توضیحات وزارت علوم درباره مهاجرت نخبگان

وزارت علوم در پاسخ به مطلب «مهاجرت فقط برای ثروت؟» تاریخ 20 آذر 1402 که در بردارنده مطالبی درباره موضوع هزینه آزادسازی مدارک فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها بود، توضیحات زیر را ارائه کرد:

تحصیل در دوره‌های رایگان دانشگاه‌های دولتی کشور متضمن اخذ تعهد از فارغ‌التحصیل برای خدمت به کشور است. اگر فرد فارغ‌التحصیل به هر دلیلی علاقه یا توان خدمت به کشور را ندارد، می‌تواند تحت شرایطی از جمله پرداخت هزینه تحصیل، مدارک فراغت از تحصیل خود را دریافت کند. در حال حاضر افراد می‌توانند پس از فراغت از تحصیل در دوره‌های رایگان دانشگاه‌های دولتی یا تعهد خود را انجام دهند یا معادل ریالی هزینه تحصیل در دانشگاه را با شرایطی بازگردانند.

بدیهی است که این شرایط تنها منحصر در دوره‌های آموزشی روزانه دانشگاه‌های دولتی کشور است که هزینه تحصیل در آن توسط دولت پرداخت شده است. بنابراین صرفاً این افراد و نه همه دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی کشور متعهد به اجرای تعهدات خود در قبال آموزش رایگان هستند.

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری صرفاً جهت ایجاد و تداوم امکان تحصیل رایگان برای دیگر افراد جامعه باید هزینه تحصیل افرادی که به هر دلیلی راغب به انجام تعهدات نیستند را جبران کند و به چرخه آموزش رایگان بازگرداند. منطقی‌ترین راه نیز دریافت هزینه تحصیل رایگان ایشان از خود افراد است.

یکی از ماموریت‌های اصلی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هدایت و راهبردی تربیت نیروی متخصص انسانی برای کمک به رشد و پیشرفت کشور است که تحصیل رایگان یکی از ابزارهای وزارت عتف برای انجام آن است. تسهیلات وزارت عتف از جمله تحصیل رایگان در دانشگاه‌های دولتی در همین راستا است.

بنابراین مسئله اصلی آن است که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری باید شرایط تحصیل رایگان افراد را برای خدمت به کشور تسهیل کند و در عین حال مراقبت لازم برای تضمین انجام تعهد خدمت به کشور و یا پرداخت هزینه واقعی تحصیل در کشور را در خصوص افرادی که تمایل به مهاجرت یا عدم ایفای تعهد خدمت به کشور را دارند، انجام دهد.