دعوت به روشنایی

کتاب «سمت روشن زندگی» تازه‌‌ترین اثر مصطفی مستور پس از پنج سال، مجوز انتشار گرفته و نشر چشمه آن را در هفته دوم مهرماه سال جاری روانه بازار کرده است. این کتاب مجموعه‌ای از 17 داستان کوتاه درباره سرگذشت تلخ، عمیق، پیچیده و دردمند زنان است. زنانی که ساخته خیال و ذهن نویسنده نیستند؛ بلکه زندگی‌های الهام‌بخش آن‌ها از دل گفت‌وگو‌های واقعی روایت شده تا مخاطبان به‌خصوص زنان با خواندن آن‌ها سمت روشن زندگی‌ را به دست خودشان، نه نگاه تحمیلی جامعه و سنت‌ها انتخاب کنند.

آثار مصطفی مستور به‌عنوان یکی از نویسندگان برجسته معاصر ایران، همواره با استقبال قابل‌توجه خوانندگان مواجه می‌شود. او در رمان «روی ماه خداوند را ببوس» که مشهورترین کتابش است تا «معسومیت» آخرین اثرش که تیراژ چهارهزارتایی آن در چاپ اول به‌سرعت فروش رفت، همواره خوانندگان خود را راضی نگه داشته است. راز این محبوبیت هم در نثر روان، ساده، ظریف، موجز و همه‌فهم اوست که اقشار مختلفی از جامعه را برای درک دنیای شخصیت‌های داستان‌هایش با خود همراه می‌کند. جدای از توانمندی‌های قلم مصطفی مستور، شخصیت‌پردازی‌های دقیق، جزئی و هوشمندانه او در ارتباط‌گیری و همذات‌پنداری بالای مخاطبان با داستان‌هایش، بی‌تاثیر نبوده است.

خوانندگان به‌راحتی می‌توانند با شخصیت‌ها ارتباط برقرار کنند و تکرار شخصیت‌های یکسان در موقعیت‌ها و کتاب‌های مختلف مصطفی مستور موجب شده تا مخاطب نسبت به پایان داستان کنجکاو شود و نتواند از خواندن کتاب دست بکشد. تازه‌ترین اثر این نویسنده محبوب هم به‌تازگی در قالب 17 داستان کوتاه درباره زندگی و تجربه‌های الهام‌بخش زنان منتشر شده است که هر یک از این داستان‌ها فرمی متفاوت و متناسب با سرگذشت شخصیت اصلی دارد. مصطفی مستور در این کتاب با رویکردی انسانی و الهام‌بخش، سراغ تجربه‌های زیسته زنان رفته است.

زنانی واقعی که نویسنده از سال ۱۳۹۶ با آن‌ها گفت‌وگو کرده و بخشی از داستان‌ها را براساس روایت‌های آنان نوشته است. البته در کنار این روایت‌های واقعی، برخی داستان‌ها نیز با تخیل ادبی شکل گرفته‌اند تا مجموعه‌ای چندلایه و متنوع را پیش روی مخاطب قرار دهند. ایده پنج سال پژوهش، گفت‌وگو و نگارش مصطفی مستور درباره زندگی زنان روایت‌شده در «سمت روشن زندگی»، از مواجهه او با دلنوشته‌ای از یک زن در شبکه اجتماعی درباره تجربه پیاده‌روی در شب‌های تهران است.

نثر زیبا، روان و روایت جذاب آن زن، مستور را ترغیب به گفت‌وگو با آن خانم و درنهایت نوشتن داستانی کوتاه از ماجرا کرد. یکی از داستان‌های «سمت روشن» هم به اسم نادیا به همین موضوع پرداخته است. البته ماجرا به همین یک داستان ختم نشد و مصطفی مستور با بیش از ۷۰ نفر دیگر گفت‌وگو کرد و ۱۱ داستان واقعی از دل زیست‌های زنانه، به‌همراه شش داستان تخیلی نوشت. به گفته او، هدف از نگارش این کتاب «بازنمایی زنانی الهام‌بخش» بوده است. زنانی که زندگی، رنج‌ها و امیدهایشان می‌تواند برای هر خواننده‌ای معنا و انگیزه تازه‌ای ایجاد کند.

آزاده، صدیقه، طوبا، نادیا، آیدا، فربیا، حمیرا، سمیه، شالی، دریا، مهتاب، لیلی، مینو، فرزانه، لیلا، مهناز و دنیا، 17زن روایت‌شده در این کتاب هستند که هرکدام از آن‌ها برای اینکه به‌راحتی و آزادانه بتوانند در جامعه به‌عنوان یک زن حضور داشته باشند و خواسته‌ها و رویاهای خود را دنبال کنند، می‌جنگند. در این بین، برخی از آن‌ها از این جنگ سربلند و برخی دیگر ناکام بیرون می‌آیند، اما همواره سعی کرده‌اند تا از رسیدن به سمت روشن زندگی ناامید نشوند. محور داستان‌ها حول موضوعاتی ازجمله عشق پدر به دختر، محبت مادرانه، خشونت خانگی، تجاوز، ازدواج و بارداری می‌چرخد که شخصیت‌ها به‌دلیل جنسیت‌شان تجربه‌های تلخ و محدودکننده‌ای از این فرآیندها دارند. 

نویسنده در این مجموعه از زبان ساده و بی‌واسطه استفاده کرده و در بیشتر بخش‌ها لحن او شبیه گفت‌وگو با خواننده است. او از پیچیدگی زبانی یا ساختارهای روایی دوری می‌کند و بیشتر سعی دارد احساسی مشترک را منتقل کند؛ همین ویژگی باعث می‌شود متن‌ها حالتی شخصی و درون‌نگر پیدا کنند؛ شبیه یادداشت‌هایی که نویسنده برای خودش نوشته اما حالا با دیگران به اشتراک می‌گذارد.

مصطفی مستور نوشتن «سمت روشن زندگی» را در سال ۱۳۹۶ آغاز کرد و پس از سه‌سال تلاش برای دریافت مجوز، سرانجام این مجموعه در دولت چهاردهم مجوز انتشار گرفت. درحال‌حاضر نشر چشمه این کتاب را در 178 صفحه و به قیمت 320 هزار تومان منتشر کرده است. خواندن این مجموعه داستان کوتاه برای علاقه‌مندان به ادبیات داستانی ایران، دوستداران آثار مصطفی مستور و کسانی است که به‌دنبال روایت‌هایی واقعی و الهام‌بخش از زندگی زنان هستند، تجربه‌ای خوشایند خواهد بود. 

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید