سایه راست افراطی بر پارلمان اروپا
احزاب راست افراطی در بسیاری از پایتختهای اتحادیه اروپا بهطور فزایندهای بر مسندهای ملی مسلط میشوند؛ چه در نتایج انتخابات، مانند موفقیت حزب آزادی در انتخابات سراسری هلند در ماه نوامبر سال گذشته، چه در توانایی آنها برای تعیین دستور کار کشورها، مانند حمایت از اعتراضات سراسری و حمایت از لایحه مهاجرت در فرانسه، باید گفت که راست افراطی نقش مهمی در شکل دادن به سیاست اروپا در سال 2023 ایفا کرده است. در سال 2024 نیز احتمالاً شاهد ادامه این روند نهتنها در سیاست کشورها، بلکه در سطح اروپا خواهیم بود، زیرا نظرسنجیهای اولیه حاکی از تشکیل پارلمان اروپا با گرایش راستتر است. برای تعیین اینکه چقدر این تغییر میتواند قابل توجه باشد و چه تأثیری میتواند بر سیاستهای اتحادیه اروپا و سیاستهای دولتهای ملی داشته باشد، باید به نظرسنجیها در کشورهای عضو اتحادیه اروپا رجوع کرده و یک مدل آماری از عملکرد احزاب در گذشته استخراج کرد.
نتایج بررسی این نظرسنجیها نشان میدهد که پارلمان اروپا احتمالاً پس از ژوئن 2024 یک چرخش شدید به راست خواهد داشت. هرچند پارلمان مهمترین نهاد اتحادیه اروپا از منظر سیاست خارجی نیست، اما نحوه همسویی گروههای سیاسی پس از انتخابات و تأثیری که این انتخابات بر بحثهای ملی در کشورهای عضو میگذارد، پیامدهای مهمی بر توانایی کمیسیون اروپا و شورای اروپا در انتخاب مسیر سیاست خارجی خواهد داشت. نتایج نشان میدهد که دو گروه سیاسی اصلی در پارلمان - حزب مردم اروپا و اتحاد مترقی سوسیالیستها و دموکراتها - احتمالاً کرسیهای زیادی را در پارلمان اروپا از دست خواهند داد؛ چه اینکه آنها در دو انتخابات گذشته پارلمان اروپا نیز کرسیهایی را از دست دادند. این روند نشاندهنده کاهش طولانیمدت حمایت مردمی از احزاب جریان اصلی و حمایت فزاینده از احزاب افراطی و کوچکتر در سراسر اروپا است که منجر به چندپارگی فزاینده نظام احزاب اروپایی در هر دو سطح ملی و اروپایی شده است. با وجود این، همچنان انتظار میرود که حزب مردم اروپا، بزرگترین گروه در پارلمان باقی بماند و بنابراین بیشترین قدرت تعیین دستور کار، از جمله در مورد انتخاب رئیس کمیسیون بعدی را حفظ کند. پیشبینی این است که حزب میانهرو تجدید اروپا و حزب سبزها یا اتحاد آزاد اروپا نیز کرسیهای خود را از دست خواهند داد و به ترتیب از 101 به 86 و از 71 به 61 کاهش خواهند یافت. در همین حال، احتمالاً گروههای چپ کرسیهای خود را از 38 به 44 افزایش خواهند داد. اگر جنبش پنجستاره در ایتالیا، که پیشبینی میکنیم ۱۳ کرسی به دست آورد، تصمیم بگیرد که در کنار نمایندگان غیرمتعهد پارلمان اروپا ننشیند، ممکن است به G/EFAسبزها و اتحاد آزاد اروپا و یا چپ بپیوندد.
اما برندگان اصلی در انتخابات، جناح راست پوپولیست خواهند بود. برنده اصلی، گروه راست افراطی هویت و دموکراسی خواهد بود که انتظار میرود 40 کرسی به دست آورد و با تقریباً 100 نماینده، بهعنوان سومین گروه بزرگ در پارلمان جدید ظاهر شود. همچنین پیشبینی میشود که گروه محافظهکاران و اصلاحطلبان اروپایی 18 کرسی به دست آورد و اگر اتحاد مدنی مجار که انتظار میرود 14 کرسی را به دست آورد، تصمیم بگیرد به جای قرار گرفتن در کنار نمایندگان غیروابسته به جریان اصلاحطلبان و محافظهکاران بپیوندند، آنوقت اصلاحطلبان و محافظهکاران میتوانند از جریان تحدید اروپا و هویت و دموکراسی پیشی گرفته و به سومین گروه بزرگ در پارلمان اروپا تبدیل شوند. انتظار میرود که جریان اصلاحطلبان و محافظهکاران و جریان هویت و دموکراسی با هم 25 درصد از نمایندگان پارلمان اروپا را تشکیل دهند و تعداد کرسیهای بیشتری نسبت به حزب مردم و جریان سوسیالدموکرات، برای اولین بار داشته باشند.
پیشبینی میشود که حزب مردم اروپا در آلمان، ایتالیا، رومانی و ایرلند شکست قابلتوجهی داشته باشند اما در اسپانیا احتمالاً دستاوردهای بیشتری خواهد داشت. یکی از پیشبینیها این است که سوسیالدموکراتها کرسیهای زیادی را در آلمان و هلند از دست خواهند داد و بیشترین کرسیها را در لهستان به دست خواهند آورد. انتظار میرود که جریان تجدید اروپا بیشتر کرسیهای خود را در فرانسه و اسپانیا از دست بدهد و بیشترین پیروزی را در جمهوری چک و ایتالیا داشته باشد.
همچنین انتظار میرود که جریان اصلاحطلبان و محافظهکاران کرسیهای زیادی را در ایتالیا به دست آورند، زیرا حزب برادران ایتالیا بهعنوان یکی از بزرگترین هیئتهای نمایندگی در پارلمان اروپا (با 27 کرسی) ظاهر شدند. با وجود سقوط مورد انتظار حزب راستگرا فورزا ایتالیا با تنها 7 کرسی، حزب مردم ممکن است به برادران ایتالیا نزدیک شود تا به گروه آنها بپیوندد. مدل ما پیشبینی میکند که اصلاحطلبان و محافظهکاران کرسیهای خود را در لهستان از دست خواهند داد و علاوه بر ایتالیا، کرسیهای بیشتری را در رومانی و اسپانیا به دست خواهند آورد. همچنین پیشبینی میشود که جریان هویت و دموکراسی بسیاری از کرسیهای ایتالیا را از دست خواهد داد، اما این شکستها با دستاوردهای قابلتوجهی در فرانسه، آلمان، هلند، لهستان، پرتغال، بلغارستان و اتریش جبران خواهد شد. انتظار میرود که حزب سبز و حزب ائتلاف آزاد بیشترین کرسیها را در آلمان، فرانسه و ایتالیا از دست بدهد و احتمالاً جریان چپ بیشترین دستاوردها را در آلمان، فرانسه و ایرلند خواهد داشت.
طبیعتاً در این پیشبینیها ابهام وجود دارد. علاوه بر عدم قطعیت اجتنابناپذیر نظرسنجیهای فعلی و پیشبینیها از سهم و کرسیهای احتمالی هر حزب ملی، در مورد اینکه برخی از احزاب در نهایت به کدام گروههای سیاسی خواهند پیوست نیز ابهاماتی وجود دارد.
پیامدهای سیاسی
تغییرات در گروهها و ائتلافهای سیاسی پیامدهایی برای دستور کار سیاسی اتحادیه اروپا و جهتگیری قوانین آتی اتحادیه اروپا خواهد داشت. ائتلافها در مورد مسائل سیاسی در پارلمان اروپا معمولاً نتیجه توافقهای رسمی نیستند. در عوض، گروههای سیاسی تصمیم میگیرند که چگونه موضوع به موضوع رای دهند. با این وجود، میتوان از الگوهای رأیدهی و اندازه ائتلافهای برنده در پارلمان فعلی برای پیشبینی میزان تغییر سیاستهای اتحادیه اروپا با توجه به اندازه گروهها و توازن قدرت پیشبینیشده پس از انتخابات 2024 استفاده کرد.
براساس تجزیه و تحلیل آرای ثبتشده در پارلمان اروپا که توسط VoteWatch جمعآوری شده است، ائتلافهای مختلف تمایل به تسلط در حوزههای مختلف سیاسی در سالهای 2024-2019 داشتهاند:
1-یک ائتلاف بزرگ میانهرو شامل احزاب مردم، تجدید اروپا و سوسیالدموکرات، معمولاً در موضوعاتی نظیر کنترل بودجه، فرهنگ و آموزش، امور اقتصادی و پولی، امور خارجی، بازار داخلی و حمایت از مصرفکننده، امور حقوقی و حملونقل و گردشگری دست برتر را دارد.
*ائتلاف مرکزگراها و چپ معمولاً در زمینه آزادیهای مدنی و عدالت و امور داخلی، توسعه، اشتغال و امور اجتماعی، محیط زیست و حقوق زنان و برابری جنسیتی دست برتر را دارد.
*ائتلاف مرکزگراها و راست معمولاً در کشاورزی و توسعه روستایی، شیلات، صنعت و تحقیقات و تجارت بینالمللی دست برتر را دارد.
تحقیقات نشان میدهد که در بیشتر این حوزههای سیاسی، این ائتلافها و الگوهای برنده احتمالاً حداقل در آغاز دوره بعدی پارلمان ادامه خواهند داشت. بهعنوان مثال، در مورد مسائل خارجی، مانند حمایت اتحادیه اروپا از اوکراین، اکثریت پارلمان بعدی اروپا احتمالاً از ادامه نوع کمکهای مالی، لجستیکی و نظامی که کشورهای غربی از فوریه 2022 برای کییف تصویب کردهاند، حمایت خواهند کرد. با این حال، تعداد بیشتری از نمایندگان پارلمان اروپا وجود خواهند داشت که نسبت به روسیه همدردی بیشتری دارند.
با این وجود، تحلیل ما دو تغییر قابل توجه در الگوهای ائتلاف را نشان میدهد. اولاً، اندازه کوچکتر ائتلاف بزرگ میانهرو، حتی با حمایت حزب تجدید اروپا، احتمالاً به این معنی است که دیگر بر برخی مسائل سیاسی مسلط نخواهد بود. بهویژه در مورد امور اقتصادی و پولی و بازار داخلی و حمایت از مصرفکننده - جایی که ائتلاف بزرگ با اختلاف کمتری در پارلمان فعلی آرا را به دست آورده است - میتوانیم شاهد تغییر قابلتوجهی به سمت راست باشیم، زیرا حزب مردم اروپا بهجای اینکه به سمت شرکای راستگرای خود بچرخد به سمت سوسیالدموکراتها خواهد چرخید. بنابراین میتوانیم شاهد اکثریت در پارلمان بعدی در حمایت از آزادی اقتصادی، مالی و نظارتی بیشتر برای کشورهای عضو باشیم. این بلوک احتمالاً به پیشنهادهای کمیسیون اروپا برای اجرای قوانین مشترک رای خواهد داد و در عوض با گروه رو به رشد دولتهای ملی - مانند دولتهای مجارستان، ایتالیا، اسلواکی و سوئد - که بر مداخله کمتر بروکسل در امور ملی فشار میآورند، طرف خواهد شد. ثانیاً، تعداد کمتر نمایندگان پارلمان اروپا در سمت چپ نسبت به راست به این معنی است که در چندین حوزه سیاستی که در آنها چپها تمایل به پیروزی با اختلاف اندک داشتهاند، اکثریت جناح راست اکنون بیشتر از اکثریت چپها برنده خواهند شد. این پیروزی احتمالاً بهویژه در دو حوزه صادق است؛ نخست، آزادیهای مدنی و عدالت و امور داخلی و محیط زیست. چراکه ممکن است اکثریتهای نحیف چپ میانه با یک ائتلاف جدید برنده راست پوپولیستی جایگزین شود.
در مورد آزادیهای مدنی و عدالت و امور داخلی، این تغییر در آرا میتواند پیامدهای عمدهای برای سیاستهای مهاجرت و پناهندگی در اتحادیه اروپا داشته باشد. چراکه احتمالاً اکثریتی در پارلمان اروپا وجود خواهد داشت که از سیاستهای بسیار محدودکننده مهاجرت حمایت میکند و بهدنبال اعمال فشار بر کمیسیون برای اصلاح قوانین اتحادیه اروپا خواهد بود.
این اکثریت برنده جدید در زمینه آزادیهای مدنی و عدالت و امور داخلی نیز میتواند پیامدهایی برای تلاشهای اتحادیه اروپا برای اجرای حاکمیت قانون ایجاد کند. در پارلمان کنونی اکثریت محدودی به نفع تحریمهای اتحادیه اروپا بر کشورهای عضوی که حاکمیت قانون در آنها عقبگرد داشته، رای دادهاند. این موضوع بهویژه در خصوص مجارستان و لهستان، دیده میشود اما پس از ژوئن 2024، احتمالاً برای نمایندگان میانهرو و چپ میانه اروپا سختتر خواهد بود که در برابر تداوم فرسایش دموکراسی و حاکمیت قانون ایستادگی کنند.
اما بزرگترین پیامدهای سیاسی انتخابات پارلمان اروپا در سال 2024 احتمالاً مربوط به سیاست زیست محیطی است. در پارلمان کنونی، ائتلاف چپ میانه تمایل به پیروزی در مسائل مربوط به سیاست زیست محیطی داشته است. تغییر قابل توجه به سمت راست در پارلمان جدید به این معنی است که این ائتلاف در خصوص «اقدام سیاست آبوهوایی» احتمالاً تسلط خواهد داشت. این روند بهطور قابلتوجهی چارچوب معامله سبز اتحادیه اروپا و اتخاذ و اجرای سیاستهای مشترک برای دستیابی به اهداف انتشار صفر خالص کربن در اتحادیه اروپا را تضعیف میکند.
مفاهیم در سطح ملی
انتخابات پارلمان اروپا نهتنها پیامدهایی برای سیاست و سیاست در سطح اتحادیه اروپا خواهد داشت، بلکه بر سیاست داخلی بسیاری از کشورها نیز تأثیر خواهد گذاشت. معمولاً گفته میشود که انتخابات پارلمان اروپا اساساً 27 انتخابات ملی است، درحالیکه بحثهای ملی که در آستانه انتخابات ژوئن 2024 برگزار میشود، تأثیری بر شکل دولتها در کشورهای عضو نخواهد داشت. نتیجه اصلی انتخابات در بسیاری از کشورهای عضو، موفقیت احزاب پوپولیست ضد نظم حاکم است. تغییر در میزان آرا را بین سالهای 2019 و 2024 برای احزاب پوپولیستی نشان میدهد که احتمالاً این احزاب حداقل 6 درصد از آرا را در سال 2024 به دست میآورند. احزاب پوپولیست ضداروپایی احتمالاً در صدر نظرسنجیها در 9 کشور عضو (اتریش، بلژیک، جمهوری چک، فرانسه، مجارستان، ایتالیا، هلند، لهستان و اسلواکی) و در 9 کشور دیگر (بلغارستان، استونی، فنلاند، آلمان، لتونی، پرتغال، رومانی، اسپانیا و سوئد) دوم یا سوم هستند.
در اتریش، آرایی که حزب راست رادیکال آزادی در انتخابات پارلمان اروپا بهدست آورد میتواند بهراحتی بر نتیجه انتخابات تأثیر بگذارد. در بلغارستان از ابتدای سال 2021 تاکنون پنج انتخابات پارلمانی برگزار شده است. این سطح از بیثباتی موجب شده که حزب راست افراطی و طرفدار روسیه، احیا، در سه انتخابات پیروز شود. در فرانسه، انتخابات پارلمان اروپا در سال 2024 اولین آزمون برای آخرین دوره رئیسجمهوری امانوئل مکرون خواهد بود که در حال حاضر در سطح محبوبیت 30 درصد قرار دارد. این اولین فرصت رایدهندگان فرانسوی خواهد بود که این مخالفت را در قالب انتخابات ابراز کنند و مدلها نشان میدهد که فرصت مناسبی وجود دارد که تجمع ملی راست افراطی به رهبری مارین لوپن در انتخابات پیروز شود.
در آلمان، انتخابات پارلمان اروپا احتمالاً باعث خواهد شد که حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان به دومین حزب بزرگ آلمان در پارلمان اروپا، پس از ظهور مجدد اتحادیه دموکرات مسیحی یا اتحادیه سوسیال مسیحی تبدیل شود. در هلند، مشخص نیست که آیا تا زمان انتخابات پارلمان اروپا، یک دولت تشکیل خواهد شد یا اینکه این کشور به سمت انتخابات ملی دیگری پیش خواهد رفت. در هر صورت، حزب آزادی قرار است بهعنوان بزرگترین حزب هلند در پارلمان اروپا ظاهر شود. در لهستان، انتخابات پارلمان اروپا فرصتی خواهد بود تا ببینیم که آیا رایدهندگان لهستانی بهطور پایدار از حزب راست پوپولیست قانون و عدالت دور شدهاند یا خیر. در اسپانیا، انتخابات پارلمان اروپا یک همهپرسی درباره دولت حزب سوسیالیست پدرو سانچز بوده و توافقی است که سانچز با ناسیونالیستهای کاتالونیا برای کسب مقام نخستوزیری پس از انتخابات ملی ژوئیه 2023 انجام داد. ما انتظار داریم که واکنش شدیدی علیه سانچز و معاملهاش به وجود بیاید و حزب راست میانه مردم دست برتر را داشته باشد و حزب راست رادیکال، 10 درصد آرا را به دست آورد. سوئد احتمالاً روند متفاوتی را خواهد داشت، زیرا در انتخابات پارلمان اروپا، حمایت بیشتر از حزب سوسیالدموکرات سوئد به رهبری ماگدالنا اندرسون، پس از ظهور مجدد آن بهعنوان بزرگترین حزب پس از انتخابات ملی در سپتامبر 2022، افزایش یافته است.
ترجمه: آریا صدیقی