درخواست پایان اعتصاب
فعالان سیاسی و حقوقی خواستار ورود دستگاه قضا به اعتصاب فرهاد میثمی شدند
فعالان سیاسی و حقوقی خواستار ورود دستگاه قضا به اعتصاب فرهاد میثمی شدند
انتشار تصاویر نگران‌کننده از فرهاد میثمی زندانی سیاسی- مدنی که نشان‌دهنده اعتصاب غذای طولانی‌مدت او بوده است، موجی از نگرانی و واکنش‌ها درباره سلامت و حیات او را به‌دنبال داشت. تعدادی از فعالان سیاسی و حقوقی در گفت‌وگو با هم‌میهن نسبت به این رفتار میثمی واکنش نشان دادند و اظهار امیدواری کرده‌اند که او به اعتصاب غذای خود پایان دهد. اگرچه واکنش دستگاه قضایی کشور به این موضوع کاملاً متفاوت بود.
در تاریخ حبس‌های سیاسی که در ایران معمولاً به‌صورت توأمان جرائم این زندانیان، امنیتی نیز خوانده می‌شود، اعتصاب غذا شیوه‌ای برای بیان اعتراضات فرد زندانی به روند حاکم بر بررسی پرونده‌ها یا شیوه‌ای برای مطالبه‌گری در حوزه مسائل سیاسی و اجتماعی بوده است. این روزها نیز نوبت به انتشار تصاویری از تن رنجور و نحیف فرهاد میثمی زندانی سیاسی رسیده که به‌دلیل اعتصاب غذای طولانی وزن زیادی از دست داده است. نکته آنکه پیش از میثمی و در سالیان گذشته نیز زندانیان سیاسی دیگری دست به اعتصاب غذا زده‌اند. به‌هرروی خبر اعتصاب غذای فرهاد میثمی همراه با انتشار تصاویرش در 13 بهمن‌ماه احساس همدردی، همدلی و نگرانی از وضعیت سلامت او را در طیف‌های مختلف جامعه برانگیخت. این زندانی سیاسی با وجود شرایط جسمی وخیم خود اما در نامه‌ای تأکید کرده است: «همچنان بر سر خواسته‌های سه‌گانه‌ام؛ توقف اعدام معترضان، آزادی شش زندانی سیاسی و توقف آزارهای مرتبط با اجبار حجاب، بر خواهم ایستاد.»
واکنش دستگاه قضایی به اعتصاب میثمی
واکنش دستگاه قضایی کشور اما به این موضوع متفاوت بود؛ به‌نحوی‌که روز 14 بهمن‌ماه مرکز رسانه قوه قضاییه با انتشار عکسی از فرهاد میثمی درباره شرایط این زندانی نوشت: «فرهاد میثمی با اتهام توهین به مقدسات و اجتماع و تبانی به‌قصد اقدام علیه امنیت ملی محاکمه و پس از ورود به زندان در سال 1397 اقدام به اعتصاب غذا در یک بازه زمانی موقت کرد. با توجه به اینکه او سابقه بیماری کولیت داشته است، در همان مقطع زمانی مقداری وزن از دست می‌دهد اما با مداخلات پزشکان و رایزنی‌های صورت‌گرفته از سوی مسئولان زندان سرانجام اعتصاب غذای خود را شکست و تحت درمان پزشکی و دارویی قرار گرفت. اما از شب گذشته مجدداً عکس‌هایی از فرهاد میثمی در فضای مجازی منتشر شده که پیگیری‌های روابط عمومی سازمان زندان‌ها نشان می‌دهد فرهاد میثمی در این دوره خاص اعتصاب غذا نکرده اما به هم‌بندی‌ها و مسئولان زندان اعلام کرده «من کمترین مقدار غذا را مصرف می‌کنم.» در حال حاضر با توجه به نظارت کادر زندان و گزارش‌های ارسال‌شده به مسئولان زندان رجایی‌شهر، وضعیت عمومی نامبرده به‌طور مرتب تحت نظر پزشک مقیم زندان بوده و حال عمومی‌اش مناسب گزارش شده است.»
واکنش‌ها به اعتصاب غذای میثمی در فضای مجازی
محمد مقیمی، وکیل فرهاد میثمی با بیان اینکه حیات موکلم با خطر جدی روبه‌رو است در صفحه شخصی خود در اینستاگرام نوشته است: «وزن موکلم به 49 تا 50 کیلوگرم رسیده است درحالی‌که با توجه به قدش او باید دست‌کم 78 کیلو وزن داشته باشد. او در کنش‌هایش هرگز خواسته شخصی نداشته است.»
عمادالدین باقی، فعال حقوق بشر و روزنامه‌نگار در واکنش به تصاویر میثمی در حساب توییتری خود نوشت: «دکتر فرهاد میثمی، از نجیب‌ترین زندانیان سیاسی است. اگرچه اعتصاب غذای زندانی مطلوب نیست اما او برای عقیده‌اش و انسانیت مبارزه می‌کند، نه جلب ترحم دیگران. محکومیت او رو به پایان است و خطر جانی او را تهدید می‌کند. در این سال‌ها یک روز مرخصی هم به او نداده‌اند که خلاف وجدان و قانون بود. میثمی را آزاد کنید.» محسن برهانی، وکیل و حقوقدان منتقد نیز درباره این موضوع نوشت: «مخالفت با حجاب اجباری به معنای مخالفت با حجاب نیست. حجاب امر مسلم شرعی اما الزام قانونی حجاب چنین نیست. اگر شخصی به چنین الزام و اجباری اعلام مخالفت کند، رفتار او مصداق هیچ جرمی در قوانین کشور نیست. محکومیت فرهاد میثمی به استناد بند چ ماده 474 قانون آئین دادرسی کیفری قابلیت اعاده دادرسی دارد.» علی شکوری‌راد، سخنگوی جبهه اصلاحات هم در واکنش به اخبار مرتبط با فرهاد میثمی نوشت: «مشاهده تصاویر تن رنجور فرهاد میثمی به‌دنبال امساک اعتراضی طولانی‌مدت از خوردن غذا در زندان با مطالبه‌گری برای توقف چرخه خشونت و استیفای حقوق دیگران، تکان‌دهنده و درعین‌حال
انگیزه‌بخش است. ازخودگذشتگی و استواری او بر خواسته‌های شرافتمندانه ستودنی است.» همچنین عبدالله گنجی، فعال سیاسی اصولگرا و روزنامه‌نگار اما در حساب کاربری خود در توییتر همان نگاه دستگاه قضایی کشور را دنبال کرد و نوشت: «آقای میثمی به‌دلیل بیماری کولیت اصلاً نمی‌تواند اعتصاب غذا کند. خوراکش کم است. در تور هر روایتی نیفتید.»
فرهاد میثمی کیست؟
فرهاد میثمی، پزشک، مترجم و بنیان‌گذار انتشارات کمک‌آموزشی اندیشه‌سازان است که در کنار این فعالیت‌های فرهنگی به‌عنوان فعال مدنی و سیاسی نیز شناخته می‌شود. ازجمله واکنش‌های اعتراضی او پیش از دوران زندان می‌توان به اعتراض و انتقاد به آنچه حجاب اجباری خوانده می‌شود، اعتصاب غذا در بیرون از زندان در اعتراض به جان‌باختن هدی صابر و هاله سحابی و سخنرانی‌هایی با عنوان خشونت‌پرهیزی اجتماعی در دانشگاه اصفهان اشاره کرد. میثمی در نهایت در مرداد 1397 بازداشت و با عناوین اتهامی تبانی و اجتماع به‌قصد برهم زدن امنیت کشور و تبلیغ علیه نظام و توهین به حجاب به‌عنوان یکی از مقدسات ضروری اسلام تفهیم اتهام شد. او از سال 1397 تاکنون با وجود حضور در زندان همچنان به فعالیت‌های مدنی و واکنش‌های اعتراضی خود ادامه داده و بارها در اعتراض به مسائل مختلف ازجمله عدم دسترسی به وکیل انتخابی در مرحله بازجویی مقدماتی، درخواست برای لغو حکم اعدام برخی متهمان و احضار مکرر آشنایان خود دست به اعتصاب غذا زده است. با توجه به تداوم نگرانی‌ها برای زندگی و جان این زندانی سیاسی دربند تعدادی از فعالان سیاسی و حقوقی در گفت‌وگو با هم‌میهن به این موضوع
واکنش نشان دادند.
فرهاد میثمی سلامتی خود را به خطر نیندازد
سعید شریعتی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب دراین‌باره به هم‌میهن گفت: «به دلایلی میثمی چندین سال است که در زندان به‌سر می‌برد و به‌دلیل سوءتفاهم یا عدم درک جایگاه او در ارتقاء توانمندی مدنی شهروندان به اتهامات ناروا زندانی و از حقوق اساسی خود محروم است. او همواره از داخل زندان تلاش کرده است که در جهت ارتقاء سطح توانایی شهروندان آموزه‌هایی را به بیرون ارسال کند. ازجمله معرفی کتاب‌هایی که در همین راستا منتشر شده‌اند یا ترجمه کتاب‌هایی که محتوای آنها در همین راستا است.» او تأکید کرد: «متأسفانه توجه نکردن به درخواست‌ها و مطالبات برحق میثمی توسط دستگاه قضایی کشور، او به سمت امساک در خوردن غذا و هزینه کردن از سلامتی، وجود و تن خود برای رساندن پیامش سوق داده شده است. این مسئله باعث شده که همه ما از رنج او در رنج باشیم.» او اظهار کرد: «من از مسئولان می‌خواهم به مطالبات چنین افرادی که آزادی‌خواهانه و عدالت‌طلبانه در راستای ارتقاءمدنی و توانمندی شهروندان تلاش می‌کنند، توجه کنند. همچنین تأکید می‌کنم که مطالبات او موردتوجه قرار گرفته و پاسخ داده شود. همچنین ضمن تقدیر و تشکر از ایستادگی او بر سر حقوق حقه شهروندان، زندانیان سیاسی و افرادی که در حق آنها بی‌عدالتی شده است، از فرهاد عزیز خواهش می‌کنم که سلامتی خود را به خطر نیندازد و از جان خود محافظت کند. از او می‌خواهم که به اعتصاب غذا یا امساکش از غذا خوردن پایان بدهد.»
تضییع حقوق کنشگران مدنی
محمدصالح نقره‌کار، وکیل دادگستری و حقوقدان نیز به هم‌میهن گفت: «زندانیانی همچون میثمی به اعتبار کنش‌های سیاسی خود، با واکنش کیفری مواجه شده‌اند. با این وصف به نظر می‌رسد در شرایطی که آنان در تلاش برای رساندن پیام خود به شهروندان هستند و موضوع اصلاح و بازنگری در رویه‌ها را مطرح می‌کنند، ضروری است که این صدا شنیده شود و موردتوجه کنشگران حوزه عمومی قرار بگیرد.»
او اضافه کرد: «یکی از دلایلی که باعث اعتراض می‌شود به غیر از دغدغه‌های مرتبط با خیر عمومی و منافع همگانی، مربوط به وضعیت برخورد با کنشگران مدنی است. به بیان دیگر استفاده از کیفر زمینه‌ای می‌شود برای تضییع حقوق آنها یا تحدید کنش‌های عمومی. لذا این موضوع مناسبتی است برای بازنگری در این نوع برخوردها و شنیدن صدای این افراد.» این وکیل دادگستری با اشاره به اینکه افرادی مانند میثمی از سلامت جسم و جان خود می‌گذرند تا پیام خود را به مسئولان و مردم برسانند، بیان کرد: «این موضوع بر عهده نهادهای نظارتی و به‌ویژه دادیاران ناظر زندان است که با مشاهده وضعیت سلامت فرد و اولویت حق حیات زندانی که بر عهده سازمان زندان‌ها است نسبت به اعطای مرخصی یا شرایطی که گشایشی برای وضعیت آنها باشد اهتمام کنند تا خدای‌ناکرده شاهد ایجاد وضعیت ناگوار برای این افراد یا قرار گرفتن در معرض تضییقات بیشتر نباشیم.» نقره‌کار خاطرنشان کرد: «با توجه به درخواست فعالان مدنی برای دست کشیدن آقای میثمی از امساک در مصرف غذا و شکستن اعتصاب غذا و به این دلیل که ایران در وضعیت کنونی به همه کنشگران دلسوز و دغدغه‌مند خیر عمومی نیاز دارد از او می‌خواهم برای
حفظ سلامتی خودشان از اعتصاب غذا منصرف و نسبت به‌سلامتی خود اهتمام داشته باشند.»
ندای مظلومیت میثمی را بشنوید
ناصر آملی، پژوهشگر مذهبی-سیاسی نیز در واکنش به اعتصاب غذای فرهاد میثمی به هم‌میهن گفت: «متأسفانه در دستگاه قضایی ما به‌ویژه درباره اتهامات سیاسی اساساً آئین دادرسی به‌خوبی اجرا نمی‌شود. در چنین شرایطی اختیار امر قضا صرفاً بر عهده قاضی و به‌ویژه سیستم بازپرسی نهاده می‌شود. در این وضعیت متهم احساس بی‌دفاعی، بی‌سرانجامی و بی‌تکلیفی می‌کند.» او اضافه کرد: «ما موارد زیادی را شاهد بوده‌ایم که حتی اجازه ورود وکیل به دادگاه را نداده‌اند. این مسئله باعث می‌شود که متهم احساس می‌کند هیچ دستاویز حقوقی برای دفاع از حقوقش وجود ندارد. به‌علاوه اینکه متهمان سیاسی عمدتاً افرادی فرهنگی و اندیشه‌ورز هستند و به‌وسیله اعتصاب غذا قصد دارند پیام خود را به گوش جامعه برسانند. میثمی نیز این پیام را ابلاغ می‌کند.» آملی تأکید کرد: «چنین انسان‌های بزرگ و شریفی حتماً دست به اقدامی زده‌اند که درباره آن خوب اندیشیده‌اند بنابراین من نمی‌توانم به او توصیه‌ای کنم. اما آرزو می‌کنم که حاکمیت ندای مظلومیت این افراد را شنیده و پاسخ درستی به آن دهد. امیدوارم مشکل میثمی حل شود که گامی مثبت برای او و برای سایر متهمان سیاسی است.»
