشعی ندارد
اکبر بهنام‌جو، استاندار قم که تاسیسات فردو در آنجا واقع شده، ساعتی پس از این حمله در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در قم، در مورد نگرانی‌های مربوط به تشعشعات احتمالی گفت: «در این رابطه باید به مردم عزیز استان اطمینان دهم که سال گذشته مانورهای جامعی در این زمینه انجام شد و تمام سناریوهای احتمالی، حتی بدترین شرایط، به‌طورکامل بررسی شده است. مطمئن باشید که هیچ‌گونه خطری از نظر تشعشعات برای شهروندان، حتی در فاصله ۵۰۰ متری تأسیسات، وجود ندارد. سازمان انرژی اتمی ایران همواره اولویت خود را حفظ سلامت مردم قرار داده و تمام استانداردهای ایمنی را رعایت می‌کند. بنابراین مردم عزیز می‌توانند با آرامش خاطر به زندگی روزمره خود ادامه دهند. حتی در بدترین شرایط، مانند حملات شدید هوایی، هیچ‌گونه تهدیدی متوجه مردم نخواهد بود.»
ترامپ در خاورمیانه جنگ‌افروزی کرد
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، در گفت‌وگویی که با خبرگزاری ایرنا انجام داد، با تاکید بر اینکه توان هسته‌ای کشور آسیب جدی ندیده است، گفت: «در فرصت کوتاهی، این امکانات بازسازی خواهند شد و فقط روسیاهی برای آمریکا و صهیونیست‌ها باقی می‌ماند. همچنین برای توان موشکی کشورمان نیز طرف مقابل ادعاهایی مطرح می‌کند، اما ایران که ۴۰ سال تحریم نظامی بود و هیچ قطعه‌ای برای پیشرفت صنعت موشکی خود وارد کشور نکرده است، توان موشکی کشور را در این جنگ به نمایش گذاشت. چراکه مسئولان و جوانان کشور به این نتیجه رسیدند که باید بازدارندگی برای کشور ایجاد کنند.»
جهانگیری اضافه کرد: «ترامپ برای رفع مشکلات داخلی آمریکا به هر روشی که متوسل شد، شکست خورد. به‌عنوان نمونه ترامپ فکر کرد اگر نظام تعرفه‌ای را اجرایی کند، موفق می‌شود که در آن هم شکست خورد. حتی ادعای رئیس‌جمهور صلح را داشت، ولی در مهمترین و حساس‌ترین منطقه یعنی خاورمیانه، اقدام به جنگ‌افروزی کرد.»
واکنش تشکل‌های سیاسی
تا زمان تنظیم این گزارش، جمعی متکثر از تشکل‌های سیاسی و گروه‌های اجتماعی کشورمان با صدور بیانیه، تجاوز آمریکا به خاک ایران را محکوم کردند. ندای ایرانیان، اعتدال و توسعه، جامعه اسلامی مهندسین، جمعیت وفاداران انقلاب اسلامی، جمعی از اساتید فنی و مهندسی دانشگاه‌های سراسر کشور، شریان و جبهه پایداری ازجمله محکوم‌کنندگان این اقدام آمریکا بودند.
