احمد دستمالچیان سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در لبنان: گفت‌وگوهای ملی ضرورتی انکارناپذیر برای لبنان است
احمد دستمالچیان، سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در لبنان، معتقد است که سفر وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به لبنان، در اوج بحران‌های منطقه، نشان قدرت و تدبیر دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است.
احمد دستمالچیان، سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در لبنان، معتقد است که سفر وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به لبنان، در اوج بحران‌های منطقه، نشان قدرت و تدبیر دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. دستمالچیان معتقد است که خلع سلاح لبنان یک امر غیرممکن است و مواضع بنیادین ضدصهیونیستی لبنان، با تغییر دولت‌ها در این کشور تغییری نمی‌کند.
دستمالچیان با تایید اظهارات وزیر امور خارجه در خصوص عدم دخالت خارجی در گفت‌وگوهای ملی لبنان، تاکید می‌کند که گفت‌وگوهای ملی برای آینده لبنان ضرورتی غیرقابل انکار است. در ادامه متن کامل گفت‌وگوی «هم‌میهن» را با احمد دستمالچیان، سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در لبنان مطالعه می‌کنید.
ارزیابی کلی شما از سفر وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به لبنان چیست؟ فکر می‌کنید این سفر تا چه اندازه توانسته‌است مواضع ایران و دولت جدید لبنان را به یکدیگر نزدیک کند؟
سفر منطقه‌ای سیدعباس عراقچی به مصر و لبنان در شرایطی انجام شد که صهیونیست‌ها همچنان در غزه بیش از گذشته جنایت می‌آفرینند. نیاز جدی به رایزنی و مشورت برای جلوگیری از استمرار این جنایت‌ها به شدت در منطقه احساس می‌شود. سفر به لبنان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود، چراکه دولت لبنان بعد از مدت‌ها فترت تازه تشکیل شده‌است و این نخستین سفر رسمی یک مقام ارشد جمهوری اسلامی ایران به لبنان بود.
ضروری بود که مسئولان دیپلماسی کشورمان به بیروت سفر کنند و با مقام‌های جدید این کشور از نزدیک در مورد تحولات منطقه و روابط دوجانبه گفت‌وگو کنند. جمهوری اسلامی ایران در طول سالیان گذشته با دولت‌های مختلفی که در لبنان بر سر کار آمده‌اند، همواره بهترین روابط را برقرار کرده‌است. اساس سیاست جمهوری اسلامی ایران در قبال لبنان تعامل با همه دولت‌های این کشور از هر طیف، جناح و جهت‌گیری و برقراری بهترین روابط با این دولت‌ها است.
واقعیت این است که تغییر دولت‌ها در لبنان، در بنیاد سیاست‌های این کشور تغییر اساسی ایجاد نمی‌کند، در هر صورت لبنان به‌عنوان کشوری که بخش‌هایی از آن تحت اشغال اسرائیل و میزبان صدها هزار آواره فلسطینی است، مواضع ضدصهیونیستی پایداری دارد. الان هم دولت جدید لبنان، هرچند نسبت به دولت قبلی مواضع متفاوتی در قبال مسائل بین‌المللی و داخلی داشته‌باشد، اما نیروهایی که در لبنان هستند، همیشه در صحنه سیاسی تاثیرگذار هستند. اینکه حضور دولت جدید ممکن است به صورت بنیادین سیاست خارجی لبنان را عوض کند، تصور درستی نیست. مواضع دولت تحت تاثیر احزاب، گروه‌ها و طوائفی است که در سیاست لبنان حضور موثر و جدی دارند.
با توجه به اینکه وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این سفر گفتند که هیچ کشور خارجی حق ندارد در گفت‌وگوهای ملی لبنان، بین گروه‌ها و احزاب لبنانی دخالت کند و حمایتی که از انجام این گفت‌وگوها داشتند، فکر می‌کنید چنین گفت‌وگوهایی میسر شود و آیا بتواند اختلاف‌ها و مسائل جاری داخلی لبنان را حل و فصل کند؟
گفت‌وگوهای ملی لبنان یک امر واجب و ضروری است. مدت مدیدی است که این ضرورت ایجاد شده و لزوم انجام چنین گفت‌وگوهایی مدت‌هاست که وجود دارد. میثاق ملی لبنان یک سند قدیمی است که با شرایط جدید سازگاری کامل ندارد. باید تغییرات و تحولاتی در میثاق ملی لبنان شکل بگیرد و خصوصاً بعد از توافق طائف، نیاز به بازنگری در این توافق نیز وجود دارد. شرایط مختلفی در لبنان تغییر کرده‌است که باعث می‌شود نیاز به تحول در چارچوب این اسناد ملی ضروری است. گفت‌وگوهای ملی لبنانی-لبنانی، همانگونه که وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران گفته‌است، حتماً باید بدون دخالت بیگانگان باشد. گروه‌ها و طوایف لبنانی باید مستقلانه نسبت به آینده خودشان تصمیم بگیرند.
اگر دخالت خارجی اتفاق بیفتد، قطعاً موانع و مشکلاتی ایجاد خواهد شد که اجازه نمی‌دهد این گفت‌وگوها به نتیجه برسد. قبلاً هم تلاش‌هایی برای گفت‌وگوهای ملی در لبنان شکل گرفت، اما با دخالت برخی قدرت‌های خارجی این گفت‌وگوها متوقف شد و به شکست انجامید. بدون تردید این گفت‌وگوها صرفاً باید لبنانی-لبنانی باشد، چراکه مردم این کشور هستند که باید نسبت به سرنوشت خودشان تصمیم بگیرند. این گفت‌وگوها باید انجام شود، چراکه لبنان مادامی که به یک قانون اساسی مورد اجماعی نرسد، سامان نخواهد گرفت.
با توجه به نفوذ قابل توجه و اثرگذاری تهران و ریاض بر مسائل لبنان، فکر می‌کنید فرآیند آشتی و عادی‌سازی روابط ایران و عربستان سعودی چه تاثیری بر روابط تهران و بیروت و مسائل داخلی لبنان بر جای خواهد گذاشت؟
در دوره‌ای که روابط ایران و عربستان قطع و تیره شده‌بود، اثرات سلبی این قطع روابط در لبنان قابل مشاهده بود. به هر حال شرایط عمومی لبنان برآیندی از کنش‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای است که اثرش در لبنان احساس می‌شود. اکنون که روابط جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی بهبود پیدا کرده‌است و دست‌کم به یک رقابت مثبت تبدیل شده‌است، به نظر می‌رسد که می‌توان با استفاده از این روابط خوب به لبنانی که آینده‌ای درخشان، به دور از تشنج و خشونت و پرهیز از درگیری‌های طایفه‌ای داشته‌باشد، امیدوار بود. جمهوری اسلامی ایران معتقد است که می‌توان با همکاری عربستان سعودی و سایر کشورهای موثر منطقه راه‌حل جامع و خوبی را برای مردم لبنان پیشنهاد کرد که در گفت‌ؤگوهای ملی خودشان در مورد آن به نتیجه برسند.
برخی از مفسران فرآیند سفر آقای عراقچی به لبنان و دیدارها و اظهاراتی را که در این دیدارها بیان شد، نشانه موضع ضعف ایران و حزب‌الله بیان کردند. فکر می‌کنید چنین تفسیری تا چه اندازه صحیح باشد؟
نمی‌توان بدون بیان شواهد و دلایل ادعایی را مطرح کرد. اتفاقاً سفر عراقچی به مصر و لبنان در اوج بحران‌های منطقه صورت گرفت که نشان‌دهنده اوج قدرت و اوج تحرکات دیپلماتیکی است که جمهوری اسلامی ایران با قدرت و درایت انجام می‌دهد و با کشورهای مهم منطقه تبادل نظر می‌کند.
استدلال این دسته از افراد بر این مبناست که ایران از موضع ضعف مجبور به رابطه با دولتی است که قصد خلع سلاح حزب‌الله لبنان را دارد...
خلع سلاح نخستین بار نیست که مطرح می‌شود. سلاح حزب‌الله، سلاح ملی مقاومت است و برای دفاع از نوامیس مردم لبنان در مقابل رژیم صهیونیستی به کار می‌رود. این مسئله، موضوع علی حده‌ای نیست که به سادگی مطرح شود و به راحتی اجرا شود. قبلاً هم این موضوع مطرح شده‌است، ولی وقتی مسئولان سیاسی لبنانی در مقابل واقعیت‌های میدانی، از جمله اشغال خاک لبنان، تجاوزهای مکرر رژیم صهیونیستی و خطراتی که از سوی این رژیم متوجه لبنان است، متوجه می‌شوند که این سلاح به این دلیل که برای دفاع از تمامیت ارضی لبنان است، کنار گذاشتنش به این سادگی نیست؛ الان هم دولت و حزب‌الله در حال مذاکره هستند برای اینکه چگونه این مسئله را حل و فصل کنند. خلع سلاح یک خواسته اسرائیلی-آمریکایی است که قبلاً هم مطرح شده‌است و حالا نسبت به شرایطی که در لبنان ایجاد شده مجدداً مطرح شده‌است، اما این طرح به جایی نخواهد رسید.
