چرایی کوچ اجباری از شمال به جنوب غزه

اسرائیل اعلام کرده همه مردم غزه از شمال این باریکه باید به جنوب بروند؟ سوال این است که چرا اسرائیل بر این امر اصرار می‌ورزد؟ آیا اسرائیل نگران تلفات غیرنظامیان است. واقعیت این است که این اصرار اسرائیل یک تاکتیک نظامی است نه یک تصمیم بشردوستانه. حتی زمانی که اسرائیل اعلام کرد جریان آب به جنوب غزه را باز خواهد کرد اگرچه ژست انسان‌دوستی گرفت اما این اقدام در واقع یک تاکتیک نظامی بود تا مردم غزه را وادار کند در جست‌وجوی آب به جنوب بروند. چه اینکه انسان در مقابل گرسنگی، بی‌برقی و بی‌‌انرژی، اندکی مقاوم است اما تحمل بی‌آبی بسیار دشوار است. بنابراین انسان تشنه در جست‌وجوی آب به هر سو خواهد رفت و اسرائیل نیز قصد دارد از این نقطه‌ضعف به نفع خودش استفاده کند.
نخست اینکه تراکم جمعیتی در شمال غزه بسیار بیشتر از جنوب و دیگر مناطق غزه است. سازمان ملل متحد اعلام کرده که حدود یک میلیون و 100 هزار نفر در شمال غزه زندگی می‌کنند؛ این یعنی نیمی از جمعیت غزه در شمال متمرکز شده‌اند. بنابراین بدیهی است که حمله زمینی به چنین منطقه‌ای با چنین تراکم جمعیتی بسیار دشوار است. نخست اینکه چنین اقدامی تلفات غیرنظامیان را به شدت افزایش می‌دهد و فشارهای بین‌المللی و کشورهای مسلمان بر اسرائیل زیاد می‌شود. اگر کشتار از حدی فراتر رود هم فلسطینیان کرانه باختری ممکن است دست به شورش بزنند و هم اینکه اسرائیل با سرعت بیشتری وارد درگیری در جبهه‌های دیگر شود. دلیل بعدی این است که تمرکز زیرساخت‌های امنیتی و نظامی اسرائیل در مرزهای شمال غزه بیشتر است و پوشش گنبد آهنین نیز به واسطه نزدیکی شمال غزه به تل‌آویو جامع‌تر و بیشتر است. بنابراین احتمالاً اسرائیل تهاجم به غزه را از شمال آغاز خواهد کرد. در چنین شرایطی حمله به منطقه‌ای خالی از سکنه برای اسرائیل آسان‌تر است. دلیل سوم می‌تواند این باشد که اگر به واسطه خالی شدن شمال غزه، حماس و جهاد اسلامی نیز نیروهایشان را به جنوب منتقل کنند، آن‌وقت این گروه‌ها در محدوده جغرافیایی کوچک‌تری در جنوب غزه محدود خواهند شد و فشار بر آنها آسان‌تر و اشغال شمال غزه توسط اسرائیل نیز سهل‌تر خواهد شد. اگر هم حماس و جهاد اسلامی در شمال بمانند، جنگیدن با آنها آسان‌تر خواهد شد. دلیل چهارم این است که جنوب غزه به گذرگاه رفح نزدیک‌تر است و اسرائیل قصد دارد با این کار بر مصر فشار وارد کند تا گذرگاه رفح را باز کند. چنانچه مصر زیر این فشارها سر خم کرده و گذرگاه رفح را باز کند و مردم غزه وارد صحرای سینای مصر شوند، اسرائیل دیگر به آنها اجازه بازگشت به غزه نخواهد داد. دلیل پنجم این است که جنوب غزه چسبیده به بیابان نقب است. بنابراین تراکم جمعیت در این منطقه برای اسرائیل خطر چندان زیادی نخواهد داشت چراکه این منطقه از مراکز پرجمعیت اسرائیل دور است. دلیل ششم نیز می‌تواند این باشد که برد موشک‌های حماس از شمال غزه به تل‌آویو می‌رسد. طی چند روز گذشته موشک‌های حماس و جهاد اسلامی اغلب تل‌آویو و عسقلان و شهرک‌های غلاف‌غزه را هدف گرفتند. بنابراین تخلیه شمال غزه به اسرائیل این امکان را می‌دهد که سامانه‌های پرتاب موشک حماس و جهاد اسلامی را راحت‌تر منهدم کند. در نهایت دلیل هفتم می‌تواند این باشد که احتمالا اسرائیل به دنبال ایجاد منطقه حائل در شمال غزه است. چراکه ایجاد منطقه حائل در این منطقه به واسطه نزدیکی‌اش به تل‌آویو برای اسرائیل اهمیت بیشتری دارد.
هنوز نمی‌دانیم که سناریوهای حماس برای رویارویی با حمله زمینی اسرائیل چیست. هنوز مشخص نیست که قدرت تحرک سریع حماس در گستره سرزمینی اسرائیل تا چه اندازه است. همچنین مشخص نیست که حماس به لحاظ جابه‌جایی تسلیحات و تجهیزات نظامی تا چه اندازه توانایی دارد. اینها مواردی است که در میدان نبرد مشخص خواهد شد.