در آستانه جلسه استیضاح و همزمان با شایعه‌سازی‌های رسانه‌ای صورت گرفت: حمایت قاطع عارف و فرزین از همتی
همتی روز پنجشنبه در نشست رئیس‌جمهور با فعالان اقتصادی، کارآفرینان و صنعتگران جنوب غرب تهران از بهتر شدن شرایط اقتصادی با توجه به عملکرد ۶ ماهه خود خبر داد. اما حتی خبر افزایش ۱۹درصدی صادرات که ارزشی بالای ۵۳ میلیارد دلار داشته نیز مجلسی‌های مخالف دولت را بر آن نداشته که از تصمیم خود برای استیضاح و برکناری وزیر اقتصاد دولت چهاردهم دست بردارند.
جریانی که به وفاق ملی نپیوسته است حالا به دنبال انشقاق و ایجاد شکاف در دولت چهاردهم است تا علاوه بر آن که چوب لای چرخ دولت می‌گذارد و سد راه رسیدنش به موفقیت باشد، بتواند این دولت را ناکارآمد نشان داده و زودتر از چهار سال آن را به خط پایان برساند.
سایه‌نشینان در گام جدید خود برای رسیدن به این هدف، از ابزار استیضاح وزیر اقتصاد استفاده می‌کنند. در این راستا نیز از فضای مجازی سود جسته و در روزهای اخیر و در آستانه جلسه استیضاح (که فردا برگزار می‌شود)، به شایعه‌پراکنی مبنی بر شکاف بین عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد و دارایی، و محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور پرداختند.
از سوی دیگر، همتی روز پنجشنبه در نشست رئیس‌جمهور با فعالان اقتصادی، کارآفرینان و صنعتگران جنوب غرب تهران از بهتر شدن شرایط اقتصادی با توجه به عملکرد 6 ماهه خود خبر داد. اما حتی خبر افزایش 19درصدی صادرات که ارزشی بالای 53 میلیارد دلار داشته نیز مجلسی‌های مخالف دولت را بر آن نداشته که از تصمیم خود برای استیضاح و برکناری وزیر اقتصاد دولت چهاردهم دست بردارند.
اختلاف‌افکنی محکوم به شکست است
علیرضا خامسیان، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر معاون اول رئیس‌جمهور نیز در واکنش به این تحرکات ضدوفاق دولت از «پروژه اختلاف‌افکنی بین ارکان دولت وفاق» خبر داد و آن را برخاسته از «تحلیل محافل خاص» دانست. او در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «پروژه اختلاف‌افکنی بین ارکان دولت وفاق محکوم به شکست است. با ادعای حمایت از یک عزیزی از کابینه خبر فیک منتشر کردن برای تخریب عزیز دیگر، در نگاه خوش‌بینانه ناشی از ناآگاهی و در دام تحلیل‌های غلط محافل خاص قرار گرفتن تعبیر می‌شود. برای سربلندی ایران عزیز همه یار و یاور دولت باشیم.»
پاسخ‌های قانع‌کننده همتی به مجلس
محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، اما صبح پنجشنبه در حاشیه مجمع عمومی فرهنگستان علوم در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران درباره طرح استیضاح وزیر اقتصاد در مجلس، تاکید کرد: «استیضاح یکی از وظایف نظارتی مجلس شورای اسلامی است که نمایندگان بر امور اجرایی دستگاه‌ها نظارت کنند تا قوانین و ضوابط بهتر اجرا شوند. در استیضاح وزرا باید شرایط زمانی و کاری و امکانات و محدودیت‌های در اختیار یک وزیر در نظر گرفته شود. هدف استیضاح باید اصلاح امور باشد و در ارتباط با استیضاح وزیر اقتصاد بر این باوریم که در مدت کمتر از ۶ ماه دولت در مسیر حل مشکلات اقتصادی گام‌های خوبی برداشته و نتایج آن تا حدودی محسوس است و در آینده نتایج تصمیمات اقتصادی دولت برای کشور مشخص می‌شود.»
او با بیان اینکه تصمیمات در بخش‌های اقتصادی فردی نبوده بلکه کل دولت و شوراها و نهادهای مرتبط با امر اقتصاد در دولت مسئولیت دارند و تصمیم‌گیری می‌کنند، تاکید کرد: «بنای دولت از ابتدا این بوده که تصمیمات به صورت اجماعی گرفته شود و اگرچه یک پیشنهاد از یک دستگاه و وزارتخانه مطرح شود اما به صورت اجماعی تصمیم‌گیری می‌شود.»
معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به تخصص و تحصیلات بالای دانشگاهی همتی بیان کرد: «آقای همتی از اساتید بسیار خوب اقتصاد در کشور است که در عین حال تجربه اجرایی موفقی در همه امور داشته و در همه مسائل اقتصادی که در دولت مطرح می‌شود به‌ویژه مسائل کلان حضور موثری دارد؛ به دولت چهاردهم کمک‌های بسیار زیادی کرده است.» او افزود: «مطمئن هستیم نگاه مجلس به دولت به‌ویژه در رای اعتماد کامل به تمام کابینه دولت چهاردهم، به تقویت وزیر اقتصاد منجر شود و استیضاح‌کنندگان سوالات خود را مطرح کنند و همتی نیز پاسخ‌ها را بر اساس عملکرد به مجلس ارائه کند.»
عارف تاکید کرد: «مطمئن هستیم پاسخ‌های همتی به نمایندگان مجلس قانع‌کننده خواهد بود و وزیر اقتصاد با قدرت بیشتری فعالیت خود را در دولت ادامه می‌دهد چراکه شرایط کشور و دولت به گونه‌ای نیست که منجر به تغییر کابینه شود و به صلاح هم نمی‌باشد و انشاالله مجلس در موضوع استیضاح در مسیر وفاق گام برخواهد داشت و اجازه خواهد داد که وزیر اقتصاد با جدیت بیشتر و همان نگاه و انگیزه سابق در بخش‌های اقتصادی یار و یاور دولت باشد.»
دشمن را ناکام بگذاریم
محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی نیز روز گذشته به توضیح موضوع استیضاح وزیر اقتصاد و اختلاف‌افکنی بین ارکان دولت پرداخت و تاکید کرد: «جناب آقای دکتر همتی که امروز وزارت اقتصاد را برعهده دارند، خود سال‌ها رئیس کل بانک مرکزی بوده‌اند و این شناخت و اشراف برای ما سرمایه‌ای مضاعف است.» او پیشبرد مسائل اقتصادی کشور را نیازمند هماهنگی، همکاری و انسجام دانسته و گفت: «در همین راستا نیز تحقق برنامه‌ها و رفع مشکلات و کاستی‌ها جز در فضای آرام و بدون حاشیه به‌دست نمی‌آید.»
فرزین افزود: «این تعامل و دغدغه‌مندی صرفاً محدود به داخل قوه مجریه نیست و دولت، مجلس و حتی قوه‌قضائیه همواره در این مسیر گام برداشته‌اند. بانک مرکزی و وزارت اقتصاد به‌عنوان دو مجموعه همکار در چهارچوب سیاست‌های ابلاغی دولت گام برمی‌دارند. در این میان حتی اگر در فرآیند اجرا موردی پیش بیاید، آن را مبتنی بر نگاه تخصصی و کارشناسی در ساختارهایی چون ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، با حسن تدبیر پیش می‌برند.»
رئیس بانک مرکزی با اشاره به سوابق وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: «آقای همتی که امروز وزارت اقتصاد را برعهده دارد، خود سال‌ها رئیس کل بانک مرکزی بوده و این شناخت و اشراف برای ما سرمایه‌ای مضاعف است.»
فرزین با بیان اینکه کشور ظرفیت‌ها و سرمایه‌های خدادادی بسیاری دارد، تاکید کرد: «با پیشرفت‌هایی که جمهوری اسلامی در این سال‌ها به‌دست آورده و زیرساخت‌های بی‌نظیری که فراهم شده، باید بتوانیم بر مشکلات غلبه کرده و دشمنان و نظام سلطه را در توطئه‌هایی که دارند، ناکام بگذاریم.»
بی‌ثباتی اولین تاثیر استیضاح بر بازار ارز
غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس نیز درباره استیضاح همتی تاکید کرد: «مجلس در واقع به‌عنوان سوپاپ نظام یا مردم عمل می‌کند. گاهی این سوپاپ با یکسری هیجانات سیاسی ادغام می‌شود و گاهی جریان‌های سیاسی از این هیجانات جامعه برای پیشبرد اهداف خود استفاده می‌کنند. اینکه شرایط خوب نیست و قیمت ارز بالا رفته و همه هم می‌دانیم دلیلش چیست که هم دلایل بیرونی می‌تواند داشته باشد و هم دلایل داخلی. نماینده‌ها هم در چنین شرایطی، از این فضاها استفاده می‌کنند یا به‌نوعی وظیفه خود را انجام می‌دهند و وزیر را استیضاح می‌کنند تا هم به مردم بگویند که ما حواسمان به وضعیت هست و هم اینکه بتوانند شرایط را کنترل کنند.»
او به جماران گفت: «به نظر من، با توجه به بندهای مختلفی که در مورد استیضاح آقای همتی نوشته شده، مثل مسائلی مانند رباخواری و تنظیم بانک‌ها و برخی دیگر از موارد، باید بگویم که این موارد بسیار نسبت به شخص آقای همتی بی‌ربط است. آقای دکتر همتی، به نظر من، بین وزرای دولت آقای پزشکیان، تقریباً یکی از آن افرادی است که سر جای خود نشسته. اشتباه هم دارد، اشتباهاتش هم کم نیست، ولی در این مقطع و در این دوره کوتاه، به نظرم استیضاح اصلاً به صلاح نیست.
مشکلات ارزی ربطی به وزیر اقتصاد ندارد. حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیارد دلار از ارز نیمایی که وارد کشور می‌شود، در اختیار دولت است که آن هم برای تأمین کالاهای اساسی استفاده می‌شود و در بازار مبادله نمی‌شود. صادرکنندگان این ارز را وارد می‌کنند که شامل پتروشیمی‌ها، فولادسازان، ذوب‌آهن، سنگ‌آهن و سایر صنایع بزرگ هستند و تقریباً هیچ‌یک از این صنایع تحت اختیار وزیر نیست. آماری که دارم نشان می‌دهد که در دو هفته اخیر، ۳ تا ۴ میلیارد دلار از ارزی که باید وارد بازار می‌شد، نیامده است. اگر این مقدار ارز در همین بازه وارد بازار می‌شد، این جامپ یا نوسان شدید در نرخ ارز ایجاد نمی‌شد.
پتروشیمی و ذوب‌آهن می‌گوید من کالا را صادر کردم؛ می‌گوییم خب چرا ارز حاصل از صادرات را به‌موقع نیاوردید؟ می‌گوید تعطیل بوده یا آخر هفته بوده یا برف آمده و بازار تعطیل شده و دلایل دیگر. اما واقعیت این است که همه می‌دانستند قرار است تغییری در بازار اتفاق بیفتد و صبر کردند تا ببینند چه می‌شود. پس وقتی باید ارز جابه‌جا شود، چرا همتی باید برای این موضوع زیرسوال برود؟ چرا یکی از مدیران پتروشیمی یا آن وزرا یا دستگاه‌هایی که برای من و ایکس و ایگرگ است، بازخواست نشده؟ هر وزیری باید در برابر کل سیاست‌های اقتصادی دولت پاسخگو باشد.
وزیر اقتصاد هم پاسخگوترین فرد باید باشد، اما آیا پاسخگوترین فرد بودن، به معنای مقصرترین فرد بودن است؟ اگر در این شرایط، وزیر اقتصاد استیضاح شود، آیا بقیه چیزها اصلاح می‌شود؟ حتماً نمی‌شود. من الان دارم می‌گویم که نمی‌شود. بلکه اولین اثری که خواهد گذاشت، بی‌ثبات‌تر شدن بازار خواهد بود. بعد از استیضاح شما نمی‌توانید به‌سادگی به سیاست‌های ارزی بازگردید. مثلاً نمی‌توان دلار ۸۰ هزار تومانی را به ۵۰ هزار تومان کاهش داد و انتظار داشت قیمت‌ها ثابت بماند. بی‌ثباتی بازار بدتر از هر چیز دیگری است. می‌توان همتی را کنترل کرد ولی بی‌ثباتی را نه. دولت را شاید بتوان کنترل کرد، اما روان مردم را که نمی‌توان مدیریت کرد.»
