تنشزدایی محدود چین و هند
چین ادعای مالکیت آروناچال پرادش را دارد و آن را «تبت جنوبی» مینامد. مقامات چینی به این شهروند هندی گفتند که گذرنامهاش نامعتبر است و او چینی است، نه هندی.
پس از آنکه یک شهروند هندی در فرودگاه شانگهای به دلیل ذکر ایالت «آروناچال پرادش» به عنوان ایالت محل تولدش، به مدت 18 ساعت بازداشت شد، وزارت امور خارجه هند به اتباع هندی که از طریق چین سفر میکنند، هشدار داد که احتیاط لازم را رعایت کنند و از مقامات چینی خواست اطمینان دهند که هندیها مورد هدف گزینشی، بازداشت خودسرانه یا آزار و اذیت قرار نخواهند گرفت. چین ادعای مالکیت آروناچال پرادش را دارد و آن را «تبت جنوبی» مینامد. مقامات چینی به این شهروند هندی گفتند که گذرنامهاش نامعتبر است و او چینی است، نه هندی.
از زمان حمله چین به این ایالت که منجر به جنگ ۱۹۶۲ شد، آروناچال پرادش منبع دائمی تنشهای دوجانبه چین و هند بوده است. وزارت امور خارجه هند بعد از رویداد اخیر تاکید کرد که آروناچال پرادش «بخشی جداییناپذیر» از هند است و انکار طرف چینی این واقعیت انکارناپذیر را تغییر نخواهد داد. هند و چین در اکتبر ۲۰۲۴ قراردادی را برای از سرگیری گشتهای مرزی در منطقهای که در سال ۲۰۲۰ درگیری مرگباری رخ داده بود امضا کردند. این توافق، اقدامی اعتمادساز بود که مجموعهای از اقدامات آشتیجویانه را آغاز کرد.
نارندرا مودی، نخستوزیر هند، در ماه اوت به چین سفر کرد تا در یک اجلاس منطقهای شرکت و با شیجینپینگ، رئیسجمهور چین، ملاقات کند. احتمالاً توافق مرزی قبلی فضای دیپلماتیک و سیاسی لازم برای انجام این سفر را فراهم کرده بود. اما تنشهای فزاینده دهلی با دولت ترامپ انگیزه بیشتری برای انجام این سفر به مودی داد. سیاستهای اخیر واشنگتن نیز انگیزه قوی فراهم کرد تا دهلی گسترش مشارکت تجاری با پکن را بررسی کند.
در ماه اکتبر، پروازهای مستقیم بین هند و چین پس از یک تعلیق پنج ساله از سر گرفته شد. سرکنسول چین در کلکته نیز اخیراً در سرمقالهای برای روزنامه «ایندین اکسپرس» درباره پتانسیل همکاری دوجانبه نوشت. هند و چین در برخی مسائل، از جمله تهدید تروریسم و حمایت از نظم بینالمللی چندقطبی، اتفاق نظر دارند. هر دو عضو سازمانهایی مانند بریکس و شانگهای هستند که هدفشان مقابله با غرب است.
اما در نهایت، آنها رقیبند، قادر به آشتی کامل نیستند و تمایلی هم به آن ندارند. دو کشور یک مرز ناهموار ۲۱۰۰ مایلی مشترک دارند که در امتداد آن، پنجاه هزار مایل مربع یعنی منطقهای تقریباً در ابعاد یونان مورد مناقشه است. در برههای که روابط هند و پاکستان پرتنشتر از دهههای گذشته است، چین اتحاد عمیقی با پاکستان ایجاد کرده است. در عین حال، هند نیز میزبان دالایی لاما، رهبر معنوی تبت است که چین او را یک جداییطلب خطرناک میداند. هند همچنین در حال تعمیق روابط با تایوان است که پکن آن را یک استان یاغی میخواند.
در عین حال دهلینو از تصمیم قبلی خود برای کاهش محدودیتهای سرمایهگذاری مستقیم خارجی جدید چین در هند که پس از درگیری مرزی سال ۲۰۲۰ متوقف شده بود، عقبنشینی کرده است. وزیر بازرگانی هند در ماه آوریل اظهار کرد که این آزادسازی اقتصادی رخ نمیدهد. اگرچه بحثهایی در مورد یک مشارکت تجاری قوی وجود دارد، اما تنشها، بهویژه در مورد خدمات مالی، فناوری مالی و داروسازی چین به دلیل نگرانیهای مربوط به امنیت دادهها، همچنان پابرجاست.
این امر منجر به وضع قوانین امنیتی سختگیرانه برای فناوری چینی در بازار دوربینهای مداربسته شده است. با وجود این مسائل، فناوری مصرفی چینی همچنان در هند رواج دارد؛ به طوری که از 10 برند برتر گوشیهای هوشمند، هشت برند چینی هستند و فعالیت تولیدکننده خودروهای برقی BYD در هند به سرعت در حال گسترش است.
رویکرد هند در روابطش با چین نباید به عنوان آشتی تعبیر شود. با وجود یک سال تعاملات نسبتاً صمیمانه، هند همچنان چین را به عنوان یک رقیب میبیند و توافقهای اخیر با کانادا و استرالیا برای مقابله با نفوذ چین در فناوری گواه آن است. هند همچنین به مشارکت چهارجانبه با آمریکا، ژاپن و استرالیا، با هدف مقابله با چین در ایندوپاسیفیک متعهد است و برای مقابله با تجاوز چین، به کشورهای منطقه سلاح عرضه کرده است.
