دیپلماسی حقوقی در دولت وفاق ملی

به نظر می‌رسد که با توجه به عنوان اجلاس امسال، رئیس‌جمهور محبوب کشورمان جناب آقای دکتر پزشکیان می‌تواند از یکسو با استفاده از ابزار دیپلماسی حقوقی برای دفاع از منافع حقوقی کشور در عرصه بین‌المللی بهره گیرد و از سوی دیگر، در مدت‌زمان باقی‌مانده از ظرفیت‌های مناسب در میان اقوام و مذاهب برای تکمیل سطوح عالی و میانی کابینه استفاده نماید تا عبارت «وحدت و تنوع» که شعار امسال مجمع عمومی است، در توصیف کابینه وفاق ملی آقای دکتر پزشکیان در عرصه داخلی نیز تحقق یابد.

این امر می‌تواند همسو با عنوان اجلاس امسال مجمع عمومی، شکوه وحدت و تنوع ایران عزیز را به جهانیان نشان دهد و دولتی مرکب از رنگین‌کمان اقوام و مذاهب، فی‌نفسه می‌تواند به دیپلماسی عمومی و حقوقی کشور در عرصه بین‌المللی کمک شایانی کند و بسیاری از تبلیغات منفی علیه جمهوری اسلامی ایران را خنثی نماید.   دیپلماسی، هنر، فن و علمی است که می‌تواند در خدمت صلح قرار گرفته و مانع تداوم دست‌اندازی به مقررات حقوقی و پایمال شدن حقوق اساسی دولت‌ها و ملل قرار گیرد. دیپلماسی حقوقی نیز همان استفاده از ابزار حقوق بین‌الملل و بهره‌گیری از اهرم استدلال و برهان حقوقی در عرصه مذاکرات است.

بدیهی است که صرف بهره‌مندی از قواعد و مقررات حقوقی نمی‌تواند به تنهایی، منافع ملی کشور را تامین و تحصیل نماید بلکه استفاده از ابزارهای سیاسی، نظامی و اقتصادی قدرت است که نقش اساسی را در پیشبرد اهداف مسلم دولت‌ها بازی می‌کند. در عین حال، دیپلماسی حقوقی به مثابه ابزار تکمیلی و کمکی در این ارتباط، نقش مهمی را ایفا می‌کند. بایسته است که سیستم حقوقی دولت که در معاونت حقوقی آن جلوه‌گر شده است، در کنار وزارت امور خارجه، به این وظیفه مهم و اساسی دولت، در چارچوب سفر رئیس محترم جمهور به نیویورک عمل نمایند و از دیپلماسی حقوقی برای تبدیل تهدیدات رژیم صهیونیستی به فرصت‌های جدید برای اثبات حقانیت جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین‌المللی، بهره لازم را ببرند.

جنایت‌های رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های فلسطین اشغالی به آن چنان سطح و آستانه‌ای رسیده است که افکار عمومی جهان را علیه آن رژیم شورانده است. برخی دولت‌ها نیز مانند آفریقای جنوبی و نیکاراگوئه نیز علیه این رژیم غاصب و دول معاون (به‌صورت خاص آلمان) در دیوان بین‌المللی دادگستری، اقامه دعوی کرده‌اند.  همچنین رژیم اسرائیل در چندین مرحله مرتکب نقض حقوق بین‌الملل علیه دولت جمهوری اسلامی ایران شده است.

به صورت مشخص طی ماه‌های اخیر در دو عملیات تجاوزکارانه، حاکمیت و تمامیت سرزمینی ایران را نقض کرده است. در عملیات تجاوزکارانه نخست، رژیم صهیونیستی در روز سیزدهم فروردین 1403 به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران با موشک حمله کرد که نقض صریح ماده 31 عهدنامه کنسولی 1963 و نقض قاعده عرفی حاکمیت جمهوری اسلامی ایران نیز محسوب می‌شود. عملیات تجاوزکارانه دوم نیز در شامگاه روز تحلیف رئیس‌جمهور محترم جناب آقای دکتر پزشکیان روی داد و یکی از مهمانان ارجمند این مراسم به دست عوامل رژیم اسرائیل به شهادت رسید.

ترور اسماعیل هنیه در داخل خاک جمهوری اسلامی ایران، نقض حاکمیت دولت ایران تلقی شده و در این ارتباط، دولت ایران به عنوان دولت زیان‌دیده در خصوص این اقدام متخلفانه محسوب می‌گردد. مطابق اصل پذیرفته‌شده در نظام حقوق بین‌الملل، دولت‌ها دارای حاکمیت انحصاری، اقدامات اجرایی در سرزمین خود هستند؛ مگر در مواردی که نظام حقوق بین‌الملل مشخص کرده باشد. هیچ دولتی حق ندارد در سرزمین دولت دیگر، به اقدامات اجرایی نظیر قتل و با یازداشت افراد دست زند ولو آن افراد از اتباع دولت مرتکب باشند.

یکی از واکنش‌های مهم و شایسته جمهوری اسلامی ایران در صحن سازمان ملل متحد، استفاده از دیپلماسی حقوقی و جلب نظر مقامات دیگر دولت‌ها در اعلام محکومیت رژیم اسرائیل در انجام این امور متخلفانه می‌بایست باشد. استفاده از رسانه‌های آزاد و نهادهای حقوق بشری از سوی معاونت حقوقی رئیس‌جمهور، مرکز امور حقوقی بین‌المللی رئیس‌جمهوری و وزارت امور خارجه، در این ارتباط نیز می‌تواند به عنوان ابزاری تکمیلی در خدمت موفقیت دیپلماسی حقوقی کشورمان قرار گیرد و استفاده از این ظرفیت مناسب نباید مورد غفلت سیاستگذاران ما قرار گیرد.