اسرائیل در مسیر جنگ ابدی؟
کابینه امنیتی اسرائیل، در اقدامی که مشخصاً تشدید تنش را به همراه دارد، تصمیم خود را برای در اختیار گرفتن کنترل شهر غزه اعلام کرد.

کابینه امنیتی اسرائیل، در اقدامی که مشخصاً تشدید تنش را به همراه دارد، تصمیم خود را برای در اختیار گرفتن کنترل شهر غزه اعلام کرد. این برنامه، اگر پیاده شود، اشغال غزه از سوی اسرائیل را گسترش خواهد داد، آوارگی بیشتری را کلید خواهد زد و احتمالاً وضعیت انسانی را که همین حالا هم بغرنج است، بدتر خواهد کرد. با تصمیم برای تعمیق اشغال، اسرائیل خود را در معرض این خطر قرار میدهد که درگیر یک «جنگ ابدی» شود و ضمناً انتقادات شدیدتر بینالمللی و عربی را برانگیزد.
طبق گزارشها، ایال ضمیر، رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل، در جلسه کابینه امنیتی مخالفت جدی با این موضوع داشته است. او تشدید خطر برای گروگانهای باقیمانده در غزه و نیز چالشهای کلیتر مربوط به گسترش اشغال را مطرح کرده است. پیشتر نخستوزیر اسرائیل اعلام کرده بود اسرائیل غزه را دوباره و کاملاً اشغال خواهد کرد. ارتش اسرائیل میگوید اکنون ۷۵ درصد غزه را اشغال کرده و سازمان ملل متحد ۸۷ درصد غزه را منطقه نظامیشده یا تحت دستور تخلیه حساب میکند.
برنامه جدید، تصویر تخلیه اجباری ساکنان غزه را در بازهای دوماهه تصویر میکند که در این روند آنها را به منطقهای باز هم کوچکتر میفرستند و این باعث نگرانی برخی کشورهای عربی نسبت به اخراج اجباریشان شده است. همچنین باز برنامه خلع سلاح حماس و بازگرداندن گروگانها را مطرح میکند اما همچنان فاقد برنامه معتبری برای «روز بعد» در غزه است و اینکه غزه چگونه مدیریت خواهد شد. تصمیم کابینه به جای این، صرفاً به «کنترل امنیتی» غزه اشاره میکند، با حکمرانی توسط موجودیتی که هنوز تعریف نشده. همچنین از ارائه کمکهای انساندوستانه صحبت میشود، بدون طرح جزئیات. ضربالاجل مرحله اول تخلیه و توزیع کمک، ۷ اکتبر است، دومین سالگرد حمله حماس.
این تصمیم هم در جهان عرب و هم در کل دنیا با محکومیت گسترده مواجه شده است. دول منطقه با رد ادعای نتانیاهو که دولتهای عرب حکمرانی غزه را به دست میگیرند، خشم خود را از این برنامه اعلام کردهاند. اتحادیه عرب این تصمیم را محکوم کرد و چندین دولت از جمله عربستان سعودی، مصر و اردن نیز. اروپاییها و دیگر کشورها هم از این حرکت انتقاد کردهاند. آلمان اعلام کرده فروش تسلیحات به اسرائیل را متوقف خواهد کرد. از سوی آلمان به عنوان دومین تأمینکننده تسلیحات اسرائیل بعد از آمریکا، این اقدام قابلتوجهی است.
رئیس شورای اروپایی گفته این کار نقض توافق کمک بشردوستانهای است که ماه قبل حاصل شد. او از اتحادیه اروپا خواست مصرانه بر پیامدهای اقدامات اسرائیل تأکید کنند. این همزمان با اعتراضات فزاینده به گرسنگی گسترده در غزه است و نیز تصمیمات متحدان کلیدی ایالات متحده، یعنی فرانسه، بریتانیا و کانادا برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین. در آمریکا تغییر مهمی در سیاست در قبال اسرائیل دیده نمیشود. جی دی ونس، معاون اول رئیسجمهور آمریکا در سفری به لندن اعلام کرد کشورش فلسطین را به رسمیت نخواهد شناخت. رئیسجمهور ترامپ هم گفت «تصمیم با اسرائیل است» که غزه را اشغال کند یا نه.
تصمیم کابینه امنیتی اسرائیل برای اشغال شهر غزه، غیبت راهبرد بلندمدت شدنی در غزه را برجسته میکند. در واقع، برنامه تشدید اشغال سؤالات بزرگتری درباره نقشه نهایی اسرائیل ایجاد میکند. بنیامین نتانیاهو میگوید اسرائیل نمیخواهد در غزه بماند یا «به عنوان نهاد حکمران عمل کند» اما راهبرد خروج هم ارائه نکرده. برعکس، این برنامه جدید، ترک غزه را سختتر خواهد کرد.
این تعمیق اشغال، احتمالاً طغیانی قدرتمند هم در این قلمرو بر خواهد انگیخت. ضمیر، از رهبران ارتش اسرائیل هم دغدغههایی مطرح کرده، درباره اینکه منابع ارتش همین حالا هم به مرحله کمبود رسیده است. ماه گذشته، گزارشها از فرسودگی سربازان منجر به کاهش نیروهای مستقر در غزه، کرانه باختری و جبهه شمالی شد. این جنگ باری هم بر روان سربازان داشته و گزارشها حاکی از تعداد فزاینده خودکشی و اختلال استرس پس از سانحه در میان آنان بوده است. بسیار محتمل است که حالا نتانیاهو با تصمیم گسترش اشغال غزه، در حال کاشت بذر جنگ ابدی اسرائیل در غزه است.