محبعلی: لبنان سعی دارد مانند سوریه از ایران فاصله بگیرد
مدیرکل اسبق خاورمیانه و شمال آفریقا وزارت امور خارجه گفت: هیچ کشوری نمی‌پذیرد که چند گروه مسلح در خاکش به صورت آتش به اختیار عمل کنند. خود جمهوری اسلامی هم چنین چیزی را قبول نمی‌کند. در خاورمیانه پس از ۷ اکتبر، دیگر این مسائل قابل پذیرش نیست.
قاسم محبعلی در گفت‌وگو با خبرنگار جماران با اشاره به سفر لاریجانی به عراق و لبنان، اظهار کرد: طبق توافق آتش‌بس نوامبر سال گذشته بین لبنان و اسرائیل، دو طرف متعهد به اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ شدند که بر اساس آن، گروه‌های مقاومت لبنانی از جمله حزب‌الله باید خلع سلاح شوند. اکنون بر اثر فشارهای آمریکا و اسرائیل بر دولت لبنان، حزب‌الله یا باید خلع سلاح را بپذیرد یا در غیر این صورت، لبنان وارد یک جنگ داخلی خواهد شد.
وی افزود: اکنون به غیر از ایران، هیچ کشور دیگری حاضر نیست از حزب‌الله حمایت کند و در چنین شرایطی، این گروه انتظار داشت ایران به عنوان تنها حامی‌اش وارد گفت‌وگو با دولت لبنان شود تا به راه‌حلی برای حفظ قدرت حزب‌الله برسند و این سفر نیز به همین منظور انجام شد. اما مقامات لبنانی اعلام کردند که در تصمیم خود برای خلع سلاح حزب‌الله قاطع اند و آن را تغییر نخواهند داد. ممکن است تلاش‌های آتی ایران، باعث شکل‌گیری نوعی مصالحه بین حزب‌الله و دولت لبنان شود و از ایجاد جنگ داخلی در این کشور یا مداخله مجدد آمریکا و اسرائیل در آن جلوگیری کند، اما نمی‌تواند دولت لبنان را نسبت به حفظ سلاح مستقل در دست حزب‌الله مجاب کند.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به برخوردهای سرد مقامات لبنانی از جمله رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر آن با لاریجانی، بیان کرد: پس از هفتم اکتبر و تحولات غزه، سوریه و لبنان و جنگ ۱۲ روزه ایران، وضعیت خاورمیانه به کلی تغییر کرد و لذا نباید انتظار داشت همان برخوردهای قبلی با ایران صورت گیرد و کشوری مانند لبنان، همچنان مثل گذشته به ایران نیازمند باشد. اکنون لبنان سعی دارد مانند سوریه، از ایران فاصله بگیرد. آمریکا و کشورهای عربی هم پشت دولت لبنان هستند و ایران باید سیاست‌های خود در قبال این کشور را متناسب با شرایط جدید تنظیم کند.
محبعلی اضافه کرد: اگر جمهوری اسلامی انتظار دارد دولت لبنان از تصمیم خود برای خلع سلاح حزب‌الله عقب‌نشینی کند، انتظار بی‌فایده‌ای است. ما نباید توقع داشته باشیم که همچنان مانند گذشته، حزب‌الله به عنوان یک بازیگر مستقل از دولت عمل و بدون مجوز آن، به اسرائیل حمله کند، زیرا نه دولت لبنان چنین چیزی را می‌پذیرد و نه اساسا آمریکا، اروپا و کشورهای عربی اجازه پذیرش چنین چیزی را به آن می‌دهند.
وی ادامه داد: ایران باید در پی این باشد که از یک طرف به حزب‌الله برای ورود به تعامل با دولت لبنان کمک کند تا این گروه تسلیحات خود را تحت فرمان دولت و ارتش لبنان درآورد و از طرف دیگر، از دولت لبنان بخواهد به حزب‌الله و شیعیان این کشور امتیازاتی را بدهد. بدین شکل، نه لبنان دچار درگیری‌های داخلی می‌گردد و نه ارتش این کشور ناچار به سرکوب حزب‌الله می‌شود. این یک راه‌حل میانه است و پافشاری برای حفظ سلاح در دست حزب‌الله، می‌تواند باعث سرکوب و حتی حذف آن شود، مشابه سرنوشتی که حماس به آن دچار شد و ایران هم اگر بخواهد به این قضیه ورود کند، مجددا ناچار به جنگ با اسرائیل، آمریکا و این بار اعراب خواهد شد.
مدیرکل اسبق خاورمیانه و شمال آفریقا وزارت امور خارجه تصریح کرد: اینکه آقای لاریجانی می‌گوید حزب‌الله حامی لبنان است، درست نیست، زیرا تأمین امنیت وظیفه ارتش و دولت است. اگرچه حزب‌الله به عنوان یک حزب سیاسی می‌تواند به حمایت فرهنگی و سیاسی از کشور خود بپردازد، اما این حمایت باید در چهارچوب قانون و حکومت لبنان باشد. سلاح انحصارا متعلق به دولت است و محوز حمل سلاح باید فقط از سوی دولت صادر شود. ارتباط با کشورهای خارجی نیز صرفا با مجوز دولت و در چارچوب سیاست‌های رسمی امکان‌پذیر است.
محبعلی با اشاره به اینکه حزب‌الله در زمان جنگ داخلی و اشغال لبنان توسط اسرائیل تشکیل شده بود، بیان کرد: آن زمان، لبنان دولت رسمی و پذیرفته‌شده نداشت، اما اکنون شرایط تغییر کرده و این کشور مجلس و دولت دارد و حزب‌الله و امل هم بخشی از آن‌ها هستند و لذا الزاما باید در این چارچوب رفتار کنند و خودمختار نیستند. هیچ حزبی حمل سلاح ندارد، مگر این که حکومت کشورش را مشروع نداند. اگرچه لبنان شرایط خاصی دارد، اما خواسته حزب‌الله هم باید معقول باشد.
وی ادامه داد: در هر کشوری، سلاح انحصارا باید در اختیار دولت باشد. ما این را باید هم در لبنان بپذیریم و هم در عراق. عاقبت یمن هم همین خواهد شد و در این کشور نیز نهایتا توافقی صورت خواهد گرفت که بر اساس آن، دولت شناخته‌شده‌ای روی کار می‌آید که هم مورد تایید سازمان ملل است و مورد تایید همسایگان و سلاح را انحصارا در اختیار خواهد گرفت. هیچ کشوری نمی‌پذیرد که چند گروه مسلح در خاکش به صورت آتش به اختیار عمل کنند. خود جمهوری اسلامی هم چنین چیزی را قبول نمی‌کند. در خاورمیانه پس از ۷ اکتبر، دیگر این مسائل قابل پذیرش نیست.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با تأکید بر اینکه ایران نیز خواسته یا ناخواسته باید این موضوع را بپذیرد، عنوان کرد: اگر ما برای پذیرش شرایط پیشگام نشویم، شرایط به ما تحمیل می‌شود. یکی از اشتباهات سیاست خارجی ما عدم تشخیص زمان درست تصمیم‌گیری است. در مورد لبنان نیز اگر ما نتوانیم درست تشخیص دهیم و برای حفظ حزب‌الله به عنوان یک نیروی مسلح و مستقل خارج از چارچوب دولت اصرار کنیم، ناکام می‌مانیم. ما باید با تمام گروه‌های داخلی لبنان از طریق دولت این کشور ارتباط داشته باشیم، نه اینکه به طور مستقل به حزب‌الله کمک‌های مالی، تسلیحاتی و آموزشی بکنیم. هرچند جامعه شیعه لبنان با جامعه شیعه ایران، عراق و... پیوند عمیق و تاریخی دارد، اما این پیوندها نمی‌تواند جایگزین رابطه به دولت لبنان شود و ما خارج از موافقت دولت، با حزب‌الله رابطه داشته باشیم به آن سلاح و پول بدهیم.
محبعلی با اشاره به سخنرانی لاریجانی در مزار شهید نصرالله و طرح این صحبت که «ما در امور کشورها دخالت نمی‌کنیم، اما از جریان‌های مقاومت همواره حمایت می‌کنیم، ابراز عقیده کرد: این یک تناقض است. وقتی دولتی در مورد نیرویی در داخل کشور خود تصمیمی را می‌گیرد، ما نمی‌توانیم بگوییم از آن نیرو حمایت می‌کنیم. دیگر برای ایران حمایت از گروه‌های مستقل مقاومت امکان‌پذیر نیست؛ همان طور که افغانستان فاطمیون و پاکستان زینبیون را نمی‌پذیرد. به زودی در تمام کشورهای منطقه، دولت‌ها نسبت به خلع سلاح گروه‌های مقاومت اقدام خواهند کرد.
