بررسی عملیات موشکی یکشنبه شب ایران و واکنش رسانهها و مقامات اسرائیل/حمله به حیفا
ایران در شامگاه ۲۵ و بامداد ۲۶ خرداد، سه دور حمله موشکی سنگین به نقاطی در اسرائیل از جمله تلآویو و حیفا انجام داد؛ حملاتی که در میان همه آنها، حیفا توجههای بیشتری را به خود جلب کرده است.

ایران در شامگاه ۲۵ و بامداد ۲۶ خرداد، سه دور حمله موشکی سنگین به نقاطی در اسرائیل از جمله تلآویو و حیفا انجام داد؛ حملاتی که در میان همه آنها، حیفا توجههای بیشتری را به خود جلب کرده است. این شهر در شمال اسرائیل، بندری راهبردی در حاشیه مدیترانه و سومین شهر بزرگ اسرائیل است. شهری که پدافند چندلایه رژیم صهیونیستی نیز نتوانست از آن در برابر موشکهای بالستیک ایران محافظت کند.
شاخصترین اهدافی که امنیتشان در این دو روز به چالش کشیده شد، پالایشگاه و نیروگاه حیفا بودند. پالایشگاهی که گفته میشود در جریان حمله به آن سه اسرائیلی کشته شدند، یکی از دو پالایشگاه راهبردی اسرائیل است و یکی از نقاط تامین نفت و انرژی اروپا محسوب میشود.
این پالایشگاه به روایت الجزیره، روزانه ۱۰ میلیون بشکه نفت فرآوری میکند. مجتمع پالایشگاه شیمیایی «بازان» در حیفا بزرگترین پالایشگاه در اسرائیل است که روزانه ۲۰۰ هزار بشکه نفت تولید میکند.
ایران همچنین نیروگاه حیفا را نیز هدف قرار داد. این نیروگاه به روایت رسانههای اسرائیلی، ۱۰۲۰ مگاوات ظرفیت دارد و یکی از بزرگترین نیروگاههای برق در شمال اسرائیل است. حدود ۷ تا ۸ درصد برق کل اسرائیل از سوی این نیروگاه تامین میشود و نقش مهمی در پایداری شبکه برق آنها ایفا میکند.
چرا ایران این نقاط مهم در حیفا را هدف قرار داد؟ علت آن، حمله اسرائیل به دو انبار نفت تهران در شمالغرب و جنوب پایتخت بود. به دنبال این حملات، ایران نیز دو نقطه راهبردی حوزه انرژی اسرائیل را هدف حمله محدود قرار داد.
با توجه به اهمیت راهبردی حیفا، حملات ایران مورد توجه رسانههای مختلف قرار گرفت. در کنار هدف قرار دادن این دو نقطه، مراکز شرکت رافائل در حیفا نیز مورد هدف قرار گرفت. رافائل یکی از شرکتهای تسلیحاتی اصلی اسرائیل و سازنده سامانههای پدافندی از جمله گنبد آهنین است.
حمله به کارخانههای رافائل نیز مورد توجه قرار گرفت. چراکه رافائل نقش زیادی در تامین امنیت اسرائیل و پروژههای تسلیحاتی آن دارد. مقامات اسرائیل بدون اشاره به اقدامات آنان علیه کشورمان و همچنین هدف گرفتن نقاط استراتژیک در سرزمینهای اشغالی، ایران را متهم کردند که مناطق غیرنظامی را هدف قرار داده است.
بیانیه شماره ۶ سپاه
سپاه پاسداران در اطلاعیه شماره ۶ خود، از به کار بردن فناوریهای نوین ضدسیستمهای پدافندی دشمن خبر داد. بر اساس این بیانیه، سامانههای پدافندی تحت این حملات با یکدیگر درگیر شدند. در بخشی از این بیانیه آمده بود: «در این عملیات، سامانههای فرماندهی و کنترل رژیم سفاک صهیونی، با بهکارگیری روشهای نوین و با بهرهگیری از قابلیتهای اطلاعاتی ـ تجهیزاتیِ تقویتشده توسط شهیدان باقری، سلامی، حاجیزاده و سایر شهدای هوافضای سپاه، سامانههای دفاعی چندلایه دشمن، دچار اختلال شد؛ طوری که سامانههای پدافندی این رژیم همدیگر را هدف قرار دادند. ابتکارات و قابلیتهای بهکاررفته در این عملیات، با وجود حمایتهای همهجانبه آمریکا و قدرتهای غربی و در اختیار داشتن بِهروزترین و جدیدترین فنآوری دفاعی، منجر به اصابت موفق و حداکثریِ موشکها به اهداف در سرزمینهای اشغالی شد.»
خبرگزاری تسنیم نیز در گزارشی راجع به این حمله نوشت: «این هشتمین موج حملات موشکی ایران در قالب عملیات وعده صادق3 است. سخنگوی ارتش اسرائیل اعلام کرد؛ در حال مقابله با موشکهای ایرانی هستیم و از ساکنان سرزمینهای اشغالی خواسته است همچنان در پناهگاهها بمانند. بنا بر تصاویر منتشرشده و اخبار رسانههای اسرائیلی، چندین صدای انفجار بزرگ در مرکز سرزمینهای اشغالی شنیده شده است. این سنگینترین حمله میان 8 موج حمله ایران تاکنون است. با اصابت موشکها به حیفا و تلآویو و مناطقی نظیر پتختیکوا و گوشدان و بنیباراک، وضعیت بحرانی در این مناطق به وجود آمده است. چندین موشک به نیروگاه برق و پالایشگاه حیفا برخورد کردند.»
رسانههای اسرائیل: فلج شدن گنبد آهنین
رسانههای مختلف اسرائیلی تا جایی که قوانین سانسور نظامی این رژیم اجازه میدهد، به خبررسانی در خصوص ابعاد حملات ایران به حیفا پرداختند. بر اساس روایت رسانههای عبری، به غیر از حملهای که ایران حدود ساعت ۲۲ یکشنبه با ۳۰ موشک انجام داد، دو موج حمله دیگر در ساعتهای 4:38 و 6:15 صبح دوشنبه نیز به ثبت رسید.
همچنین رسانههای عبری از فلج شدن گنبد آهنین برای رهگیری موشکهای ایران خبر دادند. بر اساس این روایت، در جریان حمله ابتدایی در بامداد دوشنبه، سامانه گنبد آهنین فلج و سپس ۱۰۰ موشک به سمت این اهداف شلیک شد. رسانههای اسرائیل، این حمله به تلآویو و حیفا را بزرگترین حمله در این دور از درگیری دو طرف توصیف کردند.
همچنین سازمان اورژانس ملی اسرائیل اعلام کرد که حداقل ۱۰۰ نفر در جریان این حمله به حیفا و تلآویو زخمی شدند. همچنین تعداد کشتههای حملات به حیفا ۸ نفر و از منبعی دیگر ۱۶ نفر عنوان شده است.
روزنامه هاآرتص در این باره نوشت: «مستندات تصویری حملات ایران نشان میدهند، موشکهای ایرانی بسیار دقیق هستند. کلاهکهای موشکی آنها باعث تخریب گسترده میشوند. بیشتر وزرای نتانیاهو هنوز، مفقود هستند!» مقامهای رسمی اسرائیل تلاش کردند حمله به برخی مناطق شهری حیفا را بیشتر در معرض دید قرار دهند.
روایت رسانه ترکیهای
خبرگزاری آناتولی ترکیه در گزارشی به این حمله پرداخت: در ساعات اولیه صبح دوشنبه، شلیک انبوهی از موشکها از سوی ایران بهسمت اسرائیل انجام شد که باعث به صدا درآمدن آژیرهای هشدار در مناطق گستردهای از اسرائیل شد. برخی از این موشکها با عبور از سامانههای دفاع هوایی، به مناطق مختلفی از جمله مرکز تلآویو اصابت کردند. گزارشها حاکی از آن است که حداقل در یک نقطه از مرکز تلآویو انفجار شدیدی رخ داده و دود غلیظی از آن محل به هوا برخاسته است.
سخنگوی ارتش اسرائیل اعلام کرد مردم میتوانند از پناهگاهها خارج شوند، درحالیکه تیمهای امداد و نجات بهسوی نقاط هدفگرفتهشده اعزام شدهاند. ارتش اسرائیل از مردم خواست از انتشار تصاویر و موقعیتهای برخورد موشک خودداری کنند، چراکه ممکن است این اطلاعات برای ایران در بهبود دقت حملات بعدی به کار رود. همچنین گزارش شده است که در منطقه گوشدان و شهر پتختیکوا، انفجارها باعث تخریب شدید برخی ساختمانها شدهاند و نیروهای آتشنشانی و امداد به محل اعزام شدهاند.
در بندر حیفا در شمال اسرائیل نیز تصاویری از فاصله دور در شبکههای اجتماعی منتشر شده که نشان میدهد یکی از موشکها در نزدیکی پالایشگاه نفت، نیروگاه برق و تأسیسات صنعتی اصابت کرده است. سازمان امدادی ستاره داوود سرخ اسرائیل اعلام کرد که طبق آمار اولیه، ۲۵ نفر در این حملات مجروح شدهاند که حال یکی از آنها وخیم است. این تبادل حملات، پس از آن آغاز شد که اسرائیل در ۱۳ ژوئن حملات گستردهای به چند شهر ایران از جمله تأسیسات هستهای و مقرهای فرماندهی ارشد ارتش انجام داد.
در این حمله، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران، فرمانده کل سپاه پاسداران، چند فرمانده ارشد دیگر و ۹ دانشمند هستهای جان باختند. شمار کل تلفات غیرنظامی نیز ۲۲۴ نفر اعلام شده است. در پاسخ، ایران با پرتاب موشکهای بالستیک بهسوی اسرائیل حمله کرد که طبق گزارشها، در این حمله ۱۶ نفر کشته و بیش از ۴۰۰ نفر زخمی شدند.»
حجم ویرانی
رسانههای آمریکایی و انگلیسی رویترز و سیانان، در کنار پوشش حمله ایران به نقاط راهبردی در اسرائیل، لنز دوربین خود را به سمت ویرانیها در حیفا و تلآویو گرفتند. یکی از کارشناسان نظامی آمریکایی در تحلیل این حمله روی آنتن سیانان گفت: «سری جدید موشکهای ایران در هدفگیری بسیار دقیق و متفاوت عمل کردند. موشکهای ایرانی قادر به مانور پیچیده هستند که تلاشهای سیستمهای پدافند برای رهگیری را مختل کرده است. ترس، هرج و مرج و اضطراب، خیابانهای تلآویو را پر کرده است. خیابانها مملو از آوار است. ما خیلی آهسته بیرون آمدیم زیرا ترسیده بودیم. حین راهرفتن، ساختمانها در حال ریزش بودند. بوی دود میآمد.»
نیویورکتایمز نوشت: «موشکهای ایرانی بزرگترین پالایشگاه نفت اسرائیل را که در خلیج حیفا در شمال این کشور واقع شده، هدف قرار دادند. نیویورکتایمز تصاویر این اتفاق را راستیآزمایی و تأیید کرده است.»
این روزنامه آمریکایی همچنین از زاویه تهدیدها مبنی بر بستن تنگه هرمز و تاثیر آن بر بازار انرژی نیز به این حمله توجه کرد: «بهدنبال تشدید درگیریهای نظامی میان ایران و اسرائیل، قیمت جهانی نفت بهشدت افزایش یافت؛ بهگونهای که بهای نفت خام آمریکا (WTI) طی یک هفته گذشته ۱۲ درصد رشد داشته است. این جهش قیمتی، ناشی از حملات موشکی ایران بوده که اخیراً زیرساختهای انرژی اسرائیل و پالایشگاه حیفا را هدف قرار داده است.
از آنجاییکه ایران از تولیدکنندگان بزرگ نفت خام در جهان است و موقعیتی راهبردی در شمال تنگه هرمز دارد، هرگونه تهدید یا اختلال در عبور و مرور نفتکشها از این مسیر میتواند بازار جهانی انرژی را دچار بحران کند. براساس گزارش مؤسسه تحقیقاتی ClearView Energy Partners، اگر ایران تصمیم به مسدودسازی، حتی موقتی تنگه هرمز بگیرد، قیمت نفت میتواند بین ۸ تا ۳۱ دلار در هر بشکه افزایش یابد.
بانک جیپی مورگان هم هشدار داده که در صورت بروز یک درگیری نظامی فراگیر و بستهشدن کامل تنگه که روزانه نزدیک به یکپنجم نفت جهان از آن عبور میکند، قیمت نفت ممکن است به ۱۲۰ تا ۱۳۰ دلار در هر بشکه برسد.»