رئیس‌جمهور لبنان و وزیر خارجه ترکیه علیه ایران موضع‌گیری کردند/درخواست و هشدار برای تغییر سیاست تهران
رئیس‌جمهور لبنان و وزیر خارجه ترکیه، دو نفر از مقامات ارشد منطقه بودند که طی روزهای گذشته در گفت‌وگوهایی رسانه‌ای، به موضع‌گیری علنی علیه ایران پرداختند.
رئیس‌جمهور لبنان و وزیر خارجه ترکیه، دو نفر از مقامات ارشد منطقه بودند که طی روزهای گذشته در گفت‌وگوهایی رسانه‌ای، به موضع‌گیری علنی علیه ایران پرداختند. ژنرال جوزف عون، رئیس‌جمهور لبنان در مصاحبه اخیر خود با روزنامه الشرق‌الاوسط، از ایران خواست که سیاست خود نسبت به لبنان را تغییر دهد.
هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه نیز در گفت‌وگو با الجزیره سیاست‌های منطقه‌ای ایران را زیر سوال برد و به طور نه‌چندان مستقیم ایران را تهدید به اقدام متقابل با استفاده از گروه‌های مسلح کرد. عون لحن نرم‌تری نسبت به ایران داشت.
با تمام لبنان ارتباط داشته باشید، نه یک گروه
غسان شربل، سردبیر الشرق‌الاوسط روزنامه‌نگاری بود که در کاخ بعبدا مقابل جوزف عون، رئیس‌جمهور جدید لبنان نشست و با او گفت‌وگو کرد. این مصاحبه به سیاست‌های رئیس‌جمهور جدید لبنان می‌پرداخت و با توجه به نفوذ ایران در میان شیعیان این کشور که نیروی سیاسی تاثیرگذار در لبنان هستند، بخشی از آن به‌طور طبیعی به سمت رابطه لبنان و ایران رفت. شربل پرسید: «شما در دیدار با یک هیئت ایرانی درباره جنگ‌های دیگران و اینکه لبنان به اندازه کافی برای مسئله فلسطین هزینه داده است، صحبت کردید... آیا ما به سمت روابط دولت‌محور با ایران پیش می‌رویم؟»
عون گفت: «ما به دنبال آن هستیم که روابط‌مان با همه کشورها بر اساس احترام متقابل و از موضع برابر باشد. رابطه‌ای که میان یک کشور و بخشی از سیاستمداران یا گروهی از لبنانی‌ها باشد، قابل قبول نیست. دوستی ایران باید با تمام لبنانی‌ها باشد و بالعکس.»
این روزنامه‌نگار لبنانی در بخش دیگری از مصاحبه خود، از سخنرانی عون راجع به لزوم انحصار سلاح در دست دولت پرسید. رئیس‌جمهور لبنان در پاسخ به این سوال که آیا این رویا قابل تحقق است؟ گفت: «اگر هدف ما ساختن دولت باشد، هیچ چیز غیرممکن نیست. حاکمیت یعنی تصمیم‌گیری درباره جنگ و صلح تنها در دست دولت باشد و انحصار سلاح فقط در اختیار دولت قرار گیرد. اگر این اصل مورد توافق همگان باشد، پس تحقق آن دشوار نیست. ما باید هدف و مسیر را مشخص کنیم و در مسیر درست گام برداریم. زمان‌بندی تحقق آن به شرایط بستگی دارد. اما مطمئناً، حضور ارتش در سراسر خاک لبنان ضروری است.»
اشاره شربل به دیدار عون با یک هیئت ایرانی، مربوط به سفر هیئت رسمی ایران به بیروت برای شرکت در مراسم تشییع و تدفین سیدحسن نصرالله دبیرکل فقید حزب‌الله است. عون در جریان سفر این هیئت، با محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس و سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان دیدار کرد. رئیس‌جمهور لبنان در آن دیدار مطرح کرده بود که لبنان از جنگ‌های دیگران و هزینه دادن برای موضوع فلسطین خسته است. البته قالیباف این کنایه رئیس‌جمهور لبنان را بی‌پاسخ نگذاشت.
رئیس مجلس در پاسخ به عون گفت: «من از شهید نصرالله شنیدم که اولویت حزب‌الله موضوعات ملی است. حزب‌الله همیشه در کنار مردم و ارتش برای استقلال و امنیت لبنان بوده و در برابر داعش و تجاوزات صهیونیست‌ها از لبنان دفاع کرده است. ما حزب‌الله را بخشی از قدرت و امنیت ملی لبنان می‌دانیم. شما به عنوان فرمانده کل ارتش لبنان به درستی واقفید که حزب‌الله تا چه میزان در امنیت لبنان در مقابله با داعش و تجاوزات اسرائیل موثر بوده است. تمامیت ارضی و آرامشی که در لبنان حاکم شده که از ثمرات مقاومت است.»
بخش دوم صحبت جوزف عون با الشرق‌الاوسط، به درگیر شدن حزب‌الله به عنوان یک گروه لبنانی در جنگ با یک کشور خارجی ربط دارد.
جنبش مقاومت لبنان به دنبال حمله اسرائیل به نوار غزه که به دنبال عملیات هفت اکتبر صورت گرفت، عملیات علیه اسرائیل را در جبهه شمال آغاز کرد. همانطور که انصارالله یمن جبهه دریای سرخ را برای کشتی‌های عبوری متعلق در حرکت به سمت اسرائیل ناامن کرد. هدف جریان مقاومت از گشودن این دو جبهه علیه اسرائیل این بود که با افزایش فشار بر تل‌آویو، تجاوز اسرائیل به غزه متوقف شود. اما برخلاف تحلیل‌های ابتدایی که حاکی از عدم تمایل اسرائیل به درگیر شدن در جنگی طولانی و فرسایشی بود، این جنگ ۱۶ ماه به طول انجامید و تغییرات زیادی در خاورمیانه به وجود آورد؛ از جمله اینکه بخش‌های مختلفی از لبنان مورد حمله رژیم اسرائیل قرار گرفت.
مقابله‌به‌مثل می‌کنیم
دومین مقام ارشدی که علیه ایران موضع گرفت، هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه است. ناظران بر این باورند که صحنه‌گردانی فیدان به‌عنوان یک چهره اطلاعاتی و امنیتی (مدیر سرویس اطلاعات ترکیه در فاصله سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۳) در موضوع سوریه که در نهایت به سقوط بشار اسد منجر شد، آنکارا را جسور کرده است. به غیر از این، فیدان نیز به‌عنوان سیاستمداری جاه‌طلب شناخته می‌شود که سودای ریاست‌جمهوری آینده ترکیه را در سر دارد.
فیدان در مصاحبه اخیر خود با شبکه الجزیره قطر، در پاسخ به سوال مجری این شبکه درباره سیاست ایران در سوریه گفت: «ایران به مدت طولانی با حمایت از شبه‌نظامیان در منطقه به پیشبرد سیاست‌های خود پرداخته، اما این سیاست ریسک‌های زیادی برای ایران به همراه داشته است.»
او اضافه کرد: «ایران برای حفظ موفقیت‌های خود در عراق و سوریه هزینه‌های زیادی پرداخت کرده است.» او همچنین توصیه کرد که ایران باید سیاست‌های خود را تغییر دهد تا از مشکلات بلندمدت در منطقه و در داخل کشور جلوگیری کند.
فیدان اما به این تحلیل نیز بسنده نکرد و با طرح هشداری ضمنی به ایران گفت: «اگر این کشور با حمایت از گروه‌ها در کشورهای دیگر به دنبال ایجاد ناراحتی در آن کشورها باشد، کشورهای دیگر نیز با حمایت از گروه‌های داخلی ایران، این کشور را ناراحت خواهند کرد. در دنیای امروز هیچ‌چیز پنهان نیست و اگر ایران می‌خواهد که به شیشه‌اش سنگ نزنند، نباید به شیشه دیگران سنگ بزند.»
وزیر خارجه ترکیه همچنین از ایران خواست تا سیاست‌های خود در سوریه و عراق را بازنگری کند و اظهار داشت: «در داخل ایران افرادی هستند که دیدگاه‌های متفاوتی دارند و می‌توانند به تغییر سیاست‌های ایران کمک کنند.»
او در پاسخ به سوال در خصوص عادی‌سازی روابط ایران با کشورهای منطقه، گفت: «کشورهای منطقه باید مشکلات خود را خودشان حل کنند. ترکیه نیز برای حل مشکلات منطقه‌ای نقش فعال‌تری ایفا خواهد کرد.» اظهارات وزیر خارجه ترکیه با واکنش تند دستگاه دیپلماسی ایران مواجه شد.
