نسل طلایی که فعلاً کمتجربه است/بررسی عملکرد ایران در مسابقات والیبال قهرمانی جهان در گفت‌وگو با رضا مومنی‌مقدم سرمربی تیم ملی جوانان
فینال مسابقات والیبال قهرمانی مردان جهان ۲۰۲۵، عصر دیروز در فیلیپین برگزار شد و درنهایت ایتالیا توانست از عنوان قهرمانی دوره گذشته خود دفاع کند و برای پنجمین‌بار قهرمان جهان شد.
فینال مسابقات والیبال قهرمانی مردان جهان 2025، عصر دیروز در فیلیپین برگزار شد و درنهایت ایتالیا توانست از عنوان قهرمانی دوره گذشته خود دفاع کند و برای پنجمین‌بار قهرمان جهان شد. تیم ملی ایتالیا در دیدار پایانی در ست‌های اول، دوم و چهارم با نتایج 25 بر 21، 25 بر 17 و 25 بر 10، بلغارستان را شکست داد و در ست سوم 17 بر 25 مغلوب شد. آتزوری در این دیدار 13 سرویس بدون بازگشت به زمین حریف زد. ایتالیا پیش‌ازاین در سال‌های 1990، 1994، 1998 و 2022 به‌عنوان قهرمانی جهان رسیده بود.
تیم ملی لهستان نیز در دیدار رده‌بندی موفق شد تیم جمهوری چک را از پیش‌رو بردارد و به مدال برنز برسد. اما تیم ملی ایران که عملکرد پُرفرازونشیبی در این دوره از رقابت‌ها داشت، بعد از این پیروزی بسیارارزشمند مقابل صربستان و صعود به جمع هشت تیم، باتوجه به اینکه در سمت آسان‌تر جدول قرار داشت، تصور می‌شد بتواند با صعود تاریخی به جمع چهار تیم دنیا، شگفتی بزرگی خلق کند؛ اما در دیداری عجیب با حساب سه بر یک مقابل تیم هجدهم دنیا یعنی جمهوری چک شکست خورد و از گردونه رقابت‌ها کنار رفت.
در تورنمنت قبلی در لیگ ملت‌ها نیز شاگردان پیاتزا عملکرد معقولی داشتند اما نتوانستند گام پایانی را محکم بردارند. تیمی که به‌طور حتم می‌تواند نسل طلایی جدید ایران را در رشته والیبال تشکیل دهد، جای تحلیل بسیار دارد. در این گزارش در گفت‌وگو با رضا مومنی‌مقدم، سرمربی تیم ملی جوانان ایران، عملکرد تیم ملی ایران را در رقابت‌های قهرمانی جهان مورد نقد و بررسی قرار دادیم.
خوش‌شانسی پیاتزا
فدراسیون والیبال بعد از یک‌دوره ناکامی در عرصه‌های مختلف در رشته بزرگسالان سرانجام تصمیم گرفت مربی‌ای را در رأس کار قرار دهد که تجربه کار با جوان‌ها و البته موفقیت در عرصه‌های بین‌المللی را در کارنامه خود دارد. یکی از فاکتورهای مهم فدراسیون والیبال، انگیزه مربی خارجی برای کار با بچه‌های والیبالیست ایرانی بود. ازسوی‌دیگر، وقتی تیم‌های رده‌پایه والیبال ایران توانستند در عرصه‌های جهانی مدال‌آفرین باشند، طبعاً به‌سود پیاتزایی است که می‌تواند از این بازیکنان استفاده کند.
رضا مومنی‌مقدم در گفت‌وگو با خبرنگار هم‌میهن درخصوص خوش‌شانسی پیاتزا و اثرگذاری این مربی گفت: «بی‌شک آقای پیاتزا جزو مربیان خوش‌شانسی است که به ایران آمده است؛ چراکه ایشان درحال‌حاضر سه نسل طلایی در اختیارش است. هم نسل طلایی جوانان که اسفندیار، مرتضی شریفی، خانزاده و ارشیا به‌نژاد در مسابقات جوانان جهان مدال طلای جهان کسب کردند، هم نسل فعلی جوانان که از سال آینده به تیم بزرگسالان اضافه خواهند شد. باید به این نکته نیز توجه کرد که ما طی سالیان اخیر پوست‌اندازی داشتیم و بازیکنان باتجربه‌ای را کنار گذاشتیم، بنابراین نیاز به زمان است تا پیاتزا بتواند تفکراتش را در والیبال ایران پیاده کند. پیاتزا، رنک ۱۲ مربیان دنیا را در اختیار دارد و طبعاً صاحب سبک است.»
ناکام یا موفق؟
بعد از حذف ایران در مرحله یک‌چهارم پایانی مسابقات قهرمانی جهان در کشور فیلیپین، بسیاری بر این عقیده بودند که کارنامه ایران در این مسابقات آنطور که رسانه‌ها به آن پرداختند، درخشان نبوده است. اما رضا مومنی‌مقدم نقطه‌نظر جالبی دراین‌باره دارد: «باتوجه به اینکه ما مسابقات لیگ ملت‌ها را با پیاتزا آغاز و در مسابقات قهرمانی جهان به فیلیپین رسیدیم، نیازمند این است که تحلیل صحیحی درخصوص عملکرد تیمی داشته باشیم. تمام تیم‌های دنیا در لیگ ملت‌ها سعی می‌کنند با ترکیب متفاوت بازیکنان جدید را تست کنند تا در مسابقات قهرمانی جهان با ترکیب تقریباً ثابت و بازیکنان جدید به میدان بروند.
به‌همین‌خاطر است که شما می‌بینید نوسان و نتایجی که در لیگ‌ملت‌ها دیدیم، در مسابقات قهرمانی جهان تکرار نشد. در لیگ ملت‌ها روند و مدل بازی بچه‌ها خیلی خوب بود و این نشان می‌دهد تمرینات خوبی داشتیم. در مسابقات قهرمانی جهان اما متأسفانه آنطور که باید، نتوانستیم بازی کنیم و به جمع چهار تیم برسیم.»
مومنی‌مقدم همچنین معتقد است که تفکر بازیکنان نسبت به حریفان باید عوض شود: «این موضوع به تفکرات ما برمی‌گردد که فکر می‌کردیم خیلی راحت صعود می‌کنیم. در مسابقه اول با همین تفکرات بود که مقابل تیم مصر شکست خوردیم. ما نباید هیچ تیمی را دست‌کم بگیریم و باید به تمام تیم‌ها احترام بگذاریم. در مسابقات جهانی، آمریکا به‌راحتی کلمبیا را شکست داد و اجازه نداد که کار به ست‌های اضافی برسد.
در مرحله مقدماتی، بعد از شکست مقابل مصر با تغییر طرز تفکر توانستیم تونس را به‌راحتی شکست دهیم؛ درحالی‌که تونس تیم قوتی‌تری نسبت به مصر بود. بازی اصلی ما در دور مقدماتی مقابل فیلیپینی بود که با 20هزارنفر تماشاگر به مصاف ما آمد. این تیم عملکرد خیلی خوبی مقابل ایران داشت و با سرویس‌های بالای ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت دریافت تیمی ما را اذیت کرد. در مرحله بعدی بچه‌ها از فشار روانی خارج شدند و توانستند تیم بزرگ صربستان را شکست دهند.»
شکست مقابل تیم هجدهم دنیا
شاید تقریباً تمام هواداران والیبال مطمئن بودند که ایران به‌راحتی از سد جمهوری‌چک عبور خواهد کرد. تیمی که به‌لحاظ رتبه هم از ایران پایین‌تر بود، اما بازی آنطور که می‌خواستیم پیش نرفت. مومنی‌مقدم دراین‌باره می‌گوید که کادر فنی برای مسابقات بعدی باید روی بخش روحی ـ روانی بچه‌ها بیشتر کار کند: «بازی آخر با تیم ملی چک، برای صعود به نیمه‌نهایی بود. چکی که شاید به‌لحاظ رنکینگ از ایران در جایگاه پایین‌تری قرار داشت اما ساختار و نظم تیمی آنها از ایران خیلی بهتر بود. ازطرف‌دیگر، چکی‌ها در بخش دریافت و پشت خط‌زن بازیکنان بسیار باکیفیتی داشتند که عصای دست سرمربی‌شان شده بود.
متاسفانه تیم ملی ایران بعد از واگذار کردن ست دوم، دچار افت روحی شدند و باید روی این بحث کار کنند که اگر امتیازی ازدست‌رفت بتوانیم بازی را مدیریت کنیم که متاسفانه این اتفاق در تقابل با جمهوری‌چک رخ نداد. مطمئناً کادر فنی به‌لحاظ روانی روی بازیکن‌ها کار می‌کند تا این اتفاق دوباره تکرار نشود. به‌این‌دلیل که اگر شیرازه تیم در دیدارهای مهم از بین برود، بازگشت به شرایط پیروزی خیلی سخت می‌شود.»
شکل‌گیری نسل طلایی
عملکرد درخشان تیم ملی جوانان در مسابقات قهرمانی جهان و طلایی‌شدن این تیم ازیک‌سو، همچنین نتایج قابل‌توجه تیم ملی بزرگسالان باعث شد تا این امیدواری به‌وجود بیاید که می‌توانیم نسل طلایی جدیدی را در این ورزش دوباره شاهد باشیم. رضا مومنی‌مقدم همچنین عقیده دارد: «صددرصد می‌توان امیدوار بود که نسل طلایی جدیدی ساخته شود. سه نسل طلایی در اختیار آقای پیاتزاست که می‌توانیم با تمرین و اضافه‌شدن جوان‌های دیگر، روی سکوی جهانی برویم.» باید دید تیم ملی ایران با هدایت پیاتزا می‌تواند با قهرمانی در جام ملت‌های آسیا به المپیک صعود کند یا خیر.
