راست‌گرایی برادرانه/چرا آمریکا مجارستان را به مدت یک سال از تحریم‌های انرژی علیه روسیه معاف کرد؟
روز جمعه، ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان، برای اولین بار در دولت دوم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا وارد کاخ سفید شد.
روز جمعه، ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان، برای اولین بار در دولت دوم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا وارد کاخ سفید شد. پیش از این دیدار، ترامپ به اوربان هدیه‌ای پیشدستانه داد و روز چهارشنبه سرویس مجاری‌زبان رادیو اروپای آزاد را حذف کرد که اخیراً در فضای رسانه‌ای مجارستان که به‌شدت تحت‌کنترل اوربان قرار دارد، دوباره راه‌اندازی شده بود. حذف این رسانه با اعلام خبر خرید پرتیراژترین روزنامه مجارستان از سوی متحدان اوربان،کنترل رئیس‌جمهور مجارستان بر رسانه‌ها را افزایش می‌دهد.
اما اوربان برای موضوعی بزرگتر به واشنگتن آمده بود. همانطور که سیاست ترامپ درباره جنگ روسیه و اوکراین به‌طور گسترده‌ای از حمایت از یک طرف به ترجیح دادن طرف دیگر تبدیل شد، این مجارستان بود که از خسارت‌های جانبی این جنگ آسیب می‌دید. در 22 اکتبر، وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم‌هایی را علیه دو شرکت بزرگ نفتی روسیه، رزنفت و لوک‌اویل، وضع کرد. آمریکا با این اقدام تمام دارایی‌های این دو شرکت را که در دسترس واشنگتن قرار داشتند، مسدود کرد و نهادهای بین‌المللی را که با این شرکت‌ها همکاری می‌کنند، به وضع تحریم‌های بیشتر تهدید کرد.
در ظاهر، نتیجه گفت‌وگوی نخست‌وزیر مجارستان و رئیس‌جمهور آمریکا دقیقاً همان دلیل مورد نظر اوربان برای سفر به واشنگتن بود: ستایش‌های فراوان و معافیت از تحریم‌ها علیه نفت، گاز و تجهیزات هسته‌ای روسیه. اوربان توانست تمام این موارد را فقط 5 ماه مانده به یک انتخابات دشوار رقم بزند.
با این حال اگر دقیق‌تر نگاه کنیم، تصویر چندان واضحی نمی‌بینیم. طرف آمریکایی یک توافق تجاری سخت و پرهزینه را با مجارستان منعقد کرده است. در ضمن هیچ پیشرفتی هم برای بزرگترین دردسر ویکتور اوربان حاصل نشد: پایان جنگ در کشور همسایه خود، اوکراین و سایه بلند درگیری که روی مجارستان افتاده است.
مهم‌ترین دستاورد اوربان، معافیت از تحریم‌های آمریکا بود که مقامات کاخ سفید به بی‌بی‌سی اعلام کردند مهلتی یک‌ساله دارد. اما پیتر سیارتو، وزیر خارجه مجارستان می‌گوید که مدت زمان این معافیت نامحدود است. این بازه زمانی جالب است. واضح است که ترامپ می‌خواهد به دوست خود کمک کند تا در انتخابات آوریل آینده برنده شود و این معافیت حتی تا حدی با درخواست کمیسیون اروپا از همه کشورهای عضو برای پایان دادن به واردات نفت، گاز و سوخت هسته‌ای روسیه تا پایان سال 2027، مطابقت دارد.
از دیدگاه اتحادیه اروپا، آنچه که وجود ندارد هر گونه تعهد سیاسی از سوی اوربان برای برآورده کردن این تقاضا است؛ تعهدی که توسط دولت چک ارائه و اجرا شده است. اتحادیه اروپا هم تلاش می‌کند تا تحریم‌های انرژی را تشدید کند؛ اقدامی که خشم مجارستان و اسلواکی را برانگیخته است. بهگزارش بی‌بی‌سی، شرکت انرژی مجارستانی MOL، دور از توجه رسانه‌ها، در حال ارتقاء دو پالایشگاه خود، Szazhalombatta در مجارستان و تاسیسات Slovnaft در براتیسلاو است تا به‌جای نفت خام اورال با گوگرد بالا را که در خطوط لوله روسیه جریان دارد، نفت خام برنت را فرآوری کند.
روز جمعه MOL اعلام کرد 80درصد از نیازهای نفتی خود را می‌تواند از طریق خط لوله آدریا از کرواسی وارد کند کمااینکه هزینه‌های لجستیکی و آسیب‌های فنی بیشتری دارد. بنابراین استدلال اوربان که ترامپ را بسیار تحت‌تاثیر قرار داد، مبنی بر اینکه مجارستان به‌عنوان کشوری محصور در خشکی هیچ جایگزینی برای نفت روسیه ندارد، می‌تواند کاملاً درست نباشد. در مجموع، مجارستان و اسلواکی روی هم رفته در دوران حمله تمام‌عیار روسیه به اوکراین از فوریه سال 2022 تا پایان 2024، 13میلیارد دلار به روسیه پرداخت کرده‌اند.
با این وجود فرصت یک‌ساله‌ای که ایالات متحده اعطا کرده برای خانوارهای مجارستانی در این زمستان ارزشمند است. اوربان به خبرنگار حامی خود که به همراه او به واشنگتن سفر کرده گفت که در غیر این صورت، قبوض آب و برق «می‌توانست در ماه دسامبر تا سه‌برابر افزایش یابد.»
حفظ سقف این هزینه‌ها به کمک ابزارهای مختلف از سال 2013 یکی از ارکان‌های اصلی محبوبیت اوربان در مجارستان بوده است. با معافیت ایالات متحده، مجارستان همچنین می‌تواند به خرید گاز روسیه از طریق خط لوله ترک‌استریم که از منطقه بالکان می‌گذرد، ادامه دهد و با استفاده از یک حفره قانونی در بلغارستان، هزینه آن را با ارز خارجی بپردازد (که در ماه اوت فقط 185 میلیون دلار بوده است). به گزارش بلومبرگ، اوربان موافقت کرده گاز طبیعی مایع یا ال‌ان‌جی به‌ارزش 600 میلیون دلار را از آمریکا خریداری کند.
بخش دیگر توافق واشنگتن مربوط به تجهیزات هسته‌ای است. مجارستان موافقت کرده تا به موازات میله‌های سوخت هسته‌ای که از روس‌اتم روسیه و فراماتوم فرانسه خریداری می‌کند از ایالات متحده نیز برای نیروگاه هسته‌ای «پاکس 1» (به هزینه 114 میلیون دلار) خریداری کند. برنامه روسیه برای سرمایه‌گذاری و ساخت توسعه هسته‌ای موسوم به «پاکس 2»، مدت‌هاست که به دلیل مسائل فنی و صدور مجوز به‌تعویق افتاده است.
توافق ایالات متحده آمریکا برای لغو تمام تحریم‌های هسته‌ای مجارستان می‌تواند به ازسرگیری این پروژه کمک کند اما مشکلات اساسی همچنان باقی می‌ماند. مجارستان همچنین توافق کرده تا برای تمدید ذخایر کوتاه‌مدت سوخت هسته‌ای مصرف شده در پاکس بین 100 تا 200 میلیون دلار فناوری آمریکا را خریداری کند. شاید بزرگترین بخش این توافق تعهد مجارستان به خرید 10 راکتور هسته‌ای کوچک مدولار (نسل جدید نیروگاه‌های هسته‌ای) بین 10 تا 20 میلیارد دلار است.
مجارستان برای تامین انرژی نیروگاه‌های عظیم باتری‌سازی چینی که در سراسر کشور در حال ساخت هستند، به برق نیاز دارد. برای ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای کوچک‌تر تاخیر کمتری وجود دارد و صدور مجوز برای آنها آسان‌تر است. در نهایت، یک توافق مبادله ارز، مشابه توافق اخیر آمریکا و آرژانتین برای تقویت پزو، که تحت آن بانک‌های مرکزی آمریکا و مجارستان می‌توانند ارز خود را مبادله کنند، در حال بررسی است.
این بدان معنی است که در بحران مالی آینده در مجارستان، بانک مرکزی آمریکا می‌تواند به بوداپست دلار ترزیق کند و در نتیجه امنیت مالی در مجارستان افزایش می‌یابد.
در نتیجه مجارستان توافقی برای خرید گاز، انرژی هسته‌ای و سامانه‌های تسلیحاتی نامشخص از آمریکا را در ازای تعلیق موقتی تحریم‌های آمریکا بر نفت و گاز روسیه منعقد کرد اما نتوانست سیستم معافیت از ویزای آمریکا که در سال 2022 لغو شد، دوباره برقرار کند؛ امری که به تجارت متقابل آسیب می‌رساند. از سوی دیگر به عنوان بخشی از تلاش‌ها برای پایان دادن به جنگ روسیه و اوکراین، تاریخ جدیدی برای اجلاس احتمالی ترامپ و پوتین در بوداپست تعیین نشد. منتقدان می‌گویند وابستگی انرژی به روسیه را می‌توان با وابستگی انرژی به آمریکا جایگزین کرد. دولت اوربان استدلال می‌کند که در حال دستیابی به تنوع بیشتر در عرضه است.
ستایش‌های متقابل اوربان و ترامپ
«شبکه‌ای ضدجنگ در جهان با دو نقطه کانونی وجود دارد: یکی از جنس قدرت به‌رهبری رئیس‌جمهور آمریکا و یکی از جنس روح که اینجا نزد پدر مقدس پیدا می‌شود. ما قدرت، انگیزه و برکت را از هر دو می‌گیریم.» اینها را ویکتور اوربان، رئیس‌جمهور مجارستان هفته گذشته در دیدار با پاپ لئو در واتیکان بیان کرد.
پیش از سفر رئیس‌جمهور مجارستان به آمریکا، اوربان که ترامپ را «رهبری بزرگ» خطاب می‌کرد و مدت‌ها بود که در محافل حامیان ترامپ موسوم به ماگا مورد ستایش قرار می‌گرفت ناگهان خود را در شرایطی پیدا کرد که درباره موضوعی بااهمیت ویژه با رئیس‌جمهور آمریکا در تضاد قرار داشت. اوربان که متحد نزدیک ترامپ به‌شمار می‌رود در طول سه سال جنگ اوکراین روابط خوب خود با روسیه را حفظ کرده است.
ترامپ روز جمعه در دیدار با اوربان در کاخ سفید گفت که معافیت مجارستان را در نظر می‌گیرد چون «برای (اوربان) خیلی سخت است که نفت و گاز خود را از مناطق دیگری تامین کند.» تصمیم ترامپ پیروزی بزرگی را برای اوربان رقم زد. اوربان پیشتر گفته بود که تحریم‌ها اقتصاد کشورش را از بین می‌برد. ترامپ در بخش عمومی این دیدار خود را همدرد با اوربان نشان داد و گفت که موقعیت مجارستان به‌عنوان یک کشور محصور در خشکی به‌گونه‌ای است که این کشور را به نفت و گاز روسیه وابسته می‌کند.
به‌عنوان بخشی از این توافق مجارستان موافقت کرده تا چندصد میلیون دلار از گاز طبیعی آمریکا را بخرد اما این توافق احتمالاً در بسیاری از پایتخت‌های کشورهای اروپایی که بیشتر آنها مخالف جایگاه دوستانه مجارستان مقابل مسکو بوده‌اند، جلوه خوبی نخواهد داشت. اوربان مدت‌هاست که متحد بسیار نزدیک شخصی و سیاسی رئیس‌جمهور آمریکا به‌شمار می‌رود.
او پژواکی از اظهارات راست‌گرایانه و پوپولیستی دونالد ترامپ درباره مهاجرت و مسائل اجتماعی است. به‌نظر می‌رسد وفاداری اوربان به ترامپ باعث شده تا رئیس‌جمهور مجارستان در دورانی که قرار است در بهار امسال در انتخاباتی دشوار شرکت کند، توجه ویژه‌ای را به خود جلب کند.
ترامپ اضافه می‌کند درحالی‌که مجارستان با چالش‌های لجستیکی منحصربه‌فرد از جمله عدم دسترسی به دریا که بتواند از آن برای اکتشاف نفت استفاده کند، رو‌به‌رو است، از سوی دیگر کشورهای اروپایی که به گفته او به خرید کالاهای اساسی روسی به‌رغم آنکه در خشکی محصور نبودند، ادامه دادند، به‌شدت برآشفته شده است.
اوربان مدت‌هاست که مقابل تلاش‌های اتحادیه اروپا مبنی بر تحت‌فشار قرار دادن مسکو بر سر اوکراین مقاومت کرده و از روابط خود با روسیه در حوزه انرژی دفاع کرده است. او روز جمعه گفت خط‌لوله‌ها نه «ایدئولوژیکی» نه «سیاسی» بلکه یک «واقعیت فیزیکی» به‌دلیل کمبود بنادر به‌شمار می‌روند.
او از وابستگی سنگین کشور خود به نفت و گاز روسیه به‌عنوان ابزاری برای حفظ روابط خوب خود با مسکو و همچنین به‌عنوان پلتفرمی برای پیروزی دوباره در انتخابات آوریل آینده در مجارستان استفاده می‌کند. او به رای‌دهندگان وعده «انرژی ارزان روسی» داده است.
دیدار پوتین و ترامپ
با اینکه بیشتر این دیدار حول محور درخواست اوربان برای دریافت معافیت بر واردات نفت روسیه بود اما به مسئله دیدار پوتین و ترامپ در بوداپست نیز پرداخته شد. ترامپ روز جمعه در کاخ سفید اعلام کرد که ممکن است با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در بوداپست دیدار کند. ترامپ به خبرنگاران گفت: «همیشه یک شانسی وجود دارد؛ شانس خیلی بزرگ». ماه گذشته به‌دلیل نگرانی از اینکه دیدار پوتین و ترامپ منجر به پایان یافتن حمله تقریباً 4 ساله پوتین به اوکراین نشود، دیدار برنامه‌ریزی‌شده لغو شد.
لحظاتی بعد ترامپ گفت: «من دوست دارم که این دیدار در مجارستان، در بوداپست باشد، اما مشخص شد که نمی‌خواهم این دیدار برگزار شود چون فکر نمی‌کردم اتفاق ویژه‌ای بیفتد. اما اگر بیفتد، من دوست دارم در بوداپست باشد.»
دموکرات‌ها از انتخاب بوداپست به‌عنوان محل دیدار دوم ترامپ با پوتین انتقاد کردند و اشاره کردند که اوکراین در همین شهر در سال 1994 موافقت کرد تا سلاح‌های هسته‌ای پساشوروی خود را در ازای توافق روسیه مبنی بر احترام به مرزهای کشور کنار بگذارد.
ترامپ درباره اوربان می‌گوید: «ویکتور پوتین را درک می‌کند و او را خیلی خوب می‌شناسد...ویکتور احساس می‌کند که ما می‌توانیم در آینده‌ای نه چندان دور جنگ را تمام کنیم.» مجارستان یکی از کشورهای عضو ناتو است که کمترین حمایت را از اوکراین کرده است. اوربان می‌گوید: «تنها دولت حامی صلح دولت ایالات متحده و مجارستان کوچک در اروپا است. بقیه دولت‌ها ترجیح می‌دهند جنگ را ادامه دهند چون بسیاری از آنها فکر می‌کنند اوکراین می‌تواند در خط مقدم برنده باشد که کج‌فهمی از این شرایط است.» اوربان بعد‌ها گفت که قانع کردن اوکراین یک «معجزه» خواهد بود.
بهگزارش مجله تایم، اوربان تنها رهبر اتحادیه اروپا است که از زمان آغاز حمله تمام‌عیار روسیه در سال 2022، با پوتین در مسکو دیدار کرده است و او پیوسته تلاش کرده تا سیاست مشترک اتحادیه اروپا در قبال اوکراین را به نفع پوتین مختل کند. در سال‌های اخیر اوربان نشان «افتخار و احترام روسیه» را از پاتریارک مسکو، اسقف اعظم روسیه، دریافت کرد و وزیر خارجه پوتین نیز به وزیر خارجه اوربان نشان دوستی اعطا کرد.
بخش عمومی این دیدار دوجانبه فضایی پر از ستایش میان ترامپ و اوربان بود که مدت‌هاست به‌عنوان متحدان سیاسی در صحن جهانی دیده می‌شوند. اوربان که بیشترین دستاورد را از این نشست داشت به‌طور مرتب از «عصر طلایی» میان آمریکا و مجارستان در دولت ترامپ تعریف کرد.
ترامپ همچنین در برابر منتقدان اروپایی و آن دسته از افرادی که هزینه‌هایی را برای عقب‌گرد دموکراتیک بوداپست اعمال کردند، به دفاع از اوربان پرداخت. ترامپ گفت: «او رهبر بزرگی است و همه جا به او احترام می‌گذارند. لزوماً برخی از رهبران او را دوست ندارند اما به برخی از رهبران ثابت شد که اشتباه می‌کنند.» ترامپ در ادامه می‌گوید: «اگر به اروپا نگاه کنید، آنها اشتباهات فاحشی درباره مهاجرت انجام دادند. این واقعاً به‌طور خیلی بدی به آنها آسیب رسانده است. او درمورد مهاجرت اشتباه نکرده است. بنابراین مورد احترام همه است و برخی هم او را دوست دارند.»
چالش‌های اوربان در داخل
در 16 ماه مه زمانی که پیتر ماگیار، رهبر اپوزیسیون مجارستان، به تاپیوبیچکه، دهکده‌ای آرام در خارج از بوداپست رسید، افرادی در میدان اصلی جمع شدند تا به او خوشامد بگویند. برخی از ساکنان به او گل، جعبه‌های شیرینی و نوشیدنی تعارف کردند. دیگران از پنجره‌ها و باغ‌هایشان برای او دست تکان دادند و رانندگان جملات تشویق‌کننده‌ای را فریاد می‌زدند.
ماگیار در این میدان فریاد زد: «یازده ماه دیگر در کشوری کاملاً متفاوت زندگی خواهیم کرد». این سومین روز از راهپیمایی یک هفته و نیمه ماگیار از بوداپست به اورادئا، شهری در رومانی با بزرگترین جمعیت مجارستانی‌ها بود. او این سفر حدوداً 300 کیلومتری را کاملاً پیاده در تلاش برای ارتباط با رای‌دهندگان و جلب حمایت آنها پیش از انتخابات پارلمانی آغاز کرده است.
بر اساس نظرسنجی ایندیپندنت، کمپین ماگیار برای اتحاد مجارستانی‌ها باعث شده تا این اپوزیسیون راست میانه و حامی اروپا را در عرض یک سال به یکی از محبوب‌ترین سیاستمداران مجارستان تبدیل کند و از رهبر حزب فیدس که به‌مدت 15 سال کشور را اداره کرد، عبور کند.
ماگیار (که نامش به معنای «مجارستانی» است) پیش از آنکه رهبر اپوزیسیون مجارستان شود، یکی از افراد درون حزبی فیدس بود که به استخدام کمپانی‌های دولتی درآمده بود. اما در سال 2024، پس از آنکه از حزب جدا شد، این وکیل 44 ساله مسیر قاطعانه خود به‌سوی انتخابات 2026 را آغاز کرد.
برای این انتخابات موضوعات بسیاری در این کشور اروپای مرکزی با جمعیت 9میلیون و 600 هزار نفری به چالش کشیده شده‌اند. به گزارش فارن پالیسی، دولت راست افراطی اوربان روابط نزدیکی با روسیه و چین ایجاد کرده، الیت اقتصادی فاسدی را ساخته‌اند و به جامعه مدنی و رسانه حمله کرده است. اگر اوربان انتخابات منصفانه‌ای علیه ماگیار برگزار کند و در صورت شکست از قدرت کناره‌گیری کند، می‌تواند آینده دموکراسی در مجارستان را مشخص کند.
ماگیار خود را به‌گونه‌ای نشان می‌دهد که مادرزادی سیاستمدار بوده است. او در منطقه‌ای نزدیک به پارلمان مجارستان در خانواده شناخته‌شده‌ای بزرگ شده است. پدربزرگ او، پال اروسو، قاضی دیوان عالی در دوران سوسیالیست‌ها و یک شخصیت تلویزیونی محبوب بوده است. عموی بزرگ او، فرنتش مادل، سومین رئیس‌جمهور مجارستان بود.
شرایط بد اقتصادی و بحران هزینه زندگی به محبوبیت پیتر ماگیار اضافه کرد. بین سال‌های 2022 و 2024، مجارستان بالاترین نرخ تورم در اتحادیه اروپا را داشت. با اینکه دولت فیدس تلاش کرد با فریز کردن حاشیه سود اقلام خانگی و مواد غذایی تورم را مهار کند اما نتوانسته میلیاردها یوروی کمکی که اتحادیه اروپا از سال 2021 بر سر نگرانی‌های حاکمیت قانون وجود داشت، جبران کند.
پیتر مارکی-زی، شهردار محافظه‌کار شهر هودمزوواشارهی، حزب اپوزیسیون راست میانه موسوم به «مردم مجارستان برای همه» را تاسیس کرد. در انتخابات سراسری 2022 شش حزب این ائتلاف، از شاخه راست‌گرا گرفته تا لیبرال توانستند فقط 28درصد از کرسی‌های پارلمانی را کسب کنند در حالی که ائتلاف محافظه‌کار فیدس- حزب دموکرات مسیحی خلق دوسوم از اکثریت را کسب کرد.
ماگیار وعده داد تا از مجارستان در برابر مهاجرت غیرقانونی محافظت کند و برنامه حمایت از خانواده حزب فیدس را ادامه دهد که بر اساس آن به خانواده‌های پرجمعیت وام‌های مختلف و کاهش مالیات در نظر گرفته می‌شود. برخلاف رقبای پیشین اوربان، ماگیار توانسته در مناطق حاشیه‌ای و در میان رای‌دهندگان متمایل به راست محبوبیتی کسب کند.
ویکتور اوربان الهام‌بخش بسیاری از اسرار موفقیت سیاسی شگفت‌انگیز ترامپ است. بسیاری از ایده‌های کلیدی در «پروژه 2025»، طرحی که دولت ترامپ با تمرکز بی‌رحمانه در حال اجرای آن است، تقلیدی از شیوه‌ای است که اوربان پس از انتخابات 2010 توانست قدرت خود را تثبیت کند. این تعجب‌آور نیست زیرا موسسه دانوب، یک اندیشکده انگلیسی‌زبان وابسته به دولت مجارستان، بخشی از تیم پروژه 2025 بود.
اوربان از بودجه ملی برای رسیدن به اهداف خود استفاده کرد و ناگهان بودجه دولتی را برای کسی که ممکن بود با او مخالفت کند را قطع کرد. مردم مجارستان از ترس اینکه اتفاقات بیشتری رخ دهد، عقب‌نشینی کردند. اما اتفاقات بیشتری هم رخ داد؛ اخراج گسترده کارمندان دولتی، تسخیر دیوان عالی، تعدیل نیرو در دانشگاه‌ها و حملات گسترده به جامعه مدنی. ترامپ هم دقیقاً از دستورالعمل‌های اوربان کپی‌برداری کرده است.
اوربان تمام ابتکارات کلیدی را در داخل دفتر خود متمرکز کرده است. به‌طور مشابه، پروژه 2025 تضمین کرد که حوزه‌های کلیدی سیاست‌گذاری، استفاده ابزاری از بودجه ملی برای توسعه اهداف سیاسی و ایدئولوژیکی از سوی راسل ووت، مدیر بودجه کاخ سفید، اجرای دستورالعمل‌های مهاجرتی و نظامی‌سازی از سوی استیون میلر، مشاور امنیتی ترامپ و طرح تجمیع داده‌ها توسط ایلان ماسک و تیمش، همگی از داخل کاخ سفید اداره می‌شوند. همانطور که در مجارستان مجموعه‌ای بی‌پایان از قوانین جدید به‌طور ناگهانی جایگزین قوانین قبلی شدند. این روشی است که اوربان توانست به‌سرعت قدرت خود را تثبیت کند و در نهایت با بازنویسی گسترده قوانین انتخابات که باخت اوربان در آن را سخت‌تر می‌کند، جمع‌بندی شد.
حالا اوربان درِ خانه ترامپ را می‌زند. رسانه‌های مجارستانی حامی اوربان به چگونگی اقامت اوربان در بلر هاوس، اقامتگاه رسمی مهمانان کاخ سفید پرداخته‌اند که نشان می‌دهد اوضاع از زمانی که اوربان در سال‌های ریاست‌جمهوری جو بایدن، عنصری نامطلوب بود، چقدر تغییر کرده است.
