ترور و تذکر/پیامدهای ادعای کیهان برای حذف ترامپ
«روزنامه تحت کنترل حکومت ایران خواستار شلیک گلوله به جمجمه خالی [کله پوک] ترامپ شد.» این تهدید چون از سوی کیهان مطرح شده بود، بیش از حالت معمول مورد توجه رسانه‌های خارجی قرار گرفت.
«گفت: این دونالد ترامپ چه خبرشه؟ مگه چیکاره‌ست که هر روز چندتا از کشورها را تهدید می‌کنه؟! تهدید به حمله نظامی، تهدید به تحریم، تهدید به افزایش تعرفه‌ها و... حتی علیه کشورهای هم‌پیمان آمریکا، مثل کانادا و کشورهای اروپایی و ژاپن و... هم شمشیر کشیده است! گفتم: غلط زیادی کرده! همین روزهاست که به انتقام خون شهید سلیمانی چندتا گلوله توی کله پوکش شلیک بشه و «ریق لعنت» رو سر بکشه!»
این چند خط، روز ۱۶ فروردین در ستون طنز سیاسی روزنامه کیهان موسوم به گفت و شنود منتشر شد و همین کافی بود تا موجی جدید در حوزه سیاست خارجی کشورمان ایجاد کند. دیروز فاکس‌نیوز این تیتر را برای بازنشر نظر کیهان انتخاب کرد: «روزنامه تحت کنترل حکومت ایران خواستار شلیک گلوله به جمجمه خالی [کله پوک] ترامپ شد.»
این تهدید چون از سوی کیهان مطرح شده بود، بیش از حالت معمول مورد توجه رسانه‌های خارجی قرار گرفت. کیهان یک روزنامه معمولی نیست. آن‌هایی که به این موضوع پرداختند نیز این نکته را پررنگ کردند که مدیریت این روزنامه توسط رهبری تعیین می‌شود و مدعی بودند که روزنامه مذکور سخنگوی ایشان است. واکنش فاکس‌نیوز بیشتر مورد توجه قرار گرفت چراکه این مجموعه رسانه‌ای جریان اصلی در ایالات متحده ارتباط گسترده و مثبتی با دونالد ترامپ دارد.
تهدید ایران
جیسون برادسکی، مدیر سیاست‌گذاری سازمان «اتحاد علیه ایران هسته‌ای» (UANI)، به فاکس‌نیوز دیجیتال گفت: «روزنامه کیهان سال‌هاست که بارها تهدید به ترور رئیس‌جمهور ترامپ کرده است.دولت ترامپ باید به‌روشنی اعلام کند که تا زمانی که ایران به تهدید و طراحی برای قتل شهروندان آمریکایی ادامه می‌دهد، هیچ مذاکره‌ای نباید صورت گیرد. توقف این توطئه‌ها باید پیش‌شرط هرگونه روند مذاکره باشد. ایالات متحده همچنین باید حسین شریعتمداری و روزنامه کیهان را تحریم کند.» یک کارشناس اسرائیلی نیز در همین رسانه موضوع شکایت آمریکا از ایران در شورای امنیت سازمان ملل به دلیل تهدید به ترور ترامپ را مطرح کرد.
دومین ضربه
روز ۱۷ فروردین، کیهان در همان ستون و با ادبیات مختص به خود ضمن تکرار این تهدید، به منتقدان این اظهارات مذکور نیز تاخت. در گفت و شنود روز گذشته آمده بود: «همین روزهاست که به انتقام خون شهید سلیمانی چندتا گلوله توی کله پوک ترامپ شلیک بشه و «ریق لعنت» رو سر بکشه»! گفتم: به‌به، چه اتفاق خوبی. دل همه مردم حق‌طلب و تمامی دوستداران شهدا و مردم مظلوم غزه و نیروهای مقاومت شاد خواهد شد. گفت: ولی هنوز شلیک نشده چندتا از پادوهای داخلی و کاسه‌لیس آمریکا بدجوری کُپ کرده‌اند و مدیرمسئول کیهان را به باد فحش و ناسزا گرفته‌اند!
یکی نوشته فلانی غلط می‌کند! آن دیگری نوشته فلانی....! گفتم: چون کله خودشان هم مثل کله ترامپ پوک است، ترسیده‌اند! گفت: ایول! گفتم: یارو مثل همین کاسه‌لیس‌ها بدجوری عاشق آمریکایی‌ها بود و آرزو می‌کرد با آنها دوست بشود! از قضا، روزی میهمان یک آمریکایی شده بود. موقع غذا خوردن سعی کرد از همان آمریکایی تقلید کند. آمریکایی یک بشقاب برداشت و مقداری شیر در آن ریخت و دوتا بیسکوئیت در آن حل کرد. آن یارو هم همان کار را مو به مو انجام داد و منتظر حرکت بعدی بود که آمریکایی سگش را صدا کرد و بشقاب را جلوی او گذاشت! و... یارو! هیچی دیگه....»
در نهایت روز گذشته هیئت نظارت بر مطبوعات بدون نام بردن از روزنامه کیهان، در بیانیه‌ای اعلام کرد که حسین شریعتمداری تذکری رسمی از این مرجع دریافت کرده است. این هیئت، موضع رسمی جمهوری اسلامی درباره موضوع ترور شهید سلیمانی را نیز تکرار کرد: «موضع اصولی نظام جمهوری اسلامی ایران در قبال ترور ناجوانمردانه سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، محاکمه عاملان این جنایت به‌ویژه رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده در دادگاه صالحه و بین‌المللی است.» اندکی بعد از انتشار خبر این تذکر بود که کانال تلگرامی روزنامه کیهان بدون هیچ توضیح اضافه، بخشی از صحبت مقام رهبری در سال ۱۳۹۹ در خصوص انتقام آمر و قاتل سردار شهید قاسم سلیمانی را منتشر کرد.
تند شدن فضای سیاسی
از چند روز قبل، فضای سیاسی کشور از سوی برخی عناصر تندرو در جهات مختلف تندتر از قبل شد. بخشی از آن به دولت و بخش دیگر به قسمت‌هایی از حاکمیت برمی‌گردد. پس از طرح این موضوع مخالفت مسعود پزشکیان و بعضی اعضای دولت در شورایعالی امنیت ملی با انجام عملیات وعده صادق، فضا به این سمت حرکت کرد که دولتی‌ها با ترس از جنگ، جلوی پاسخ ایران به اسرائیل را گرفتند و مشکلات بعدی را رقم زدند. از جمله این که عدم اجرای این عملیات باعث شده است طرف مقابل (ترامپ) به صورت لفظی ایران را تهدید کند.
همزمان شدن این صحبت‌ها با جنایات افسارگسیخته رژیم اسرائیل و کشتار غیرنظامیان در غزه نیز فضا را تندتر کرد. تمام این جنایات به انجام نشدن وعده صادق ۳ مربوط می‌شود و مقصر آن مسعود پزشکیان است. از سوی دیگر، تلاش‌های آشکاری برای انسداد ظرفیت مذاکره غیرمستقیم یا دیپلماسی حداقلی که ایران برای آن اعلام آمادگی کرده است نیز به موازات این اقدامات پیگیری می‌شود.
نکته جالب توجه این است که در شرایط فعلی کشور، ارکان مختلف دولتی و حاکمیتی تلاش می‌کنند جلوی بروز هر گونه تنش را بگیرند. علاوه بر این تلاش‌های زیادی نیز صورت می‌گیرد که در عرصه سیاست خارجی، این پیام مخابره شود که ایران قائل به دیپلماسی است اما توانایی و اراده دفاع از خود را دارد. اقداماتی که یک سوی آن می‌توان وزیر خارجه و سوی دیگر رئیس ستاد کل نیروهای مسلح را دید. اما در همین شرایط، اقدامات عجیبی مانند آنچه کیهان رقم زد نیز ناگهان فضا را می‌شکند.
مرور چند واکنش متناقض
عبدالله گنجی، مدیرمسئول سابق روزنامه جوان و مشاور رسانه‌ای علیرضا زاکانی شهردار تهران، درباره این اقدام ترامپ نوشت: «ستون گفت و شنود کیهان دچار «سهو ناخودآگاه» شده است.کیهان هزاران بار نوشته است شرارت شیطان بزرگ و خوی استکباری آمریکا فراتر از این و آن است. بنابراین چگونه می‌شود بگوید با حذف ترامپ مشکلی حل می‌شود؟ قانون داماتو، تحریم نفتی١٣٩١، شهادت فرماندهان مقاومت در سال ١۴٠٣ مربوط به جریان مقابل ترامپ است. دقیقاً داستان سگ زرد و شغال است. فرق ترامپ عریان‌نمایی بهتر از این جنون ماتریالیستی جهان و گرفتن شیلنگ بر دموکراسی ادعایی است.»
وحید یامین‌پور، فعال رسانه‌ای اصولگرا روز گذشته (۱۷ فروردین) بدون اشاره به اقدام کیهان و با انتشار فیلم بسیار تلخی از کودکان غزه، در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «وای بر ما اگر گفتار و رفتارمان ذره‌ای جبهه مقاومت را تضعیف کرده باشد. هر ضربه‌ای به خودمان آنچنان که شهامت‌مان را در فشار به رژیم صهیونیستی کم کرده باشد و آن سگ‌های خونخوار را در جنایات‌شان جسورتر کرده باشد، ما را هم در ریختن خون و تشدید رنج این کودکان شریک کرده است... وای بر ما. حساب آن رجاله‌ها و لکاته‌های رذل و بی‌شرف که از بغض جمهوری اسلامی، برای پهلوی و ترامپ و صهیونیسم خوش‌رقصی می‌کنند که با خود خداوند جبار و قهار است.»
اکبر نبوی، دیگر روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌ای اصولگرا اما از در انتقاد از مدیریت کیهان درآمد. او در توئیتر نوشت: «آقای حسین شریعتمداری در این سی و چند سالی که بر مدیریت کیهان خیمه زده، جز نابودی سرمایه و اعتبار موسسه و روزنامه کیهان، چه دستاوردی داشته است؟»
احمد مازنی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در توئیتر خود به این موضوع واکنش نشان داد: «در پی این همه خسارت از سوی امثال حسین شریعتمداری به منافع ملی و اینکه فتنه‌گری در جریان گفت‌وگوی ایران و آمریکا آیا زمان عزل چنین عناصری نرسیده است؟»
تهدید رئیس یک کشور، تهدید امنیت بین‌الملل است
یوسف مولایی استاد حقوق بین‌الملل درباره تبعات حقوقی ادعای تلاش برای ترور رئیس یک کشور به خبرنگار هم‌میهن گفت: «این موضوع را باید از باب مسئولیت بین‌الملل دولت و حاکمیت به این موضوع نگاه کنیم. باید ببینیم که آیا ارتباطی میان روزنامه کیهان و ارگان‌های دولتی وجود دارد یا نه؛ حقوق ایران به ما نشان می‌دهد که این ارتباط وجود دارد. کیهان یک روزنامه مستقل بخش خصوصی نیست که مسئولیت مطالب آن بر عهده سردبیر و مدیرمسئولش باشد.
بنابراین وقتی چنین مطالبی نوشته می‌شود که تهدید یک مقام رسمی در کشوری دیگر به ترور است، به نوعی تهدید علیه صلح و امنیت بین‌المللی محسوب می‌شود.» او تاکید کرد: «این مطلب حتی اگر جدی گرفته نشود، بهترین کار برای این که مسئولیت از گردن حاکمیت ساقط شود این است که مطابق قانون مطبوعات با روزنامه کیهان برخورد شود. اگر هیچ برخوردی نشود، این پیام به ذهن متبادر خواهد شد که کیهان بلندگوی حاکمیت و آنچه گفته نظر دولت ایران است.»
کیهان بهترین بهانه را به لابی اسرائیل داد
کوروش احمدی، تحلیلگر ارشد سیاست خارجی درباره انتشار این مطلب در کیهان به هم‌میهن گفت: «صرف نظر از اینکه بخواهیم نیت‌خوانی کنیم و بگوییم انگیزه روزنامه کیهان از این اقدام چه بود، باید به این توجه کنیم که این کار را در بدترین زمان ممکن انجام دادند؛ آن هم زمانی که از جمعه گذشته و اظهارنظری که ترامپ در مسیر پرواز به فلوریدا راجع به ایران داشت و سطح جدیدی به تنش اضافه کرد. ترامپ گفت معتقد است ایرانی‌ها به دنبال مذاکره مستقیم هستند. او بر این نکته تاکید کرد که معتقد است این طور کار سریع‌تر پیش می‌رود و اعتقاد دارد که فکر نمی‌کند استفاده از میانجی‌ها درست باشد.
این‌گونه به نظر می‌رسد که او با مذاکره غیرمستقیم مخالف است. این موضع یک عدم قطعیت و بلاتکلیفی جدید ایجاد کرد. ناگهان در چنین شرایطی، کیهان از شلیک گلوله به مغز پوک ترامپ صحبت می‌کند. من با این برداشت مخالف هستم اما ممکن است طرف مقابل این تهدید را به موضع روز جمعه ترامپ قلمداد کند. این برداشت اگر رخ داده باشد، یک لایه بر تنش اضافه می‌کند.» او ادامه داد: «این برداشت از آن جهت ممکن است به وجود بیاید که مدیرمسئول کیهان که در حال حاضر آقای شریعتمداری است، از سوی مقام رهبری منصوب می‌شود.
این تصور در رسانه‌های غربی وجود دارد که به همین دلیل، آنچه کیهان می‌گوید حرف رهبری و بیت ایشان است که البته این برداشت الزاماً درست نیست. چون مدیر روزنامه اطلاعات هم از سوی رهبری منصوب می‌شود. آیا آنچه روزنامه اطلاعات می‌نویسد صحبت آیت‌الله خامنه‌ای است؟ اما در هر صورت این برداشت وجود دارد و از آن استفاده می‌شود.»
دیپلمات پیشین ایران در نیویورک، با اشاره به استفاده فاکس‌نیوز از این مطلب ادامه داد: «با توجه به اختلاف ساعت میان ایران و آمریکا، فاکس‌نیوز به محض این که خبر را گرفت روی آن به همان شکلی که دیدیم مانور داد. این موضوع معروف است که ترامپ هر جایی باشد، فاکس‌نیوز در تلویزیون محل اقامتش روشن است. این موضع به هر حال تبعات خود را خواهد داشت.»
احمدی تاکید کرد: «جای تاسف این است که این مطلب در حالی بیان شد که به نظر می‌رسد سیاست جاری در کشور، افزایش تنش و درگیری‌های لفظی با طرف مقابل نیست. مقامات کشورمان همواره بر این موضوع تاکید کردند که مذاکره باید با احترام متقابل و از موضع برابر باشد. باید به این موضوع توجه شود این احترام که ما آن را طلب می‌کنیم و از طرف مقابل انتظار داریم، باید از سمت ما نیز باشد. وقتی در چنین فضایی ناگهان کیهان با مختصاتی که گفتیم این اتفاق را رقم می‌زند، آدم به فکر فرو می‌رود آقای شریعتمداری خیلی واردتر از این صحبت‌هاست که بگوییم این موضوع اتفاقی رخ داده است.»
او با اشاره به استفاده نیروهای افراطی آمریکا از نوشته کیهان برای نفی ضرورت مذاکره با ایران، یادآور شد: «می‌دانیم نتانیاهو اگرچه نمی‌خواهد روی حرف ترامپ حرف بزند اما سخت نگران مذاکره احتمالی او با ایران و نیل طرفین به توافقی قابل قبول برای هر دو طرف است. لذا اکنون این نوشته کیهان به بهترین بهانه برای لابی اسرائیل جهت مخالفت با مذاکره با ایران تبدیل شده است.»
این تحلیلگر ارشد سیاست خارجی در پاسخ به اینکه چند سال است مقامات ارشد کشورمان موضوع ترور ترامپ در انتقام به شهادت رساندن سردار سلیمانی را مطرح نمی‌کنند، اظهار داشت: «در آن شرایط پس از ترور سردار سلیمانی و فضای هیجانی که وجود داشت بالاخره طبیعی بود که برخی صحبت‌ها مطرح شود. ولی بعداً این مسئله کنار گذاشته شد. به این نکته توجه کنید که اگر بایدن را تهدید به ترور می‌کردند خیلی مسئله مهمی نبود. ولی این مسئله برای ترامپ یک مسئله شخصی است. به ابعاد شخصی موضوعات خیلی اهمیت می‌دهد. آدمی نیست که تصمیماتش در حوزه داخلی یا خارجی در یک فرآیند سیاسی یا دیپلماتیک پخته شده باشد و بعد آنها را عملی کند. تصمیماتش شخصی و ناگهانی است. چنین اظهاراتی نیز می‌تواند تاثیر مضاعف بر آن تصمیمات خلق‌الساعه داشته باشد.»
