جمهوری اسلامی به دنبال سلاح هسته ای نبوده و نیست
پزشکیان: ایران شروع کننده جنگ نبوده
گفت‌وگوی کامل پزشکیان با تاکر کارلسون ک درمورد مسایل مختلف، از جنگ با اسرائیل تا احتمال توافقات ایران و آمریکا
به گزارش هم‌میهن آنلاین، رئیس جمهور در مصاحبه‌ای با تاکر کارلسون درمورد مسایل مختلف صحبت کرد که در زیر متن کامل این گفت‌وگو آمده است:
آقای رئیس‌جمهور، بسیار از شما سپاسگزارم که این گفتگو را انجام دادید. به نظر می‌رسد یا توقفی در جنگ بین ایالات متحده و ایران وجود دارد. فکر می‌کنید این جنگ چگونه به پایان برسد؟ دوست دارید چگونه پایان یابد؟
ما آغازگر جنگ نبودیم. ما این جنگ را شروع نکردیم و به هیچ وجه نمی‌خواهیم این جنگ ادامه یابد. از همان ابتدا شعار دولت من این بود که همیشه به آن پایبند بوده‌ام و آن، تقویت وحدت ملی در داخل کشور و همچنین تقویت صلح، آرامش و دوستی با کشورهای همسایه و بقیه جهان بوده است.
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ گفته است که ایالات متحده تأسیسات غنی‌سازی شما را بمباران کرده زیرا دولت ایران حاضر نشده برنامه هسته‌ای خود را کنار بگذارد و گفته که تا ایران این برنامه را کنار نگذارد، صلح برقرار نخواهد شد. آیا مایلید برنامه هسته‌ای را در ازای صلح کنار بگذارید؟
می‌خواهم به شما بگویم چه اتفاقی افتاده است. از سال ۱۹۸۴، نتانیاهو این ذهنیت غلط را ایجاد کرده که ایران به دنبال بمب هسته‌ای است و این موضوع را در ذهن هر رئیس‌جمهور آمریکا جا انداخته است تا باور کنند ما دنبال بمب هسته‌ای هستیم. اما حقیقت این است که ما هرگز دنبال ساخت بمب هسته‌ای نبوده‌ایم، نه در گذشته، نه در حال و نه در آینده، زیرا این کار غلط است و مخالف حکم شرعی یا فتوا است که توسط مقام معظم رهبری جمهوری اسلامی ایران صادر شده است. بنابراین از نظر شرعی ساخت بمب هسته‌ای برای ما ممنوع است و این همیشه با همکاری ما با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید شده زیرا آنها همواره برای تأیید این موضوع حضور داشتند و اثبات کرده‌اند که ما هرگز بمب هسته‌ای نمی‌خواستیم. اما متأسفانه این همکاری به دلیل حملات غیرقانونی به تأسیسات هسته‌ای ما مختل شد.
خبرها گزارش داده‌اند که شما همکاری خود را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متوقف کرده‌اید. بنابراین فکر می‌کنم دیگر راهی برای اطلاع باقی دنیا از میزان و درصد غنی‌سازی اورانیوم شما وجود ندارد. آیا راهی برای نظارت وجود دارد و آیا مایلید به دیگر کشورها اجازه دهید که تأیید کنند شما در حال ساخت سلاح هسته‌ای نیستید؟
آقای کارلسون، می‌خواهم توجه شما را جلب کنم که ما درست در میانه مذاکرات با ایالات متحده بودیم و رئیس‌جمهور آمریکا ما را دعوت کرده بود تا چنین مذاکراتی برای رسیدن به صلح برگزار کنیم. در طول این مذاکرات به ما گفته شده بود که تا اجازه اسرائیل را ندهیم، آنها به شما حمله نخواهند کرد. قرار بود دور بعدی مذاکرات به زودی برگزار شود، اما ناگهان اسرائیل میز مذاکره را منفجر کرد. ما هنگام نشستن پای میز مذاکرات بودیم که این اتفاق افتاد. با این کار آنها کاملاً دیپلماسی را نابود کردند. در پاسخ به سوال شما درباره نظارت بر برنامه هسته‌ای‌مان باید بگویم که ما آماده گفت‌وگو درباره آن هستیم. هرگز طرفی نبوده‌ایم که از نظارت فرار کنیم و آماده‌ایم این نظارت‌ها را بپذیریم. اما متأسفانه به دلیل حملات غیرقانونی ایالات متحده به مراکز هسته‌ای ما، بسیاری از تجهیزات و تأسیسات آسیب شدید دیده‌اند. بنابراین دسترسی به آنها نداریم و نمی‌توانیم ببینیم، مگر این که دسترسی مجدداً برقرار شود. باید منتظر بمانیم ببینیم چقدر آسیب دیده‌اند تا بتوانیم برای نظارت اقدام کنیم.
گزارش‌هایی بوده که شما و دولت‌تان معتقدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دولت ایران جاسوسی کرده و اطلاعات را به اسرائیل داده است. آیا این را باور دارید؟ اگر بله، مدرکی دارید که جهان بتواند ببیند؟
باید بگویم که ما نسبت به فعالیت‌های آژانس کمی بدبین بودیم، چون به نحوی فهمیدیم که اسرائیل می‌تواند از بازرسی‌های آژانس اطلاعاتی دریافت کند، اما این هرگز مانع از فعالیت آژانس در داخل ایران نشد و آنها دسترسی کامل برای نظارت بر تأسیسات هسته‌ای ما داشتند. بی‌اعتمادی به خاطر آخرین گزارش آژانس ایجاد شد که نوع گزارش و نحوه تهیه آن به اسرائیل بهانه داد تا حملات غیرقانونی خود به تأسیسات هسته‌ای ما را انجام دهد. حتی پس از آن، آژانس از محکوم کردن این حملات یا تلاش برای توقف آنها خودداری کرد که خلاف قوانین بین‌المللی بود. این امر باعث بی‌اعتمادی گسترده در بین نمایندگان مجلس و افکار عمومی ایرانیان شده است.
شما گفته‌اید مشتاقید اختلافات خود با آمریکا را از طریق دیپلماسی حل کنید اما جنگ این روند را خراب کرد. آیا مایلید دوباره دیپلماسی را شروع کنید؟ و به طور کلی اما دقیق، چه نوع توافقی را می‌پذیرید؟
من معتقدم می‌توانیم اختلافات‌مان با آمریکا را به راحتی از طریق گفت‌وگو و مذاکره حل کنیم و قانون بین‌الملل می‌تواند چارچوب یا پایه‌ای باشد که حقوق همه کشورها از جمله مردم ایران در آن رعایت شود. اما متأسفانه این نتانیاهو بود که دیپلماسی و تلاش‌های دیپلماتیک را نابود کرد. ما همیشه فقط خواهان احترام به حقوق مشروع خود طبق قانون بین‌الملل بوده‌ایم. اما همانطور که گفتم، نتانیاهو باعث بی‌ثباتی و تنش در منطقه شده است. ما همیشه دنبال صلح بوده‌ایم. این باور و شعار من بوده است که باید در این مدت کوتاه و محدود که خداوند به ما داده، با همه صلح و آرامش زندگی کنیم. همه مردم جهان باید چنین زندگی کنند. البته باید تکرار کنم که مردم ما به اندازه کافی توانمند هستند تا در دفاع از خود در برابر هرگونه حمله‌ای بایستند.
من معتقدم رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند منطقه و جهان را به سوی صلح و آرامش هدایت کند یا برعکس، به سوی جنگ‌های بی‌پایان ببرد.
آیا برنامه‌ای برای از سرگیری مذاکرات با آمریکا دارید؟ با فرستاده استیو ویتکاف یا هر کس دیگر؟ و اگر نه، فکر می‌کنید چه اتفاقی خواهد افتاد؟
ما هیچ مشکلی برای بازگشت به مذاکرات نداریم، اما ابتدا باید یادآوری کنم که به دلیل جنایات رژیم اسرائیل، نه فقط علیه کشور من بلکه در کل منطقه، اکنون با بحرانی روبرو هستیم که مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. فرماندهان ما در خانه‌هایشان کنار خانواده‌ها بودند اما کشته شدند و این بر اساس قوانین بین‌المللی جرم جنگی محسوب می‌شود، چون آنها در حالت غیرخدمت بودند. دانشمندان ما نیز همراه خانواده‌هایشان ترور شدند. همسران و فرزندانشان نیز کشته شدند، زنان باردار و کودکان در حملات رژیم اسرائیل کشته شدند. فقط به خاطر این که می‌خواستند یک نفر را بکشند، مجبور شدند یک ساختمان کامل را خراب کنند و این باعث کشته شدن بسیاری از مردم بی‌گناه شد. این بحران را باید پشت سر بگذاریم و شرط لازم برای شروع دوباره مذاکرات این است که چگونه می‌توانیم دوباره به آمریکا اعتماد کنیم؟ اگر به مذاکرات بازگردیم، چطور مطمئن شویم که در حین مذاکره، رژیم اسرائیل اجازه حمله به ما را نخواهد داشت؟
آیا فکر می‌کنید دولت اسرائیل قصد ترور شما را داشته است؟
بله، تلاش کردند و عمل کردند اما شکست خوردند. به عنوان یک معتقد واقعی، باور دارم که مرگ هر کسی دست خداوند است و زمانی که خدا بخواهد، هر کس حتی وقتی آزادانه در خیابان راه می‌رود، می‌میرد. من می‌خواهم بگویم که از فداکردن جان خود در دفاع از کشورم و حفظ حاکمیت، آزادی و استقلال آن نمی‌ترسم. آماده‌ام جان و خون خود را برای این راه بدهم و هیچ یک از مسئولین ما از از دست دادن جان‌شان در راه دفاع نمی‌ترسند.
اما آیا این به امنیت منطقه کمک می‌کند؟ منظورم این است که خونریزی، ترور و کشتار، آیا صلح، آرامش و ثبات به همراه دارد؟
با احترام، می‌توانید بگویید چگونه مطمئن شدید که هدف ترور شما بوده‌اید؟ من حدود یک هفته و نیم پیش این را شنیدم اما جایی تأیید نشده است.
مطمئنم، مطمئناً این کار آمریکا نبود، اسرائیل بود. من در جلسه‌ای بودم که درباره راه‌های پیشرفت صحبت می‌کردیم، اما به لطف اطلاعات جاسوسان‌شان، تلاش کردند محل جلسه را بمباران کنند. اما همانطور که قبلاً گفتم، مرگ هر کس به اراده خداوند بستگی دارد. و دوباره تأکید می‌کنم که ما از شهادت و فداکاری در راه مردم و استقلال خود نمی‌ترسیم.
می‌خواهم بگویم که این جنگ تحمیلی از طرف رژیم اسرائیل باعث یک چیز شده و آن هم اتحاد و همبستگی بیشتر مردم ایران است. این ثابت کرد که مردم ایران، هر کجا که در دنیا باشند، به کشور و تمامیت ارضی وطن‌شان اهمیت می‌دهند. این حادثه باعث شد که بیشتر متحد شویم.
پیشنهاد من این است که دولت آمریکا از ورود به جنگی که جنگ خودش نیست، خودداری کند. این جنگ جنگ نتانیاهو است که اهداف شومی برای منطقه دارد. نتانیاهو دارای برنامه خود است، جنگ‌های بی‌پایان که ادامه دارند. این پیشنهاد من به آمریکا است که فریب نتانیاهو را نخورند و وارد چنین جنگی نشوند.
بسیاری از آمریکایی‌ها از ایران می‌ترسند. شما می‌گویید نمی‌ترسید، اما آمریکایی‌ها می‌ترسند که ایران بخواهد با سلاح هسته‌ای به آمریکا حمله کند. آنها ویدئویی از ایرانی‌ها می‌بینند که فریاد مرگ بر آمریکا سر می‌دهند و کشور ما را شیطان بزرگ می‌نامند. نظر شما چیست؟ آیا ما باید از ایران بترسیم؟
من باور دارم این برداشت بسیار غلطی است که کسی ممکن است از ایران یا ایرانی‌ها داشته باشد. یادآوری می‌کنم ایران در ۲۰۰ سال گذشته هرگز به کشور دیگری حمله نکرده است. وقتی می‌گویند مرگ بر آمریکا، منظور مرگ بر مردم آمریکا یا مسئولین آن نیست، بلکه منظور مرگ بر جنایت‌ها، مرگ بر کشتار، مرگ بر حمایت از کشتار دیگران، مرگ بر ناامنی و بی‌ثباتی است.
آیا تاکنون شنیده‌اید ایرانی کسی را کشته باشد؟ یا یک تروریست ایرانی حمله تروریستی علیه آمریکایی‌ها انجام داده باشد؟ خیر. این رئیس‌جمهور شماست که گفته آمریکایی‌ها داعش را در منطقه ما ایجاد کردند و مسئول ایجاد تصویر غلط از دین و مسلمانان در جهان هستند.
دوباره یادآوری می‌کنم مرگ بر مردم آمریکا یا مسئولان آن نیست، بلکه مرگ بر جنایت‌ها و زورگویی و استفاده از خشونت است.
من معتقدم ما در یک برهه تاریخی قرار داریم که باید اختلافات را کنار بگذاریم و با هم همکاری کنیم. ایران آماده است با همه کشورها روابط بر پایه احترام متقابل و همکاری سازنده برقرار کند. جنگ نه‌تنها به نفع هیچ کشوری نیست، بلکه همه را ضعیف و آسیب‌پذیر می‌کند.
دولت آمریکا باید بداند ایران یک ملت با تمدن و تاریخ هزاران ساله است که امنیت خود را جدی می‌گیرد و هرگز اجازه نخواهد داد تهدیدی علیه مردمش ایجاد شود. اما این به معنای آغاز جنگ و خشونت نیست، بلکه به معنای آماده‌باش برای دفاع از کشور و مردم است.
آیا فکر می‌کنید با توجه به وضعیت فعلی، صلح در منطقه امکان‌پذیر است؟ اگر بله، چه شرایطی باید فراهم شود؟
قطعاً امکان‌پذیر است، اما به شرط اینکه همه طرف‌ها به حقوق یکدیگر احترام بگذارند و از مداخلات خارجی در امور داخلی کشورها دست بردارند. همچنین باید همه طرف‌ها از خشونت و تهدید دست بکشند و به دیپلماسی و گفت‌وگو روی آورند.
من معتقدم که اگر همه به قانون بین‌الملل پایبند باشند، می‌توان به صلحی پایدار در منطقه رسید. ایران همیشه آماده بوده و هست که به صلح و امنیت منطقه کمک کند و طرف مذاکره برای حل مشکلات باشد.
به نظر شما چه کسی یا چه گروهی مانع اصلی تحقق صلح در منطقه است؟
به اعتقاد من، کسانی که منافع خود را در تنش، جنگ و بی‌ثباتی می‌بینند، بزرگ‌ترین مانع صلح هستند. این شامل برخی رژیم‌ها و دولت‌هایی می‌شود که به جای دیپلماسی، جنگ و کشتار را ترجیح می‌دهند.
همچنین دخالت‌های بی‌مورد قدرت‌های خارجی در منطقه باعث شده است تنش‌ها بیشتر شود. ما باید روی همکاری‌های منطقه‌ای تمرکز کنیم و اجازه ندهیم گروه‌های افراطی و جنگ‌طلب بر اوضاع مسلط شوند.
شما به موضوع نظارت بر برنامه هسته‌ای اشاره کردید. ایران حاضر است تحت نظارت‌های بین‌المللی باشد؟
بله، ما همیشه آماده همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بوده‌ایم و هستیم. اما این همکاری باید در چارچوب احترام متقابل و بدون دخالت‌های سیاسی باشد. متأسفانه حملات غیرقانونی که به تأسیسات هسته‌ای ما شده، باعث شده که برخی امکانات آسیب ببینند و دسترسی به آنها محدود شود. وقتی این دسترسی برقرار شود، ما آماده هستیم که نظارت‌ها دوباره شروع شود.
آیا ایران به دنبال تولید سلاح هسته‌ای است؟
خیر، ما هیچ‌گاه در گذشته، حال و آینده دنبال سلاح هسته‌ای نبوده‌ایم. این موضوع هم با فتوای رهبر معظم انقلاب که ساخت و استفاده از سلاح هسته‌ای را حرام اعلام کرده‌اند، کاملاً مشخص است. آژانس هم تاکنون این مسئله را تایید کرده است.
اما برخی معتقدند ایران در برنامه هسته‌ای خود پنهان‌کاری می‌کند. نظر شما چیست؟
ما همیشه شفاف بوده‌ایم و اجازه داده‌ایم آژانس نظارت کند. اما متأسفانه گزارش‌های آژانس به دلیل فشارهای سیاسی و تاثیرات اسرائیل، باعث سوءتفاهم شده است. این مسائل باعث بی‌اعتمادی میان مردم ایران و نهادهای بین‌المللی شده است که باید حل شود.
در نهایت، آیا امیدی به آغاز دوباره مذاکرات دیپلماتیک با آمریکا دارید؟
بله، ما مشکلی با مذاکرات نداریم، اما مذاکرات باید بدون مداخله طرف سوم (مثل اسرائیل) و بدون تهدید به حمله انجام شود. مذاکرات باید مبتنی بر احترام متقابل و احترام به حقوق ایران باشد. ما آماده‌ایم اما باید اطمینان داشته باشیم که روند دیپلماسی ادامه خواهد داشت و به خشونت و حمله منجر نمی‌شود.
شما گفتید اسرائیل میز مذاکرات را در میانه گفتگوها بمباران کرد. آیا فکر می‌کنید اسرائیل تلاش کرده شما را ترور کند؟
بله، آنها تلاش کردند ولی موفق نشدند. من به خداوند ایمان دارم و معتقدم زندگی و مرگ دست اوست. اگر خدا بخواهد، انسان می‌تواند در خیابان هم بمیرد. اما من از فداکاری برای دفاع از کشورم نمی‌ترسم. آماده‌ام جانم را برای حفاظت از آزادی و استقلال کشورم فدا کنم. هیچ‌یک از مسئولان ما از از دست دادن جان خود در راه دفاع نمی‌ترسند.
آیا این نوع اقدامات خونریزی و ترور باعث امنیت در منطقه می‌شود؟
نه، این خونریزی‌ها و ترورها باعث افزایش بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه می‌شود. ما به دنبال صلح و آرامش هستیم، نه جنگ و کشتار.
چطور مطمئن هستید که هدف ترور بوده‌اید؟
یک هفته و نیم پیش ما در جلسه‌ای بودیم که درباره آینده صحبت می‌کردیم. به لطف اطلاعاتی که داشتیم، اسرائیل نتوانست موفق شود. همانطور که گفتم، مرگ و زندگی دست خداست و ما از شهادت نمی‌ترسیم.
جنگ تحمیلی اسرائیل علیه ایران چه نتیجه‌ای داشت؟
این حملات باعث شد مردم ایران بیشتر متحد شوند. ایرانی‌ها در سراسر جهان به کشورشان و تمامیت ارضی آن اهمیت می‌دهند. این اقدام اسرائیل باعث همبستگی بیشتر ما شد.
نظر شما درباره دخالت آمریکا در این جنگ چیست؟
من پیشنهاد می‌کنم آمریکا وارد جنگی نشود که جنگ خودش نیست. این جنگ متعلق به نتانیاهو است که به دنبال جنگ‌های بی‌پایان در منطقه است. آمریکا باید فریب او را نخورد و به صلح و آرامش در منطقه کمک کند.
چرا آمریکایی‌ها از ایران می‌ترسند و تصور می‌کنند ایران به دنبال استفاده از سلاح هسته‌ای علیه آمریکا است؟
این تصوری اشتباه و نادرست است. ایران هیچ‌گاه کشوری را در ۲۰۰ سال گذشته اشغال نکرده است. شعار «مرگ بر آمریکا» به معنی مرگ مردم آمریکا نیست، بلکه به معنی مرگ بر ظلم، جنگ و کشتار است. آمریکایی‌ها خودشان داعش را ایجاد کردند و به گسترش تروریسم کمک کردند. ما همیشه طرفدار صلح بوده‌ایم.
آیت‌الله‌های ایران علیه دونالد ترامپ فتوا صادر کرده‌اند. معنی این چیست و نظر شما چیست؟
تا جایی که می‌دانم، هیچ فتوا یا حکم شرعی علیه فرد خاصی یا دونالد ترامپ صادر نشده است. این موضوع ربطی به دولت ایران یا رهبر معظم انقلاب ندارد. آن فتواها در واکنش به توهین به مقدسات و شخصیت‌های دینی صادر شده‌اند و هدفشان محکوم کردن این بی‌احترامی‌ها بوده است، نه تهدید علیه فردی خاص. ممکن است افراد دیگری نظرات متفاوتی داشته باشند، اما معنی واقعی این فتواها تهدید شخصی نیست.
آیا ایران تاکنون پشت تلاش‌های ترور علیه دونالد ترامپ بوده است؟
این ادعایی است که نتانیاهو مطرح می‌کند تا مردم آمریکا و رئیس‌جمهور را فریب دهد. اما این ادعا درست نیست. نتانیاهو با برنامه‌های شوم خود می‌خواهد آمریکا را به جنگ‌های بی‌پایان در منطقه بکشد و ناامنی‌ها را افزایش دهد.
تعداد زیادی ایرانی در آمریکا زندگی می‌کنند. گفته شده برخی از آنها “سلول‌های خفته” یا تروریست‌هایی هستند که تحت فرمان دولت ایران فعالیت می‌کنند. آیا اکنون به ایرانیان مقیم آمریکا توصیه می‌کنید دست به خشونت نزنند؟
این اولین بار است که چنین چیزی می‌شنوم. ایرانی‌ها به علم، دانش و رفتار فرهنگی‌شان معروفند. آیا شما یا کسی دیگری رفتار خشونت‌آمیزی از آنها دیده‌اید؟ این ادعاها ساخته و پرداخته اسرائیل است که می‌خواهد ذهن مردم آمریکا را بترساند و آنها را وارد جنگی کند که به نفع آمریکا نیست.
روابط ایران با اسرائیل در دوره انقلاب چگونه بود؟
روابط ایران و اسرائیل به خاطر اقدامات اسرائیل در منطقه به‌ویژه در فلسطین و غزه قطع شده است. اسرائیل زنان و کودکان را می‌کشد، مدارس و بیمارستان‌ها را بمباران می‌کند و مانع ورود غذا و دارو به غزه می‌شود. این اقدامات غیرقابل قبول است و به خاطر همین ایران روابط تجاری یا نظامی با اسرائیل ندارد. حتی قبل از انقلاب هم ایران سلاح از اسرائیل نخریده بود و ما دنبال جنگ نبودیم. جنگ به ما تحمیل شد و اسرائیل هم ما را مورد حمله قرار داد.
آیا تصور می‌کنید روزی شرکت‌های آمریکایی دوباره در ایران سرمایه‌گذاری کنند و تحریم‌ها برداشته شود؟
از ابتدای دولت من، اول به دنبال اتحاد داخلی بودیم، سپس روابط‌مان را با کشورهای همسایه بهتر کردیم. رهبر معظم انقلاب هم تاکید کرده که هیچ مانعی برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های آمریکایی در ایران وجود ندارد. ولی اسرائیل نمی‌خواهد صلح در منطقه برقرار شود. آمریکا می‌تواند منطقه را به سوی صلح هدایت کند یا گرفتار جنگ‌های بی‌پایان شود که نتانیاهو می‌خواهد. انتخاب با رئیس‌جمهور آمریکاست.
اگر جنگ گسترده‌ای رخ دهد، آیا انتظار کمک نظامی یا اقتصادی از روسیه و چین دارید؟
ما همیشه به خدا توکل کرده‌ایم و به توان دفاع از خود و کشورمان ایمان داریم. ما نمی‌خواهیم جنگ کنیم و سلاح هسته‌ای نمی‌خواهیم. تصویر غلط و دروغینی که برخی در آمریکا درباره ایران دارند، به خاطر توطئه‌های اسرائیل و نتانیاهو است. رئیس‌جمهور آمریکا باید بداند جنگ بیشتر فقط بی‌ثباتی در خاورمیانه ایجاد می‌کند و به نفع هیچ‌کس نیست. ما به دنبال صلح هستیم و امیدواریم آمریکا هم به همین سمت برود.
آقای رئیس‌جمهور، از وقتی که گذاشتید و نظرتان را توضیح دادید بسیار سپاسگزارم.
من هم از شما بسیار ممنونم که فرصت دادید تا درباره آنچه در ذهن و قلبم می‌گذرد صحبت کنم. امیدوارم صلح و آرامش برقرار شود، نه فقط برای مردم و مسئولان آمریکا، بلکه برای همه مردم جهان و به‌ویژه منطقه ما. باز هم تشکر می‌کنم.
