تسویهحساب سیاسی یا فساد سیستماتیک؟بررسی یکی از بزرگترین پروندههای فساد در دنیای فوتبال: ۷۴ اتهام به باشگاه چلسی در دوران رومن آبراموویچ روس
بعد از حمله نظامی روسیه به کشور اوکراین، کمتر کسی تصور می‌کرد باشگاه چلسی که یکی از تیم‌های متمول لیگ برتر انگلیس بود به‌دلیل این موضوع نظامی- سیاسی دچار چالش شود. این اتفاق اما رخ داد و دلیل‌اش هم یک ارتباط سیاسی بین مالک باشگاه لندنی با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه بود.
بعد از حمله نظامی روسیه به کشور اوکراین، کمتر کسی تصور می‌کرد باشگاه چلسی که یکی از تیم‌های متمول لیگ برتر انگلیس بود به‌دلیل این موضوع نظامی- سیاسی دچار چالش شود. این اتفاق اما رخ داد و دلیل‌اش هم یک ارتباط سیاسی بین مالک باشگاه لندنی با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه بود. دولت انگلیس به‌دلیل ارتباطات نامشخص و غیرشفاف رومن آبراموویچ با پوتین، با فشاری همه‌جانبه باعث شدند او نه‌تنها مالکیت باشگاه چلسی را واگذار کند بلکه او را از این کشور اخراج کردند.
این اما پایان کار نبود و باوجود اینکه بخش زیادی از سهام باشگاه چلسی به آمریکایی‌ها واگذار شده، اما اخیراً 74 اتهام مالی به چلسی وارد شده که اگر همگی اثبات شود، یکی از رسوایی‌های بزرگ در تاریخ دنیای فوتبال ثبت خواهد شد و چلسی نیز با کسر امتیاز یا شاید سقوط به دسته پایین‌تر روبه‌رو شود. در این گزارش قصد داریم حواشی 48 ساعت اخیر باشگاه چلسی را با مروری به گذشته چهار سال گذشته بررسی کنیم.
پایان سلطنت روس در لندن
در پی حمله روسیه به اوکراین و افزایش فشارها بر افراد و صنایع مرتبط با کرملین در کشورهای غربی، رومن آبراموویچ، مالک 55 ساله چلسی، هفتم اسفندماه 1400 یعنی تقریباً چهار سال پیش با انتشار بیانیه‌ای از واگذاری امور مدیریتی باشگاه به بنیاد چلسی خبر داد. در بیانیه‌ای که در صفحات مجازی باشگاه منتشر شده، از قول آبراموویچ می‌خوانیم: «در طول حدوداً 20 سالی که مالکیت باشگاه را به‌عهده داشتم، همیشه به نقش خود به‌عنوان خادم منافع باشگاه می‌نگریستم؛ کسی‌که وظیفه‌اش، اطمینان یافتن از موفقیت باشگاه همانند امروز، ساختن تیمی برای آینده و ایفای نقشی مثبت در جوامع بوده است. همیشه سعی کرده‌ام بهترین تصمیمات را از صمیم قلب و در جهت منافع باشگاه بگیرم و همچنان به این رویکرد پایبند هستم.
به‌همین‌دلیل است که امروز، امور حفظ و نگهداری از باشگاه را به افراد معتمد بنیاد خیریه باشگاه واگذار می‌کنم. ایمان دارم که این بنیاد، بهترین موقعیت برای حفظ منافع باشگاه، بازیکنان، کادر فنی و طرفداران را داراست». مالک ثروتمند روس که ثروتش حدود هشت‌میلیارد دلار است، در سال 2003 چلسی را خرید و با جذب ستارگان مشهور دنیا و آوردن مورینیو به این باشگاه به سلطنت منچستر یونایتد، هرچند مقطعی، پایان داد. البته که چلسی با مالکیت آبراموویچ به 21 جام رنگارنگ دست یافت و قهرمانی در جام باشگاه‌های جهان 2021 به این معناست که آبی‌ها در دوران فعالیت او، قهرمانی در تمام جام‌های ممکن را تجربه کرده‌اند.
افشاگری علیه رومن
درنهایت اما رومن مجبور شد دارایی فوتبالی خود را در لندن به گروهی متشکل از بروس باک (رئیس کنونی باشگاه)، جان دوین، اما هیز، پیارا پووار، سب کو و هیو رابرتسون واگذار کند. آبراموویچ که همواره با ویزای سرمایه‌گذاری در کشور انگلیس فعالیت می‌کرد و هیچ‌گاه درخواست ویزای این کشور را نکرده بود، در سال 2018 و بعد از مسمومیت «سالیسبری»، شرایط کار برایش محدودتر از قبل شد؛ چراکه این پرونده که مسمومیت مامور سابق ارتش روسیه را شامل می‌شد، درنهایت باعث اخراج بیش از 153 دیپلمات روس از 29 کشور غربی شد تا شرایط برای امثال رومن آبراموویچ نیز پیچیده‌تر از قبل شود. دو روز قبل از حمله روسیه به اوکراین، «آلکسی ناوالنی» از مخالفان پوتین، لیستی 35 نفره از الیگارش‌های روس حامی پوتین را منتشر کرد که نام مالک باشگاه چلسی نیز در آن دیده می‌شد.
همه این حواشی باعث شد تا درنهایت آبراموویچ از انگلیس اخراج شود. بارها آبراموویچ ارتباط کاری یا حتی دوستانه با پوتین را در محافل رسمی و غیررسمی رد کرده اما عکس‌هایی که طی سال‌ها رفت‌و‌آمد، او را در کنار پوتین قرار داده، بازنشر شده که همین عکس‌ها برایش دردسر بزرگی شده است. آبراموویچ یکی از میلیاردرهایی است که در سیستم خصوصی‌سازی بوریس یلتسین پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با سیستم «قرض به‌ازای سهم»، صاحب دارایی‌های دولتی شد و به ثروتی کلان رسید.
اتهامات سنگین
روز گذشته اما پرونده جدیدی برای این باشگاه لندنی و پرافتخار باز شد که می‌تواند دردسر بزرگی برای آنها ایجاد کند. چلسی با ۷۴ اتهام مواجه شده که همگی به نقض احتمالی قوانین مرتبط با مدیر برنامه‌ها، واسطه‌ها و سرمایه‌گذاری شخص ثالث در دوران مالکیت رومن آبراموویچ مربوط میشود و به‌نظر می‌رسد که ممکن است دردسرهای بسیاری را برای آنها به همراه داشته باشد.
در بیانیه اتحادیه فوتبال انگلیس آمده است: «اتحادیه فوتبال امروز، چلسی را به نقض مقررات J1 و C2 در قوانین مدیر برنامه‌های فوتبال اتحادیه فوتبال، مقررات A2 و A3 در قوانین اتحادیه فوتبال درباره همکاری با واسطه‌ها و مقررات A1 و B3 در قوانین اتحادیه فوتبال درباره سرمایه‌گذاری شخص ثالث در بازیکنان متهم کرده است. درمجموع ۷۴ اتهام علیه چلسی مطرح شده است. موضوع این اتهامات به بازه زمانی ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۲ بازمی‌گردد و عمدتاً مربوط به اتفاقاتی است که بین فصل‌های ۱۶-۲۰۱۵ تا ۱۱-۲۰۱۰ رخ داده است. چلسی تا تاریخ ۱۹ سپتامبر ۲۰۲۵ فرصت دارد به این اتهامات پاسخ دهد.»
باشگاه چلسی اما بی‌دفاع نبود و بلافاصله بیانیه‌ای تند علیه مقامات فوتبال انگلیس منتشر کرد تا نشان دهد دست‌اش آنطور که برخی تصور می‌کنند، خالی نیست: «باشگاه چلسی با خرسندی تایید می‌کند که همکاری‌اش با اتحادیه فوتبال درخصوص مسائلی که خود این باشگاه آنها را گزارش کرده بود، حالا به مرحله پایانی نزدیک میشود. گروه مالکیت این باشگاه در تاریخ ۳۰ می۲۰۲۲، خرید این باشگاه را تکمیل کرد. در طول فرآیند دقیق بررسی‌های لازم پیش از تکمیل خرید، گروه مالکیت از گزارش‌های مالی احتمالی ناقص در مورد برخی معاملات تاریخی و دیگر نقض‌های بالقوه قوانین اتحادیه فوتبال مطلع شد.
بلافاصله پس از تکمیل خرید، این باشگاه این مسائل را به تمام نهادهای ناظر مرتبط، ازجمله اتحادیه فوتبال گزارش کرد. این باشگاه در طول این روند شفافیتی بی‌سابقه نشان داده است، ازجمله ارائه دسترسی کامل به پرونده‌ها و داده‌های تاریخی این باشگاه. ما همچنان به همکاری نزدیک با اتحادیه فوتبال برای پایان سریع این پرونده، ادامه خواهیم داد. همچنین مایل هستیم مراتب قدردانی‌مان را از اتحادیه فوتبال، بابت همکاری در این پرونده پیچیده که بر مسائلی متمرکز بوده که بیش از یک‌دهه قبل رخ داده است، اعلام کنیم.»
انتهای پرونده
حالا باشگاه چلسی تا ۱۹ سپتامبر فرصت دارد به‌‌صورت قانونی به حکم اتحادیه فوتبال پاسخ دهد و از خودش دفاع کند. بااین‌حال باتوجه به بیانیه‌های منتشرشده از سوی این باشگاه، احتمال دارد چلسی این اتهامات را به چالش نکشد و همکاری با اتحادیه فوتبال را ادامه دهد. دیلی میل مدعی شده است که اتحادیه فوتبال می‌تواند از مجازات‌های ورزشی در این پرونده استفاده کند که ازجمله آنها احتمال محرومیت از نقل‌‌وانتقالات یا کسر امتیاز است.
برخی از هواداران و البته سهامداران باشگاه چلسی می‌گویند، اینکه هنوز سایه آبراموویچ روی این باشگاه سنگینی می‌کند، دلیلی است تا برخی با فشار آوردن اقتصادی به چلسی، در آستانه محو و نابودی کامل باشگاهی باشند که میراث‌دارش یکی از سرمایه‌دارهای بزرگ روس حامی پوتین است. البته درحال‌حاضر این 74 اتهام، اثبات نشده اما مسیر و تجربه چنین پرونده‌هایی می‌گوید که رد آنها شاید چندان هم آسان نباشد.
