چهار روش در ارزیابی دولت

آقای رئیسی در جلسه دیروز هیئت دولت مطالبه‌ای را درخواست کرده و گفتند: «رسانه‌ها نسبت به تبیین اقدامات دولت اهتمام بیشتری داشته باشند.» علاوه بر این درخواست برخی اخبار نیز حاکی است که برای شکایت از رسانه‌ها اراده‌ای جدی‌تری از پیش در کار است. به نظر می‌رسد همان‌قدر که فقدان رسانه مورد اعتماد مردم و حقیقت‌گو به‌عنوان یک مسئله مهم مطرح است و افکار عمومی اغلب قریب به اتفاق رسانه‌ها را مجیزگوی وضع موجود می‌دانند، دولت نیز از رسانه‌ها شاکی است که چرا بیش از این در نقش بولتن انحصاری آن ایفای نقش نمی‌کنند و خواهان افزایش چنین عملکردی شده‌اند. این وضعیت نشان می‌دهد که نه‌تنها در مسیر حل مسئله رسانه‌های نامعتبر نیستیم، بلکه طرف مقابل انتظارات بیشتری برای بی‌اعتباری رسانه و نقش آن دارد. این ریشه اصلی خروج مرجعیت رسانه‌ از کشور است؛ پدیده‌ای که امنیت ملی کشور را در خطر قرار داده‌است. جالب اینکه اغلب مردم برای تامین نیازهای خبری خود به رسانه‌های مستقل و حتی فرامرزی رجوع می‌کنند و این رسانه‌ها نیز فارغ از محدودیت‌های داخلی کشور در حال خبررسانی و تحلیل هستند و دست حکومت و دولت هم به آنان نمی‌رسد، ولی گریبان چند روزنامه‌نگار و رسانه داخلی محدود را می‌گیرند که چرا سیاه‌نمایی می‌کنید؟ امنیت روانی مردم را به هم می‌زنید؟ یا چرا گزارش کارهای دولت را منعکس نمی‌کنید؟ این سیاست قطعاً به سود رسانه‌های فرامرزی است. از صددرصد رسانه‌های داخلی کشور بدون تردید بالای 95 درصد و حتی تا 99 درصد آن دربست همسو با دولت سیزدهم هستند و تمام دستاوردهای داشته و نداشته آن را با آب‌وتاب منعکس می‌کنند. اتفاقاً همین برای دولت بد و زیان‌بار است. آن درصد اندک رسانه‌های باقی‌مانده نیز امکان و جرأت کافی ندارند که نقدهای جدی نمایند، ولی همین تعداد اندک و یا محدود نیز مورد رضایت و تحمل آقایان نیست و گمان می‌کنند آنها باید روابط عمومی دولتی‌هایی باشند که حقوق‌های عالی می‌گیرند، ولی حتی قادر به تهیه یک گزارش مفید یا جوابیه قانع‌کننده هم نیستند و انتظار دارند که وظیفه این کار آنان را روزنامه‌نگاران مظلوم عهده‌دار شوند.

هر دولتی که صدها هزار میلیارد تومان بودجه دارد، مشغول انجام کارهایی در حوزه‌های گوناگون است. این شامل حال همه دولت‌ها می‌شود. بیمارستان‌ها کار می‌کنند، بنزین تولید می‌شود، عده‌ای به مدرسه و دانشگاه می‌روند و از معادن استخراج می‌کنند و... آیا رسانه‌ها باید اینها را منعکس کنند؟ خیر. اینها فصل تمایز دولت‌ها نیست. مردم نیز آن‌ها را می‌بینند و ارزش خبری ندارد. برق در سیم هست، آب در لوله هست، خودرو در خیابان و... اموری عادی هستند اینکه فلان وزیر رفته فلان معدن را دیده، از نظر خبری چه اهمیتی برای مردم دارد؟ اینکه به تعدادی روستا گازرسانی شده، از نظر خبری چه چیز جدیدی در آن هست؟ به‌علاوه، اگر دولت‌ها این کارها را هم نکنند، چرا بودجه می‌گیرند؟ پس گزارش کاری که ارزش انعکاس داشته باشد، چیست؟

گزارش کار دولت‌ها سنجش میزان موفقیت آنها در شعارهای اصلی آنان است. یا خروجی همه فعالیت‌های دولت یا میزان رضایت عمومی مردم و بالاخره مقایسه ورودی و خروجی عملکرد دولت. عملکرد دولت را از این چهار زاویه خیلی خلاصه بررسی می‌کنیم:

شعارهای اصلی این دولت کدام‌ها بودند. تک‌رقمی شدن تورم، ایجاد یک میلیون شغل، ساخت یک میلیون مسکن، هر سه مورد شکست خورده است. برحسب آخرین آمار مراکز رسمی کشور، بقیه دستاوردها وقتی پذیرفتنی است که این اهداف را محقق کرده باشند.

خروجی همه فعالیت‌های دولت را در رشد اقتصادی و افزایش سهم هزینه‌های خانوار در آن باید دید. رشد اقتصادی در دولت جدید نسبت به سال پایانی و یا فصول پایانی دولت قبل افزایش معناداری نداشته درحالی‌که به قول خودشان 5/1 میلیون بشکه نفت صادر می‌کنند. هزینه‌های خانوار نیز متناسب با رشد اقتصادی به سود مردم به‌ویژه طبقات پایین نبوده، ضمن آنکه تورم بالا در مواد غذایی فشار را بر طبقات فقیر بیشتر کرده است و سهم فقرا از جمعیت کم نشده که احتمالاً بیشتر هم شده است.

ورودی‌های به این سیستم در دو سال گذشته خیلی زیاد بوده است. بهبود صادرات نفت، پایان یافتن کرونا و نیز حمایت کامل همه قوای حکومتی از دولت و بالاخره حضور پس از انتخابات که همراه با نوعی امید باید باشد، در برابر این ورودی‌ها، خروجی متمایزکننده و ملموسی که قابل بیان باشد جز انجام وظایف عادی دولت‌ها چیز دیگری دیده نمی‌شود؛ نه در سیاست خارجی، نه در سیاست داخلی و نه در اقتصاد و فرهنگی. جریان امور عمدتاً اقتضایی اداره می‌شود.

درباره رضایت مردم نیز چه چیزی می‌توان گفت جز اینکه تنها نهاد معتبر اندازه‌گیری این شاخص که مرکز افکارسنجی ایسپا بود، دچار تغییراتی شده که یا رضایت مردم را اندازه نمی‌گیرد یا منتشر نمی‌کند، نتیجه آن نیز واضح است. بنابراین، مسئله و مشکل این دولت عدم انعکاس فعالیت‌های آن از سوی رسانه‌ها نیست که خیلی هم به این مسئله می‌پردازند. مشکل اصلی فقدان دستاورد ملموس و مؤثر است.

این را حل کنید، رسانه‌ها همراهی می‌کنند، در مورد اعداد و ارقام این ادعاها قبلاً نوشته شده، نیازی بود بفرمایید دوباره تکرار شود.