در پی طرح پاکستان، چین و روسیه بر سر جنگ اسرائیل با ایران و حمله آمریکا شکل گرفت/ صف‌بندی در شورای امنیت
شامگاه یکشنبه به‌وقت تهران و عصر این‌روز به‌وقت نیویورک، جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی حمله آمریکا به ایران برگزار شد. یک‌طرف این جلسه ایران قرار داشت که حریم هوایی و خاک‌اش مورد تجاوز آمریکایی‌ها قرار گرفت و سه سایت هسته‌ای‌اش توسط آنان بمباران شد.
شامگاه یکشنبه به‌وقت تهران و عصر این‌روز به‌وقت نیویورک، جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی حمله آمریکا به ایران برگزار شد. یک‌طرف این جلسه ایران قرار داشت که حریم هوایی و خاک‌اش مورد تجاوز آمریکایی‌ها قرار گرفت و سه سایت هسته‌ای‌اش توسط آنان بمباران شد. سایت‌هایی که زیر نظر آژانس فعالیت می‌کردند.
یک‌طرف نیز آمریکایی‌ها بودند که در جایگاه عضو دائم شورا نشسته بودند و همین ترکیب حامیان را پشت سر خود داشتند. چین، روسیه و پاکستان پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به شورای امنیت سازمان ملل پیشنهاد دادند که خواستار توقف درگیری و آتش‌بس فوری و بدون قیدوشرط است. هرکدام از طرف‌های حاضر در این جلسه غیر از نماینده اسرائیل، با زبان و سیاست کشور خود، بازگشت به مسیر دیپلماسی را توصیه کردند.
شورای امنیت قاطعانه تجاوز آمریکا را محکوم کند
امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل، در این نشست با بیان این‌که تجاوز آمریکا و اسرائیل علیه ایران نقضی آشکار و فاحشِ حقوق بین‌الملل است، خواستار اقدام فوری شورای امنیت سازمان ملل در این زمینه شد و گفت: شورای امنیت باید قاطعانه تجاوز نظامی آمریکا را محکوم کند.»
ایروانی افزود: «پس از آنکه رژیم نامشروع اسرائیل در انجام «کارهای کثیف» غرب ناکام ماند، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا ناچار شد در نخستین ساعات بامداد یکشنبه، ۲۲ ژوئن ۲۰۲۵، شخصاً و مستقیم، ننگین‌ترین بخش این سناریوی پلید را اجرا کند. تجاوزات ایالات‌متحده و رژیم اسرائیل نقضی آشکار و فاحشِ حقوق بین‌الملل است. این اقدامات ناقض اصل آمره‌ی منع تجاوز و نیز اصول بنیادی منشور ملل متحد، به‌ویژه ماده ۲ بند ۴ آن است که به‌طور صریح هرگونه تهدید یا توسل به زور علیه حاکمیت یا تمامیت ارضی هر عضو سازمان ملل را ممنوع کرده است. این اقدام غیرقانونی همچنین ناقض منشور، اساسنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، قطعنامه‌های مربوطه به کنفرانس عمومی آژانس، قطعنامه‌های شورای امنیت ۴۸۷ (۱۹۸۱)، ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) و نیز خود پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای است.»
سفیر ایران در سازمان ملل با تاکید بر حق ایران برای دفاع از خود براساس ماده ۵۱ منشور، خطاب به شورای امنیت گفت: «این شورا باید قاطعانه اقدام کند. سکوت به‌معنای همدستی در این جنایات خواهد بود. اگر این شورا از اقدام و محکومیت این تجاوز آشکار خودداری ورزد، داغ ننگ همدستی، همان‌گونه که در قبال غزه باقی مانده، تا ابد بر پیشانی وجدان آن خواهد ماند.»
واکنش ایران با پاسخی ویرانگر روبه‌رو خواهد شد
دوروتی شی، معاون نمایندگی آمریکا در سازمان ملل، اظهارات بسیار تندی علیه ایران مطرح کرد. به گزارش ایرنا از نیویورک، این دیپلمات آمریکایی مدعی شد: «ایران مدت‌ها برنامه هسته‌ای تسلیحاتی خود را مبهم نگه داشته و در مذاکرات اخیر، مانع از تلاش‌های مبتنی بر حسن‌نیت ما شده است. ایران از پاسخگویی صادقانه و مبتنی بر حسن‌نیت سر باز زده است و زمان آن فرا رسیده بود که ایالات‌متحده در دفاع از متحد خود و در دفاع از شهروندان و منافع خود قاطعانه دست به اقدام بزند. ایران باید با حسن‌نیت به مذاکرات بازگردد و اکنون نباید تنش‌ها را تشدید کند، شورای امنیت باید از ایران بخواهد به تلاش‌هایش برای نابودی اسرائیل و دستیابی به سلاح هسته‌ای پایان دهد. هرگونه حمله مستقیم یا غیرمستقیم ایران به شهروندان یا پایگاه‌های ما با پاسخی قاطع و ویرانگر مواجه خواهد شد.»
مخالفان
واسیلی نبزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل، با اشاره به این‌که مسکو «اقدامات غیرمسئولانه، خطرناک و تحریک‌آمیز آمریکا علیه ایران را محکوم» می‌کند، با بیان این‌که آمریکا در پی خواسته اسرائیل، مطالبه جهانی یعنی توقف درگیری را نادیده می‌گیرد، اما با این حال ایران را متهم می‌کند، گفت: «روسیه پیشنهاد میانجیگری داد اما ایالات‌متحده آمریکا امروز به دیپلماسی نیازی ندارد و برای حفظ هژمونی جهانی آماده هرگونه جنایت و نقض قوانین بین‌المللی است.»
نماینده چین اما موضعی متفاوت از روسیه داشت و موضع پکن، ضمن محکومیت شدید اقدام آمریکا بیشتر بر دیپلماسی متمرکز شده بود. فو کونگ، سفیر و نماینده دائم چین در سازمان ملل، درباره پیوستن آمریکا به تجاوز اسرائیل به ایران گفت: «طرف‌های درگیر، به‌ویژه اسرائیل، باید فوراً به آتش‌بس برسند. دیپلماسی برای حل مسئله هسته‌ای ایران هنوز به پایان نرسیده و همچنان امید به راه‌حل صلح‌آمیز وجود دارد. چین عمیقاً نگران از کنترل خارج‌شدن اوضاع است؛ همه طرف‌ها به‌ویژه اسرائیل باید خصومت‌ها را متوقف کنند. صلح از طریق زور و قوه قهریه در خاورمیانه به دست نمی‌آید.»
عاصم افتخار احمد، سفیر و نماینده دائم پاکستان، نیز ضمن محکومیت حمله آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران، بار دیگر قطعنامه پیشنهادی اسلام‌آباد، پکن و مسکو برای آتش‌بس فوری در خاورمیانه و توقف تجاوز اسرائیل را یادآوری کرد.
افتخار احمد با محکوم‌کردن حملات اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران، تاکید بر حق دفاع مشروع ایران و ایستادگی کنار دولت و مردم برادر ایران، تاکید کرد: «اسلام‌آباد خواستار بازگشت به مسیر دیپلماسی برای حل اختلافات درباره برنامه هسته‌ای ایران است. ما به‌شدت از تنش‌های اخیر نگران هستیم و درباره تعمیق تنش‌ها در پی تجاوز اسرائیل هشدار می‌دهیم، چراکه این مسئله می‌تواند تبعات ویرانگری برای منطقه و جهان داشته باشد.»
الجزایر، اقدام آمریکا را محکوم نکرد اما مانند کشورهای غربی، ایران را نیز متهم نکرد. عمار بن جامع، سفیر و نماینده الجزایر در سازمان ملل، گفت: «تحولات در منطقه با سرعت نگران‌کننده‌ای در حال وقوع است و این منطقه تابِ تحمل جنگ دیگری را ندارد. هدف قرار دادن تاسیسات هسته‌ای که تحت نظارت‌های بین‌المللی است، اعتبار نظام جهانی معاهده عدم اشاعه (ان‌ان‌پی‌تی) را تضعیف می‌کند.»
او با بیان این‌که «ما خواستار آتش‌بس فوری و بازگشت به میز مذاکره» هستیم، تاکید کرد: تنها راه پیش‌رو، بازگشت به دیپلماسی است.راه‌حل‌های نظامی هیچ‌گاه برای رفع چالش‌هایی که خاورمیانه شاهد آن بوده، موفقیت‌آمیز نبوده است.
حامیان آمریکا
بزرگ‌ترین حامی آمریکا در این نشست، سفیر تل‌آویو بود. دنی دانون، سفیر و نماینده رژیم اسرائیل، نیز با ابراز خشنودی از حملات آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران مدعی شد: «شب گذشته، آمریکا مسیر تاریخ را عوض کرد.» او با تشکر از ترامپ برای صدور دستور تجاوز به ایران ادامه داد: «همه دنیا باید بابت حملات شب گذشته به تاسیسات هسته‌ای ایران از آمریکا تشکر کنند.»
سفیر رژیم صهیونیستی، جمهوری اسلامی ایران را متهم کرد که مذاکرات با آمریکا را «به یک نمایش» تبدیل کرده و «قصدی برای به نتیجه رسیدن» مذاکرات نداشته است. سفیر رژیم اسرائیل به‌عنوان تنها دارنده زرادخانه هسته‌ای در خاورمیانه ادعا کرد: «ایران هسته‌ای، نه‌تنها برای ما (اسرائیل) بلکه به‌مثابه صدور حکم اعدام برای همه جهان بود. شما نمی‌توانید آتش‌نشان را محکوم کنید و آتش‌بیار را نادیده بگیرید.»
جروم بونافونت، سفیر فرانسه در سازمان ملل صرفاً بر این موضوع تاکید کرد که پاریس نقشی در حملات آمریکا به ایران نداشته و «اکنون زمان اتمام حملات و بازگشت به مذاکرات است و ایران باید کاملاً با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند.»
او همچنین بدون اشاره به حق دفاع مشروع برای ایران گفت: «ما از ایران می‌خواهیم که تنش‌ها را تشدید نکند یا اقدامات تلافی‌جویانه انجام ندهد.»
این دیپلمات فرانسوی بدون اشاره به همکاری و روابط پرفرازونشیب ایران و آژانش از تهران خواست که به‌طورکامل با این نهاد همکاری کند، چراکه «باید اقداماتی انجام شود تا اطمینان حاصل شود که ایران هرگز به سلاح‌های هسته‌ای دست نمی‌یابد.»
دیپلمات انگلیسی حاضر در جلسه نیز موضعی مانند همکار فرانسوی خود داشت. باربارا وود وارد، سفیر و نماینده دائم انگلیس، همچنین تاکید کرد که «بریتانیا در حملات ایالات‌متحده یا اسرائیل شرکت نکرده است.»
نماینده لندن در سازمان ملل درحالی‌که تجاوز آمریکا به ایران را محکوم نکرد، اظهار داشت: «از ایران می‌خواهیم که خویشتنداری کند و از همه طرف‌ها می‌خواهیم که به میز مذاکره بازگردند و یک راه‌حل دیپلماتیک پیدا کنند.»
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، را نمی‌توان در دسته حامیان یا مخالفان اقدام آمریکا قرار داد. هرچند او در تهران به‌خاطر گزارشی که دوهفته قبل به شورای حکام ارائه کرد و زمینه‌ساز قطعنامه علیه ایران شد، با نقشی منفی شناخته می‌شود.
گروسی به‌صورت ویدئوکنفرانس در این نشست شرکت کرد و موضع پیشین خود مبنی بر این‌که تاسیسات هسته‌ای نباید مورد حمله قرار بگیرند را تکرار کرد و خواستار خویشتنداری و بازگشت به دیپلماسی شد.
