مخالفت متحدان نتانیاهو با برنامه ترامپ

نتانیاهو از برنامه ۲۰ ماده‌ای ترامپ برای پایان جنگ استقبال کرده است. این طرح خواستار نظامی‌زدایی از غزه می‌شود و هر گونه نقش حکمرانی را برای حماس در آینده رد می‌کند، گرچه به اعضای آن اجازه می‌دهد، در صورتی که خشونت را ترک کنند و سلاح‌هایشان را تسلیم کنند، بمانند. حماس هم واکنش مثبتی نشان داده است و بخش‌هایی از برنامه ترامپ را پذیرفته است.

این گروه گفته آماده است برای آزادی گروگان‌ها مذاکره کند و بخشی از «چارچوب ملی فلسطینیان» خواهد بود، در فرایند رسیدگی به آینده غزه. اما این ایده که حماس بتواند همچنان وجود داشته باشد، چه رسد به اینکه در موضع ادامه بحث بر سر برنامه غزه پس از آزادی گروگان‌ها باشد، شرکای راست‌گرای ائتلاف نتانیاهو را خشمگین کرده است. ایتمار بن‌گویر، وزیر امنیت ملی اسرائیل گفته‌است: «نمی‌توانیم تحت هیچ شرایطی با سناریویی موافقت کنیم که در آن، همان سازمان تروریستی که بزرگترین فاجعه را بر سر اسرائیل آورد، احیا شود. ما به‌هیچ‌وجه شریک چنین چیزی نخواهیم بود.» او در پستی در شبکه اجتماعی ایکس این موضوع را نوشته و عملاً تهدید به خروج از دولت کرده است.

اگر وزرای راست‌گرا بر این باور باشند که نتانیاهو برای پایان جنگ بیش از حد امتیاز داده است، ممکن است ائتلاف حاکم او، راست‌گراترین دولت در تاریخ اسرائیل، یک سال پیش از انتخابات بعدی که بنا بوده در اکتبر ۲۰۲۶ برگزار شود، فرو بپاشد؛ اما اصرار بر جنگ بیشتر، مخالفت خانواده‌های گروگان‌هایی را که هنوز در اختیار شبه‌نظامیان در غزه هستند، برخواهد انگیخت و ممکن است افکار عمومی خسته از جنگ اسرائیل را بیش از پیش از دولت بیگانه کند و همین طور متحدان بین‌المللی اسرائیل را.

ادامه درگیری ممکن است امیدهای اسرائیل را به این هم ناامید کند که کشورهای عرب و مسلمان بیشتری به پیمان‌های ابراهیمی بپیوندند، کشورهایی مثل عربستان سعودی یا اندونزی. پیمان‌های ابراهیمی، مجموعه‌ای از توافقات با حمایت ایالات متحده هستند که روابط را بین اسرائیل و چندین کشور عرب عادی کردند.

گسترش این پیمان‌ها، از اولویت‌های ترامپ بوده است، در مسیری که در آن دولت ترامپ، پیگیر منافع خود در خاورمیانه است؛ اما ریاض تصریح کرده است، تا زمانی که جنگ غزه متوقف نشود و مسیری برای تشکیل کشور فلسطینی در کار نباشد، روابطش را با اسرائیل عادی نخواهد کرد. ترامپ از اسرائیل خواسته بمباران غزه را متوقف کند تا گفت‌وگوها درباره برنامه او بتوانند پیش بروند، روندی که با مذاکرات غیرمستقیم بین اسرائیل و حماس بر سر آزادی گروگان‌های باقیمانده، در تفرجگاه شرم‌الشیخ مصر در نزدیکی دریای سرخ برگزار می‌شود. نتانیاهو شروع این برنامه را با آزادی گروگان‌ها در قبال زندانیان فلسطینی می‌بیند. از ۴۸ گروگان باقیمانده در غزه، تصور می‌شود که ۲۰ نفر هنوز زنده‌اند. مرحله بعدی این روند بر خلع سلاح حماس و نظامی‌زدایی از غزه تمرکز خواهد داشت.

اما روز شنبه، بتسالل اسموتریچ گفت توقف حملات در غزه، «اشتباهی فاحش» خواهد بود. او گفت این کار در طول زمان، موضع اسرائیل را در مسیر آزادی گروگان‌ها، نابودی حماس و اجرای فرایند نظامی‌زدایی از غزه تضعیف خواهد کرد. احزاب بن‌گویر و اسموتریچ، ۱۳ کرسی از ۱۲۰ کرسی کنست را در اختیار دارند. این دو حزب مدت‌هاست به نتانیاهو فشار می‌آورده‌اند، اهدافی فراگیر را پی بگیرد که به نظر دست‌نیافتنی می‌رسد.

اگر هر دوی آن‌ها از دولت خارج شوند، این رویه احتمالاً انتخاباتی تازه را کلید خواهد زد. شوش بدروسیان، سخنگوی دولت اسرائیل در روز یکشنبه به خبرنگاران گفت، ارتش،‌ به تعبیر او، «برخی بمباران‌ها» را متوقف کرده‌ است، اما هیچ آتش‌بسی در حال اجرا نیست. او گفت ارتش به اقدام در جهت «اهداف دفاعی» ادامه خواهد داد. علی‌رغم درخواست ترامپ برای توقف بمباران، حملات اسرائیل به غزه در روزهای پایانی هفته، ده‌ها فلسطینی را کشت.

نتانیاهو این برنامه را به عنوان تلاشی مشترک نمایانده است که اهداف دولت را پیش می‌برد. این اهداف شامل تسلیم حماس و در اختیار گرفتن کنترل امنیتی غزه و پیرامون آن توسط اسرائیل می‌شوند. اما برنامه ترامپ فاقد جزئیات است، از جمله اینکه هیچ گونه چارچوب زمانی برای خلع سلاح حماس در آن نیست. ارجاع مبهم به کشورشدن فلسطین هم احتمالاً متحدان راست افراطی نتانیاهو را خشمگین خواهد کرد.

میچل باراک، نظرسنج اسرائیل که در دهه ۱۹۹۰ برای نتانیاهو کار می‌کرد گفته است به باور او، دولت در حال رسیدن به نقطه پایان خود است، گرچه او انتظار فروپاشی فوری را ندارد، چراکه مخالفان دولت از برنامه ترامپ حمایت می‌کنند و در عین حال، اسموتریچ و بن‌گویر به جز هماهنگ‌ماندن با نتانیاهو، گزینه‌های اندکی دارند.

یائیر لاپید، از رهبران جریان‌های مخالف، پیشنهاد داده از دولت حمایت کند تا مانع از فروپاشی آن شود و به این ترتیب دولت بتواند برنامه ترامپ را پی بگیرد. لاپید روز یکشنبه گفت نتانیاهو می‌تواند با تاریخی برای انتخابات موافقت کند و به این ترتیب «بیمه‌ای» در مقابل آنچه او «شرکای افراطی و بی‌مسئولیت» نخست‌وزیر خواند، ارائه کرد.

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید