نمادها هدف موشک دشمن/درباره تدابیر و اتفاقاتی که تلفات حمله اسرائیل به ساختمان شیشهای صداوسیما را به حداقل ممکن رساند
حملات اسرائیل به نقاط استراتژیک کشور ایران به‌خصوص پایتخت آغاز شده است.
حملات اسرائیل به نقاط استراتژیک کشور ایران به‌خصوص پایتخت آغاز شده است. از صبح دوشنبه شایعاتی مبنی بر حمله به سازمان صداوسیما شنیده می‌شد. باوجود غیرقانونی بودن حملات به سازمان صداوسیمای هر کشور حتی در روزهای جنگی، اما اسرائیل این شایعه را به حقیقت تبدیل و به ساختمان شیشهای سازمان صداوسیما حمله موشکی کرد و بخش گسترده‌ای از یکی از قدیمی‌ترین ساختمان‌های این سازمان با تخریب شدیدی همراه شد.
رعایت اخلاق در جنگ هم از اولویت مکتوب حقوق بشر و سازمان ملل است اما اسرائیل هیچ‌یک از قواعد و قوانین جنگی را هم رعایت نمی‌کند. ماده ۷۹ پروتکل اوّل رسماً اعلام کرده است: «خبرنگارانی که در ماموریت‌های حرفه‌ای خطرناک در مناطق درگیری هستند، وضع افراد غیرنظامی را خواهند داشت، مشروط بر اینکه از انجام هرگونه فعالیت نظامی خودداری نمایند.» بنابراین حمله نظامی اسرائیل به سازمان صداوسیما تخلفی بزرگ از سوی کشوری است که به هیچ قواعد اخلاقی پایبند نیست. در این گزارش قصد داریم از لحظات پرالتهاب قبل و بعد از حمله به ساختمان شیشهای صداوسیما بنویسیم. اتفاق تلخی که منجر به شهادت نیما رجب‌پور، سردبیر خبر و معصومه عظیمی، کارمند دبیرخانه صداوسیما شد.
درایتی که تلفات را به حداقل رساند
از صبح دوشنبه رسانه‌های نزدیک به رژیم صهیونیستی شایعاتی را مبنی بر حمله این رژیم به سازمان صداوسیما مطرح کردند. مشخص نبود این شایعه به واقعیت تبدیل می‌شود یا خیر اما باتوجه به پیشینه رفتاری که اسرائیل از خودش در ایام جنگ نشان داده، چنین هشدارهایی را باید جدی گرفت؛ هرچند حمله به نهادها یا سازمان‌های رسانه‌ای براساس پروتکل قواعد جنگی ممنوع است و جرم تلقی می‌شود.
با این حال از صبح دوشنبه به کارکنان مستقر در اتاق شیشهای اعلام می‌شود که برخی به مرخصی بروند و برخی دیگر نیز از حوالی ساعت 13-12ظهر از ساختمان شیشهای خارج شده و به منازل خود بروند. به این دلیل که شایعه حمله به سازمان صداوسیما مطرح شده بود و طبعاً تصمیم‌گیران امر در سازمان تلاش کردند اگر یک درصد این اتفاق رخ داد، تلفات به حداقل ممکن برسد. تصمیمی درست در راستای حفظ جان کارکنان صداوسیما. با این حال از حوالی ساعت 13-12 ظهر، کارکنان مستقر در اتاق شیشهای سوار سرویس‌های حاضر در سازمان شدند و به منازل خود بازگشتند. فقط افرادی در ساختمان شیشهای باقی ماندند که نفر جایگزینی برای آنها وجود نداشت.
تصمیم‌های امنیتی که اتخاذ شده بود
برای ورود به سازمان صداوسیما مشابه تمام سازمان‌های دولتی یکسری پروتکل باید رعایت شود. قبل از آنکه فردی بخواهد وارد این سازمان شود، باید «آفیش» شده باشد. به این صورت که فردی از داخل باید نام فرد را به حراست اطلاع داده باشد تا این بخش نسبت به ورود شخص مطلع باشد و نام‌اش به صورت سیستمی ثبت شده باشد.
طی روزهای اخیر این ضریب امنیت برای ورود به سازمان صداوسیما افزایش پیدا کرده بود و حتی سرویس‌های کارکنان صداوسیما هم حق ورود به داخل سازمان را نداشتند و کارکنان این سازمان بعد از اتمام کار در ساختمان شیشهای، باید به خارج از محیط سازمان می‌رفتند تا سوار سرویس شوند. از طرف دیگر، ساختمان شیشهای «آفیش» جداگانه نداشت اما طی روزهای اخیر نظارت ویژه‌ای نسبت به عبور و مرور افراد به داخل این ساختمان زیبا و مدرن صورت گرفته بود تا از ورود افراد متفرقه به داخل این ساختمان جلوگیری شود.
تاریخچه ساختمان شیشهای
برای افرادی که از کارکنان سازمان صداوسیما هستند هم ساختمان شیشهای از احترام ویژه‌ای برخوردار است. چه برسد به مردمی که اطلاعی نسبت به تاریخچه این ساختمان ندارند. ساختمان شیشهای صداوسیما، اثر کم‌نظیر عبدالعزیز فرمانفرماییان، یکی از نمادهای معماری مدرن ایران است که در دهه 1340 شمسی طراحی و ساخته شد. فرمانفرماییان که معمار ورزشگاه آزادی، فرودگاه مهرآباد و ساختمان وزارت کار نیز است، تلاش کرد تا طرحی را بزند که نماد مدرنیت لقب بگیرد.
این بنا با فرمی مکعبی، نمای شیشهای شفاف و حیاط مرکزی بازتابی از معماری مدرن در اواخر دهه 40 است تا ایران در حال گذار از سوی مرحوم فرمانفرماییان به خوبی به تصویر کشیده شده باشد. ساختمان شیشهای صداوسیما در محوطه اصلی سازمان صداوسیما در خیابان ولی‌عصر تهران، در نزدیکی پارک ملت و در منطقه موسوم به جام‌جم واقع شده است. «نور» در این بنا نقش اساسی را بازی می‌کند. نمای شیشهای این سازه طوری است که این امکان را می‌دهد تا نور به‌صورت گسترده به داخل نفوذ کند تا فضای داخلی را نیز بدون نیاز به استفاده از لامپ، روشن‌تر از قبل کند.
هدف از انفجار چه بود؟
این ساختمان چهار طبقه به‌لحاظ سازه‌ای از مقاومت بالایی برخوردار بود و طبعاً دشمن نیز از این موضوع مطلع بود. پیش از آنکه به هدف این حمله تروریستی برسیم، لازم به ذکر است که طبقه چهارم این ساختمان محل تحریریه تمام بخش‌های خبر تلویزیون و استودیوی پخش زنده شبکه خبر بود. طبقه سوم نیز تحریریه رادیو و استودیوهای پخش خبر رادیویی بود که اغلب به صورت تولیدی به سمع و نظر مخاطب می‌رسید. دفتر معاونت سیاسی سازمان و دفتر ریاست سازمان صداوسیما نیز در طبقه چهارم این ساختمان قرار داشت.
در طبقات پایین‌تر ساختمان نیز استودیوهای تولید برنامه‌های رادیویی قرار دارد. گفتنی است سه شبکه رادویی ازجمله شبکه صبا، شبکه گفت‌وگو و شبکه رادیو فصلی هم در این ساختمان مستقر است. یکی از کارکنان سازمان صداوسیما که یک ساعت قبل از این حادثه تلخ (به‌دلیل اطلاع حراست) ساختمان شیشهای را ترک کرده بود در این باره به خبرنگار هم‌میهن گفت: «آقای جبلی در ساختمان شیشهای حضور داشتند اما باتوجه به وسیع بودن این سازه، خدا را شکر به رئیس سازمان صداوسیما آسیبی وارد نشد.
به‌دلیل شرایط جنگی از ما خواسته شده بود که حوالی ساعت 13-12 ظهر ساختمان شیشهای را ترک کنیم. سرویس‌ها هم آماده بودند تا ما را به منزل برسانند. طی روزهای اخیر، شیفت‌بندی لحاظ شده بود تا در صورت حمله اسرائیل، به تمام کارکنان آسیب وارد نشود. استودیو شبکه خبر هم در طبقه اول قرار داشت که آن ویدئویی که در شبکه‌های اجتماعی فراگیر شد، همان طبقه اول بود که اتفاقاً امن‌ترین موقعیت سازه همان طبقه اول بود که کمترین آسیب را دید و اگر دقت کرده باشید حتی بعد از انفجار نیز برنامه قطع نشد؛ چون آن بخش از سازه آسیب وحشتناکی ندیده بود.» برخی می‌گویند باتوجه به اینکه رئیس سازمان صداوسیما در آن لحظه در ساختمان شیشهای بوده، بعید نیست هدف دشمن، ترور رئیس سازمان صداوسیما بوده که خوشبختانه این تیر به سنگ خورد و آسیبی به رئیس سازمان وارد نشد.
هرچند سه نفر از کارکنان زحمت‌کش و قدیمی این سازمان در حمله تروریستی اسرائیل جان باختند. از سوی دیگر، اسرائیل با حمله به سازه‌های قدیمی، مهم و استراتژیک ایران می‌خواهد قلب معماری و رسانه‌ای ایران را هدف قرار دهد تا به‌زعم خودش روحیه مردم را کاهش دهد. گفتنی است، برخی شایعات از حمله دوباره به سازمان صداوسیما حکایت داشت که طبق پیگیری‌هایی که انجام دادیم، بخشی از ساختمان شیشهای که هنوز در آتش می‌سوخت، بار دیگر شعله‌ور شده و خبری از حمله دوباره نیست. واکنش‌ها بعد از این حادثه تروریستی از سوی کارکنان سازمان صداوسیما که روی آنتن زنده مورد حمله موشکی قرار گرفتند، نشان داد که «توقف»، واژه‌ای بیگانه با افرادی است که می‌خواهند تا آخرین لحظه، اطلاع‌رسانی به مردم متوقف نشود.
