احتیاط زیاد اعراب خلیج‌فارس
این واقعیت که همسایگان ایران با دولت بایدن و کنگره برای جلوگیری از یک حمله گسترده به مراکز نظامی، هسته‌ای یا زیرساخت‌های انرژی ایران لابی کرده‌اند، نتیجه مستقیم شکست آمریکا در حمایت از شرکای عرب خود در منطقه است.
آنچه در این خبر می‌خوانید، دیدگاه‌های رسانه‌‌های خارجی است که صرفا جهت اطلاع‌رسانی منتشر می‌شود و این دیدگاه‌ها موضع روزنامه «هم‌میهن» نیست.
قبل از حمله اسرائیل به ایران در آخر هفته گذشته که در واکنش به حمله موشکی اول اکتبر صورت گرفت، جمهوری اسلامی ایران به گروهی غیرمعمول از شرکایش یعنی دولت‌های عرب منطقه برای کاهش گستره حملات اسرائیل متوسل شد.
ایران کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و اردن را تهدید کرد که هرگونه تسهیل حمله اسرائیل به ایران به منزله اقدام جنگی تلقی خواهد شد. تهران امیدوار بود که این دولت‌ها از نفوذ خود در واشنگتن برای تقلیل سطح اقدام تلافی‌جویانه اسرائیل استفاده کنند.
این اقدام جواب داد. اسرائیل نه‌تنها محدوده حمله خود علیه ایران را کاهش داد بلکه از استفاده از حریم هوایی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و اردن خودداری نمود. این واقعیت که همسایگان ایران با دولت بایدن و کنگره برای جلوگیری از یک حمله گسترده به مراکز نظامی، هسته‌ای یا زیرساخت‌های انرژی ایران لابی کرده‌اند، نتیجه مستقیم شکست آمریکا در حمایت از شرکای عرب خود در منطقه است. ترس کشورهای منطقه از اقدامات تلافی‌جویانه ایران بابت کمک به ایالات متحده و اسرائیل، پس از حمله 7 اکتبر 2023 چیز جدیدی نیست.
پس از حملات به نیروهای آمریکایی در عراق، سوریه و اردن، امارات شروع به «محدود ساختن فزاینده» اقدامات ایالات متحده برای استفاده از پایگاه‌هایش در این کشور برای حمله به نیروهای نیابتی ایران از جمله آنهایی نمود که قبلاً به امارات حمله کرده بودند. پس از حمله بالستیک ماه آوریل ایران به اسرائیل، نشریه میدل ایست‌ای گزارش داد که کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به آمریکا در خصوص استفاده از پایگاه‌هایش در این کشورها برای حمله به ایران هشدار داده و حتی اقدام به «جلوگیری از پرواز جنگنده‌های آمریکایی از حریم هوایی خود نموده‌اند.»
این در حالی است که تنها در امارات و عربستان بیش از 6 هزار نیروی آمریکایی حضور دارند. اکنون کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بار دیگر به واشنگتن می‌گویند که از پایگاه‌های مستقر در این کشورها برای اقدام تهاجمی علیه ایران استفاده نکند. شرکای آمریکا در منطقه همواره ناگزیر بوده‌اند نیاز خود برای حمایت‌های دفاعی آمریکا را با تهدیدات داخلی و خارجی ناشی از همسویی‌شان با آمریکا متعادل سازند. در سال 2003 مرکز فرماندهی آمریکا به دلیل درخواست ریاض و در پی انتقادات داخلی در عربستان بر سر جنگ عراق، مقر عملیات‌های هوایی منطقه‌ای خود را از عربستان به قطر منتقل نمود.
اکنون و پس از اقدام تلافی‌جویانه اسرائیل علیه ایران که با چراغ سبز آمریکا صورت گرفته، وزارت امور خارجه عربستان این حمله را به عنوان «نقض حاکمیت (ایران)» محکوم کرده است. رهبران عربستان و امارات در نتیجه بی‌عملی آمریکا تامین امنیت خود را در جایی دیگر و از جمله در تعامل مستقیم با ایران جست‌وجو می‌کنند. امارات و چین پس از برگزاری یک رزمایش هوایی مشترک در سال گذشته اخیراً از تمایل خود برای افزایش همکاری‌های امنیتی سخن گفته‌اند.
مدت کوتاهی پس از سفر رئیس‌جمهور چین به عربستان، ایران و عربستان با وساطت چین روابط عادی خود را از سر گرفتند. اکنون نیز هر دو کشور (امارات و عربستان) به سختی تلاش می‌کنند که بی‌طرفی خود را در تقابل بین اسرائیل و ایران به تهران ثابت نمایند.
آیا چین قرار است در برابر تهدیدات ایران از کشورهای منطقه دفاع کند؟ نه. آیا ایران قرار است در حمله به عربستان از طریق حوثی‌ها یا نیروهای نیابتی شیعی‌اش تعلل کند؟ نه. رهبران کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز آنقدر ساده‌لوح نیستند که باور کنند اقدامات اخیرشان در نهایت از آنها حفاظت خواهد نمود. اما آنها گزینه چندانی پیش روی خود نمی‌بینند.
نه امارات و نه عربستان یا اردن باور ندارند که ایالات متحده از آنها دفاع خواهد کرد یا به حملات احتمالی ایران پاسخ خواهد گفت. زمان آن رسیده که واشنگتن از خواب غفلت بیدار شود و با واقعیت روابط خود با منطقه خلیج‌فارس مواجه گردد. در سال 2022، رابرت جردن سفیر سابق آمریکا در عربستان، روابط آمریکا و عربستان را «یک قطار قراضه کُند» توصیف کرد.
با گذشت دو سال همچنان حق با اوست. شرکای آمریکا در خاورمیانه باید آنچنان از امنیت خود مطمئن باشند که به تهدیدات ایران بخندند نه اینکه ناگزیر شوند از سوی حکومت ایران با واشنگتن لابی کنند و گزینه‌های نظامی ایالات متحده علیه یک دشمن مشترک را محدود سازند.
