وقتی کانادا پیشگام تولید پهپاد بود
عملیات تار عنکبوت که طی ۱۸ ماه برنامهریزی شد، یکی از جسورانهترین حملات پهپادی تا به امروز است. بهگفته منابع دولت اوکراین، یکسوم از ناوگان استراتژیک بمبافکن ولادیمیر پوتین که در چهار پایگاه هوایی قرار داشت، در یک حمله نابود شدند.

عملیات تار عنکبوت که طی 18 ماه برنامهریزی شد، یکی از جسورانهترین حملات پهپادی تا به امروز است. بهگفته منابع دولت اوکراین، یکسوم از ناوگان استراتژیک بمبافکن ولادیمیر پوتین که در چهار پایگاه هوایی قرار داشت، در یک حمله نابود شدند. این سطح از دقت و جاهطلبی همینطوری بهدست نیامده. از فوریه 2022 که صفوف عظیم و مسلح روسیه به سمت کییف آمدند، اوکراین به بزرگترین مبتکر جنگ پهپادی تبدیل شده است.
اوکراین با دشمنی بزرگتر با ظرفیت نظامی بیشتر روبهرو شده بود و به پاسخی نامتقارن نیاز داشت؛ اساساً شیوهای کمهزینه برای مقابله با تانکها، مراکز فرماندهی و حتی کشتیهای نیروی دریایی. آنها ابتدا سراغ پهپادهای بیرقدار ساخت ترکیه رفتند اما امروز توانستهاند این دستگاههای کوچک را به صنعت ملی تبدیل کنند که برای کشف و حمله به اهداف بزرگ ساخته میشوند. اوکراینیها در سال 2024، بیش از یک میلیون پهپاد تولید کردند. کرملین هم سعی کرده عقب نماند، از ایران و چین پهپاد دریافت میکند و حتی هماکنون نسخه خود از پهپادهای ایران را تولید میکند؛ پرندگان ملخی سیاهرنگ با نام گرن که در خط مقدم بهطور انبوهی تولید میشوند.
حملات پهپادی روسیه علیه اوکراین در سال 2025 شدت گرفتند. در اواخر ماه مه روسیه در یکی از حملات خود از 255 پهپاد استفاده کرد، یک ماه بعد در حمله دیگری از 355 پهپاد. جنگ اوکراین که یکی از جدیترین و طولانیترین درگیری نظامی از زمان جنگ جهانی دوم بهشمار میرود، این کشور را به بزرگترین آزمایشگاه استفاده از پهپادها تبدیل کرده است. برای ارتش کانادا، جنگ اوکراین هم به نقشهراه و هم هشدار بیدارکنندهای برای استفاده از پهپادها تبدیل شده است.
لاتویا جایی است که کانادا بریگارد چندملیتی ناتو را هدایت میکند و آزمایشگاهی برای سلاحهای کانادایی است. استقرار این نیروها که بزرگترین اقدام نظامی کانادا در خارج از کشور است، در همسایگی روسیه است. فاصله کم باعث شده تا کانادا بهدنبال پهپادهای مسلح و سامانههای ضدپهپادی باشد تا بتواند از نیروهای خود محافظت کند و در عین حال از نزدیک تاکتیکهای اوکراینیها را در استفاده موثر از این زرادخانه بررسی کند. در هر درگیری مدرن، فناوریهای جدید برای تغییر فضای میدان نبرد ظهور میکنند.
به تانکهای غولپیکر نسل اول فکر کنید که در جنگ جهانی اول از میان گل و لای و سنگرها در فلاندرز حرکت میکردند، زیردریاییهایی که کشتیرانی جهانی را در هر دو جنگ جهانی تهدید میکردند؛ حملات موشکی آلمانیها به لندن و بمب اتمی که در جنگ جهانی دوم بر هیروشیما و ناگازاکی فرود آمدند. جنگندههای اف86 سیبر در دوران جنگ کره. الان دوران پهپادهاست. رایجترین سلاحی که بهطور انبوه تولید میشود، ارزان است و برای عملیاتهای یکباره که سپس دور انداخته میشوند مورد استفاده قرار میگیرند.
پهپادها که از نظر فناوری تغییردهنده بازی بهشمار میروند، هیچ نمونه مشابهی نداشتهاند. آنها شکلها و سایزهای مختلفی دارند. از سایز مینیاتوری و دستگاههایی به اندازه کف دست که با پروانههای کوچک کار میکنند تا هواپیماهای بزرگ و بسیار مدرن. سابقه پهپادهای نظامی به کانادا برمیگردد. در سالهای 1960، کاناداایر (که الان به بمباردیه تغییر کرده) نمونه اولیه را از پشت یک وانت با تقویتکننده موشکی پرتاب کرد. فناوری در آن زمان محدودیتهایی را ایجاد میکرد.
این پهپادها فقط از مسیرهای از پیشبرنامهریزیشده میتوانستند عبور کنند و برای نظارت از دوربینهای فیلمی استفاده میکردند. این پهپادها با چترنجات به زمین بازمیگشتند و کیسه هوایی برای فرود آنها تعبیه شده بود. این دستگاه که CL-89 نام داشت با استانداردهای امروز ابتدایی بود اما نشان داد که این پرندههای هدایتشده میتوانند نقش بسزایی برای دیدبانی در جنگ سرد داشته باشند.
این دستگاه از اولین پهپادهایی بود که از سوی نیروهای ناتو بهکار گرفته شد. جانشین آن CL-289 از نظر طراحی با بازه بیشتر و قابلیتهای تصویربرداری پیشرفت کرد که استفاده از آن تا سالهای 1990 ادامه داشت. کانادا ایر در سال 1987، سامانههای پهپادی خود را به دولتهای فرانسه و آلمان با سقف 25 ساله واگذار کرد که در طول این دوران شرکتهای کانادایی در فناوری نظامی پهپادی شناخته میشدند.
اما بدون سرمایهگذاری یا تدارکات دولتی پایدار، این امتیاز اولیه کمکم محو شد. بخش بزرگی از این اعتبار به خارج از کشور منتقل شد، در دهه 80 به ابتکارات اسرائیلیها در میدان جنگ و در دهه 90در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت. هر دو کشور زمینه را برای آینده پهپادها آماده کردند: سلاحهای صیقلی و مجهز به حسگر. زمانی که کانادا پذیرفت که جنگها پهپادی شدهاند، آن را با کشف مجدد قابلیتی انجام داد که زمانی به اختراع آن کمک کرده بود.