چرا ترامپ رئیس‌جمهور تایوان را راه نداد
اوایل هفته گذشته، روزنامه فایننشال تایمز گزارش داد که دولت ترامپ به لای چینگ ته، رئیس‌جمهور تایوان در مسیر سفر دیپلماتیک خود به آمریکای لاتین اجازه توقف در ایالات متحده را نداد.
اوایل هفته گذشته، روزنامه فایننشال تایمز گزارش داد که دولت ترامپ به لای چینگ ته، رئیس‌جمهور تایوان در مسیر سفر دیپلماتیک خود به آمریکای لاتین اجازه توقف در ایالات متحده را نداد. طبق این گزارش این تصمیم آمریکا در نهایت منجر شد لای سفر خود را لغو کند. عدم اجازه آمریکا برای توقف لای انتقادهایی را در سراسر دستگاه سیاست خارجی واشنگتن از جمله از سوی کارشناسان اندیشکده‌ها و مقامات پیشین در پی داشته است.
برخی از منتقدان این تصمیم را غیراخلاقی برشمردند و استدلال کردند ایالات متحده نباید به تایوان، دوست دیرینه دموکراتیک خود، به‌ویژه زمانی که این جزیره در معرض فشارهای فزاینده دیپلماتیک و نظامی از سوی چین قرار دارد، پشت کند. دیگران به خطر فرسایش بازدارندگی اشاره کرده‌اند؛ اینکه چگونه تصمیم واشنگتن ممکن است نشان‌دهنده ضعف باشد و پکن را در این لحظه حیاتی جسورتر کند.
چنین انتقادهایی بازتابی از نگرانی‌های موجهی است. با این حال با توجه به تمرکز دیپلماتیک بر مذاکرات ادامه‌دار تعرفه‌ها و موضوعات مربوط به آن با چین تصمیم دولت برای اجتناب از ارتباطات رده بالا با لای در این مقطع توجیه منطقی دارد. علاوه بر آن، خطر قابل توجهی وجود دارد که پکن از سفر لای به‌عنوان توجیهی برای تشدید نمایش قدرت علیه تایوان استفاده کند و وضعیت بازدارندگی را شکننده‌تر کند.
سفر لای که از ابتدا برای اوایل ماه اوت برنامه‌ریزی شده بود با زمان مذاکرات فعال واشنگتن و پکن بر سر رسیدن به توافق تجاری مصادف می‌شد که از اولویت‌های برتر اهداف داخلی و خارجی ترامپ بود. دوشنبه و سه‌شنبه گذشته، مقامات ارشد آمریکایی و چینی در استکهلم دیدار کردند و انتظار می‌رود مذاکرات در هفته‌های آینده دوباره از سر گرفته شوند. اجازه ماندن به لای در آمریکا در مجموعه‌ای از فعالیت‌هایی که مورد توجه قرار می‌گیرند که طبق گزارش‌ها شامل برنامه‌ای در نیویورک با یکی از اندیشکده‌های مهم آمریکا بود، می‌توانست مذاکرات تجاری را خدشه‌دار کند.
از نظر تاریخی، چین با تعاملات سیاسی موردتوجه بین تایپه و واشنگتن مخالف است از جمله سفر رئیس‌جمهور تایوان به آمریکا که آن را ابزاری برای تایوان برای ترویج «استقلال» و جلب حمایت تلویحی واشنگتن می‌داند. واکنش‌های چینی‌ها بسته به شرایط ژئوپلیتیک و اهمیت سیاسی متصور متفاوت بوده است. زمانی که روابط تایوان-چین و چین-آمریکا از ثباتی نسبی برخوردار بود و دامنه تعاملات به‌طور منصفانه‌ای به میزان رسمی بودن و مورد توجه قرار گرفتن آن محدود می‌شد، واکنش‌های پکن به توقف رئیس‌جمهور تایوان در آمریکا می‌توانست روادارتر باشد و اغلب فراتر از اعتراضات لفظی مرسوم نرود.
اما زمانی که روابط تایوان-چین و چین-آمریکا پرتنش است و تعاملات میان آنها از نظر سیاسی سمبلیک به‌شمار می‌رود، واکنش‌های پکن می‌تواند دشمن‌ستیزانه‌تر و شدیدتر باشد. اساساً تصمیم دولت ترامپ مبنی بر وتوی توقف لای هیچ تاثیر واقعی بر همکاری محکم بین آمریکا و تایوان ندارد. این را هم نشان نمی‌دهد که دولت به سفرهای آینده اجازه نخواهد داد. در پشت پرده، ساختار همکاری این دو کشور همانند قبل باقی خواهد ماند همانطور که از پیشنهاد اخیر دولت به کنگره آمریکا مبنی بر افزایش کمک‌های نظامی به تایوان مشخص است.
امروزه تنش‌ها میان روابط تایوان-چین و چین-آمریکا به‌طور نگران‌کننده‌ای بالا گرفته است. پکن عمیقاً نسبت به لای که به‌خاطر گرایش‌های استقلال‌طلبانه‌اش معروف است، بدبین است و با دولتش خصومت دارد. لای در مقایسه با سلف خود، تسای، در مسئله استقلال تایوان برخورد تندتری با پکن دارد؛ اگرچه در لفظ سختگیرانه‌تر نباشد.
علاوه بر این، شکاکی‌های مشترک بین آمریکا و چین درباره اهداف‌شان «رقابت قدرت بزرگ» نیز شدیدتر می‌شود و روابط‌شان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. نگرانی‌های قابل توجیهی درباره اینکه چگونه آمریکا مانع توقف لای شد وجود دارد که می‌تواند این حس را منتقل کند که واشنگتن می‌خواهد منافع امنیتی آمریکا را در قبال تایوان در ازای توافق تجاری با پکن به خطر بیندازد. چنین حسی می‌تواند پکن را به این باور غلط بیندازد که می‌تواند از اهرم مذاکرات تجاری برای گرفتن امتیازهای امنیتی در قبال تایوان مانند کاهش یا قطع حمایت نظامی آمریکا از این جزیره استفاده کند.
