جنایت در مصر باستان

«کتاب سایه‌ها» دومین کتاب از مجموعه‌ی معمایی تاریخی نیک دریک است که در پس‌زمینه‌ی مصر باستان روایت می‌شود. این داستان خوانندگان را به دوران سلطنت توت‌عنخ ‌آمون می‌برد و در آن راهوتپ، کارآگاهی زیرک، تلاش می‌کند رازهایی تاریک و پیچیده را در میان دسیسه‌های دربار سلطنتی و آشوب‌های سیاسی کشف کند. دریک با ترکیب تاریخ واقعی و تخیل خلاقانه، داستانی هیجان‌انگیز و در عین حال عمیقاً انسانی خلق می‌کند.

درواقع «کتاب سایه‌ها» روایت مصر باستان در دهه‌های آخر حکمرانی فراعنه‌ی سلسله‌ی هجدهم در دهمین سال سلطنت توت‌عنخ‌ آمون و در شهر تِبِس است که در آن مرد جوانی به‌گونه‌ای بسیار فجیع و هولناک کشته و مثله می‌شود و خیلی زود معلوم می‌شود که این رویداد قتلی عادی و روزمره نیست و قتل‌های هولناک دیگری رخ می‌دهد. 

توت‌عنخ‌ آمون پس از مرگ پدرش آخناتون به سلطنت رسیده است، اما مصر توسط او اداره نمی‌شود، بلکه آیی پیر، بیمار، قدرت‌طلب، حیله‌گر آن را اداره می‌کند. پادشاه جوان با عنخ‌اسن ‌آمون، خواهر نانتی‌اش، ازدواج می‌کند. هر دو در کاخ‌های باشکوه زندگی پنهانی دارند، نمی‌توانند خودشان تصمیم بگیرند و تأثیری بر حکومت‌شان ندارند. وقتی زوج جوان تصمیم می‌گیرند خودشان حکومت را به دست بگیرند، ناگهان اتفاقات عجیبی در قصر رخ می‌دهد که آرامش توت‌عنخ‌ آمون و ملکه‌اش را تهدید می‌کند. عنخ‌اسن آمون از راهوتپ جویای‌حقیقت، کمک می‌خواهد. بااین‌حال، راهوتپ همچنین باید یک سری قتل‌ها را در شهر تبس، جایی که یک قاتل زنجیره‌ای آزاد است و اقداماتش به وضوح به‌عنوان تهدیدی برای زوج سلطنتی تلقی می‌شود، حل کند.

راهوتپ با دشواری‌های زیادی روبه‌روست. او می‌بیند که ساختارهای قدرت امپراطوری چقدر شکننده هستند و یک رقیب برای قدرت وجود دارد که به‌طور فزاینده‌ای تهدید‌کننده می‌شود: هرمهب! ژنرالی که با خواهر نفرتی‌تی ازدواج کرده و به‌طور فزاینده‌ای مشتاق است تا خودش بر تخت سلطنت بنشیند.

نیک دریک زمان هیجان‌انگیزی را برای کتاب جنایی خود انتخاب کرده است. درحالی‌که جلد اول، «نفرتی‌تی - کتاب مردگان»، در زمان سلطنت آخناتون تنظیم شد، جلد دوم، «توت‌عنخ‌ آمون - کتاب سایه‌ها»، بر سلطنت کوتاه توت‌عنخ آمون تمرکز دارد. دریک موفق می‌شود قهرمانان واقعی تاریخی را که چندین‌هزار سال پیش در یک نبرد بی‌رحمانه برای قدرت جنگیدند، زنده کند. در این رمان جنایی به‌ویژه پادشاه جوان توت‌عنخ‌ آمون و همسرش عنخ‌اسن آمون به شخصیت‌های جالبی تبدیل می‌شوند که ترس‌ها، نگرانی‌ها و نیازهای آن‌ها خواننده را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. دو جوان که از طریق ازدواج به یکدیگر پیوند خورده‌اند و با یک کار تقریبا غیرممکن روبه‌رو هستند.

دریک در به‌تصویر کشیدن وضعیت سیاسی مصر به وضوح بدون نیاز به توسل به کتاب درسی موفق می‌شود. خواننده هر آنچه را که باید بداند از طرح رمان و گفت‌وگوهای قهرمانان داستان می‌فهمد. نویسنده به‌طرز ماهرانه‌ای حقایق مستند تاریخی و داستان‌هایی را که ارائه کرده است که درهم‌تنیده است. نتیجه‌، داستانی باورپذیر و هیجان‌انگیز است که فرد را در آن زمان آشفته و مطمئناً ترسناک غرق می‌کند.

فصل‌های رمان گهگاه نقل‌قول‌هایی از کتیبه‌ها و سنگ‌نوشته‌های دوران توت‌عنخ آمون را به نمایش می‌گذارند که زمینه را برای داستان فراهم می‌کند. اگرچه نیک دریک به جزئیات دقیق تاریخی ارجاع می‌دهد، اما زبان مورد استفاده در این رمان جنایی تاریخی، بسیار مدرن است، با کلماتی که به‌نظر می‌رسد برای آن دوران نامناسب است. این‌که آیا این موضوع عمدی است یا نه قابل بحث است، اما اثری جذاب ایجاد می‌کند که خواننده را به زمان حال می‌کشاند.

دریک توضیحات مفصلی از توطئه‌ها، مکان‌ها و مردم مصر باستان ارائه می‌دهد و تصویری واضح از زندگی در آن زمان را ترسیم می‌کند. بااین‌حال این جزئیات گسترده گاهی اوقات تعلیق را کاهش می‌دهد، زیرا تمرکز اصلی بر دستگیری یک قاتل زنجیره‌ای در تبس و دستگیری یک شکارچی در کاخ سلطنتی است. درحالی‌که این رمان یک تریلر سریع نیست، جست‌وجو برای جنایتکاران به‌تدریج آشکار می‌شود و به یک نتیجه پر اکشن منجر می‌شود.

با وجود سرعت پایین‌، داستان چیزهای زیادی برای لذت دارد. قهرمان داستان، راهوتپ، شخصیتی مرتبط و تا حدودی متفکر است که با چالش‌های متعددی روبه‌رو می‌شود که همدردی خواننده را برمی‌انگیزد. ارزش‌های او، که با دیدگاه‌های مدرن بیشتر از ارزش‌های مصر باستان هماهنگ است، ارتباط خوانندگان را با او آسان می‌کند. 

شما مطمئناً می‌توانید «کتاب سایه‌ها» را بدون دانستن جلد قبلی بخوانید. بااین‌حال خواندن هر دو کتاب به ترتیب زمانی توصیه می‌شود. این کتاب به شما دید کلی خوبی از وقایع تاریخی می‌دهد و جلد دوم گهگاه به رویدادهای جلد اول اشاره می‌کند. 

درنهایت، این کتاب یک رمان جنایی خوب و توصیفی جالب از یکی از سخت‌ترین دوره‌های تاریخ مصر است. نیک دریک، نویسنده سه‌گانه کارآگاهی راهوتپ است که شامل «نفرتی‌تی» و «توت‌عنخ آمون» می‌شود. او دو مجموعه شعر برنده جایزه و یک نمایشنامه اجرا شده در تئاتر ملی لندن دارد. فیلمنامه‌ی او «رومولوس، پدر من» با بازی اریک بانا، برنده‌ی بهترین فیلم در جوایز فیلم استرالیا در سال 2007 شد.

«کتاب سایه‌ها» نیک دریک، با ترجمه جواد سیداشرف در 456 صفحه از سوی نشر ققنونس منتشر شده است.

معرفی کتاب

کتاب سایه‌ها

نویسنده:  نیک دریک

مترجم: جواد سیداشرف

انتشارات: ققنوس

قیمت: 520 هزار تومان