بازگشت آرامش / گفتوگو با اعضای شورای شهر درباره وضعیت پایتخت پس از آتشبس و آنچه تهرانیها در روزهای جنگ کردند
«تهران را تخلیه کنید.» این پیام بنیامین نتانیاهو به پایتختنشینان بود که پس از آن هم دونالد ترامپ آن را تکرار کرد. اما تهرانیها پایتخت را ترک نکردند. حتی خواست که برای تغییر بزرگ به خیابانها بیایند و با آنها همراهی کنند. مردم ایران اما ترجیح دادند، چهره دیگری از خود در تاریخ ثبت کنند؛ چهرهای ملی و وطنپرست.

«تهران را تخلیه کنید.» این پیام بنیامین نتانیاهو به پایتختنشینان بود که پس از آن هم دونالد ترامپ آن را تکرار کرد. اما تهرانیها پایتخت را ترک نکردند. حتی خواست که برای تغییر بزرگ به خیابانها بیایند و با آنها همراهی کنند. مردم ایران اما ترجیح دادند، چهره دیگری از خود در تاریخ ثبت کنند؛ چهرهای ملی و وطنپرست. آنها به کمک مردمی آمدند که در راه مانده بودند. با پخشکردن شربت و میوه آنها از همشهریانشان پذیرایی کردند و در شهر ماندند. بسیاری از تهرانیها ماندند و شهرشان را زیر حملات اسرائیل تنها نگذاشتند. ماندند و یاور همدیگر شدند. ماندند تا همه دنیا بداند که ایرانی همیشه قلباش برای ایران میتپد و حتی اگر تصمیمی بزرگ بگیرد، زیر سایه موشک به آن تن نمیدهد. ماندند و 12 روز صدای انفجارها را تحمل کردند. ماندند و تسلیم نشدند. ماندند و ماندند تا به آتشبس رسیدند. زندگی عادی که در تهران جریان داشت، حال کمی آرامش به خود گرفته است.
آنها که در تهران بودند بیش از آنکه نگران خود باشند، نگران همشهری و هموطنان خود بودند. آتشنشانان، کادر درمان و اورژانس، خدمات شهری، هلالاحمر و دیگر نیروهای امدادی لحظهای آرام و قرار نداشتند و با وجود سختیهرچه تمامتری که داشتند، با انتشار فیلم دل مردمشان را قرص میکردند و میگفتند: «تا ما هستیم نگران نباشید.» شبانهروز کار کردند و حماسه آفریدند تا آب در دل کسی تکان نخورد. خلاصه این 12 روز تنها یکچیز بود؛ «همدلی و عشق».
موفقیت و سلامت شهر تهران
آنطور که رئیس ستاد سمنهای شهر تهران به هممیهن میگوید، «سمنها هم در این 12 روز پای کار بودند و میدان را خالی نکردند.» حالا که جنگ 12 روزه به آتشبس رسیده، اما برخی مانند حسن روحانی نگران هستند که این آتشبس هم نوعی حربه باشد برای دشمن تا به مقاصد بعدی خود دست یابد و هشدار میدهد که نباید از اقدامات اطلاعاتی، امنیتی و سیاسی غافل شویم. به نظر میرسد مدیران شهری پایتخت هم اقداماتی که در این 12 روز در پیش گرفته بودند را رها نمیکنند و آن را به نتیجه خواهند رساند.
احمد علوی، عضو شورای شهر تهران و رئیس ستاد سمنهای شهر تهران در تشریح اقدامات سمنها در تهران، تاکید کرد: «از ابتدای این جنگ تحمیلی که شروع شد، سمنها که در موضوعات مختلف پای کار هستند، اعلام آمادگی کردند که به دولت و مجموعههای فعال همچون آتشنشانی و بحران کمک کنند. طبیعتاً این موضوع باید ساماندهی میشد و آموزش ویژه این شرایط به آنها ارائه میشد، چراکه اکثر سمنهای ما اعم از NGOها، گروههای جهادی و... در دوران بلایای طبیعی خدمت رسانی میکردند اما 12 روز گذشته ما در جنگ بودیم و خدمت در این ایام متفاوت بود. لذا «ستاد امداد مردمی» را در ستاد سمنها راهاندازی کردیم تا افرادی که آمادگی همکاری دارند را ساماندهی کرده و به مجموعههای امدادی مرتبط کنیم. از سوی دیگر، موضوعات جنگ را هم انجام خواهیم داد.»
او با اشاره به اینکه سه موضوع داشته و داریم، افزود: «مباحث امداد، کمکهای روانشناسی و جریان مهربانی است که دنبال میکنیم. جریان مهربانی در راستای کمکرسانی و رفع نیازمندی شهروندان تهرانی که از پایتخت خارج شدند، به راه افتاد و با هماهنگی با مدیریت شهری سایر شهرها این کمکرسانی انجام شد. تاکنون 1000 نفر اعلام آمادگی کردند و 150 نفر پس از گذراندن دورههای آموزش، به مجموعههای امدادی معرفی شدند تا در صورت نیاز از ظرفیت آنها بهره ببرند. داوطلبان پس از گذراندن دوره آموزشی، آمادگی ورود به اقدامات امداد و نجات را پیدا کردهاند.»
علوی با تقدیر از تلاش مضاعف خدمات شهری بهویژه آتشنشانی گفت: «مدیریت شهری یکپارچه است. اگر اتفاقی رخ دهد، همکاران ما از آتشنشانی و مدیریت بحران تا خدمات شهری و پسماند و حتی ترافیک پای کار میآیند تا مشکل رفع شود. اگر به محلههایی که براثر حملات دشمن آسیبدیده سر بزنید، هنوز اکثر پرسنل مدیریت شهری در حال فعالیت هستند و کار را جلو میبرند.» رئیس ستاد سمنهای شهر تهران با اشاره به جریان داشتن زندگی عادی در پایتخت، تاکید کرد: «تهران در این 12روز شهر جنگزده محسوب نمیشد. چون شهر جنگزده مولفههایی دارد که شامل حال شهر تهران نبود و بعضی از نقاط تهران دچار حادثه و حمله شدند. به همین دلیل دشمن بیشتر سعی میکرد که با تهدید فشار روانی به شهروندان وارد کند. اما مشاهدات حاکی از آن بود که مردم این تهدیدها و فشارها را معتبر ندانستند که آن را محل تصمیمگیریهای خود قرار دهند. در مقایسه با شهرهای درگیر با جنگ در جهان، شهر تهران با موفقیت و سلامت حداکثری از این فضا بیرون آمد.»
تجهیز سولههای بحران
علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای شهر تهران نیز به هممیهن گفت: «پس از تجاوز به کشورمان و براساس قواعد و پروتکلهای از پیش تعیینشده برای شرایط حوادث غیرمترقبه و بحران، مجموعه مدیریت بحران شهر تهران و شهرداری فعالیت خود را ادامه داد. همانطور که بخشهای نظامی، امنیتی، فوریتها و... مشغول کار بودند زیرساختهای شهری در تمام شهرها بهصورت ویژه آماده شد. از مهمترین بخشها آتشنشانی است که در تمام حوادث پایتخت حضور داشت تا مدیریت پسماند که مدیریت آواربرداری و... را برعهده داشت. مدیریت بحران شهر تهران به خانوادههایی که مورد حمله قرار گرفته بودند، رسیدگی میکرد. مدیریت شهری با دولت دست دادند و اقدامات لازم را انجام میدهند تا مدیریت بحران در صحنه انجام شود. معاونت حملونقل شهرداری در این 12 روز سعی کرد که خدمات اتوبوسرانی و مترو بهصورت کامل انجام و دسترسی به حملونقل عمومی آسانتر شود. این مدیریت برای آن بود که ترافیک در شهر تهران کاهش یابد. البته شهر قدری خلوتتر بود اما این مدیریت صورت گرفت. ضمن آن که تاکسیهای اینترنتی کمحضورتر شده بودند و در ادامه سازمان تاکسیرانی با اغنای رانندگان تاکسی (که بخش خصوصی محسوب میشوند) مدیریت ادامه خدمات را برعهده گرفت. رانندگان پای کار آمدند تا شهروندان با مشکل روبهرو نشوند و تاکسی تلفنی با شماره 133 را مجدد فعال کردند.»
او با اشاره به بخش دیگری از مدیریت شهری که با وجود آتشبس هنوز هم در حال فعالیت است، افزود: «شهروند تا این لحظه خدمات خود را با کیفیت و کمیت (بدون کاستی در میزان عرضه اجناس) بالا عرضه کرده است. در روزهای اول برخی خریدها هیجانی صورت گرفت اما سعی کردیم که با مدیریت اجناس بهصورت کامل عرضه شود. سازمان میوه و ترهبار نیز در این مدت بدون مشکل محصولات اصلی و میوه را عرضه کرد. البته ما برای شرایط خطیرتر هم برنامهریزیهایی انجام دادیم تا در سطح محلات خدمات بهصورت کامل ارائه شود اما تاکنون به آن شرایط بحرانی نرسیدیم. اما زیرساختهای آن آماده شده است. از سوی دیگر سولههای بحران نیز مجهز و آماده است.»
سخنگوی شورای شهر تهران با اشاره به تصمیمات شورای شهر تهران، گفت: «شورای شهر تهران تصمیم گرفت که طرح ترافیک تا پایان این هفته لغو شود. ضمن آنکه طبق تصمیم شورای شهر تهران مترو و اتوبوس بهصورت رایگان در اختیار شهروندان قرار گرفت و تا آخر هفته ادامه دارد.»
نادعلی با اشاره به فعالیت شهرداران نواحی و مناطق، تاکید کرد: «در تمام اتفاقاتی که برای بناهای مسکونی یا حتی نهادها و مجموعههای نظامی و... رخ میداد شهرداران حضور داشتند تا خدمات بهصورت کامل ارائه شود.»
او با اشاره به اینکه طی این تجاوز فرماندهان بزرگ و دانشمندان هستهای نخبهای را از دست دادیم، افزود: «تعداد زیادی از مردم عادی (مردان، کودکان و زنان) شهید شدند. در این شرایط تمام بخشهای جمهوری اسلامی وظیفه خود میدانستند که وظایف خود را به انجام دهند. ماجرا در اینجا تمام نمیشود و حتماً ادامه دارد. دشمنی که به هیچ قاعده و خط قرمزی پایبند نیست، ممکن است هر لحظه دست به دیوانگی جدیدی بزند و همانطور که بیانیه نیروهای مسلح اعلام کرد همه دست به ماشه برای پاسخ به هر شیطنتی آماده هستند.»
سخنگوی شورای شهر تهران تاکید کرد: «ما در حال مذاکره با آمریکا بودیم. براساس فتوای مقام معظم رهبری و حکم حکومتی ایشان بارها هم اعلام شده که سلاح هستهای مورد پذیرش ما نیست و دنبال آن نیستیم. ضمن آنکه بابت هر قدم برای رسیدن به دستاوردهای هستهای صلحآمیز که تمام کشورهای عضو NPT (که حق انهاست) بیش از اندازه و چندینبرابر کشورهای دیگر پاسخگو بودیم، اما متاسفانه در جریان این مذاکره توسط کشوری که دارای کلاهک هستهای است و عضویت NPT را قبول نکرده مورد حمله قرار گرفتیم و برای تامین زیادهخواهی این رژیم اشغالگر، ایالاتمتحده به این طرف دنیا میآید و کشور ما را بمباران میکند. درحالیکه هیچ شواهدی مبنی بر داشتن تاسیسات غیرصلحآمیز هستهای وجود نداشت. آنها این تجاوز را انجام دادند و این 12 روز برای ما که هیچوقت شروعکننده جنگ نبودیم، یک جنگ تحمیلی بود. اما تمام ارکان حاکمیت پای کار آمدند.»
او با اشاره به نقش پررنگ مردم در این 12 روز گفت: «در مورد موضوعات نظامی، پدافند هوایی قهرمان، ارتش و تلاش عزیزان در هوافضای سپاه که با موشکها امنیت و بازدارندگی کشور را افزایش دادند، بارها و بارها صحبت شده است. اما مردمی که ماندند (که میتوانستند بهعنوان بخش خصوصی شهرها را ترک کنند) و به همشهریهای خود خدمات دادند و نیازهای آنها را تامین کردند. فعالیت آنها صحنههای بسیار زیبایی آفرید. سرمایه اجتماعی در جمهوری اسلامی افزایش یافت برعکس سرمایهاجتماعی در رژیم صهیونیستی که بسیار کاهش یافت. این به اقتضای چندهزار سال سابقه تاریخی برمیگردد که مردم ایران در اتفاقات مختلفی مانند حمله مغول، تاراج بسیاری از حکام، جنگ تحمیلی 8 ساله کنار هم بودند. اینبار هم مردم متحد و همدل بودند و انسجام آنها بیشازپیش شده و امیدواریم در ساخت کشور و آمادگی برای اینکه مبادا چشمزخمی به کشور وارد شود، از آن استفاده کرد. اما در رژیم صهیونیستی برعکس است چراکه کشور واقعی ندارند و با اشغال یک سرزمین این رژیم تشکیل شده و مردم عملاً حالت آواره دارند و پس از 80 سال هزینه و وقت تلف کردن مشخص شد که نمیتواند امنیت حداقلی هم برای مردمش (که از سایر کشورهای جهان آمدهاند) را تامین کند. فکر میکنم میزان نارضایتی نسبت به رژیم صهیونیستی توسط مردماش خیلی بیشتر است.»