آسیب به 60 خانه بهداشت و 15 مرکز جامع سلامت
محمدرضا واعظ مهدوی، مدیر شورایعالی تشکل‌های اجتماعی فعال در سیستان و بلوچستان است که تیم او در این مدت چندین بازدید از مناطق سیل‌زده سیستان و بلوچستان داشته. او به استناد گزارش‌های جمع‌آوری شده می‌گوید که حدود 60 خانه بهداشت و 15 مرکز جامع سلامت، دچار آسیب شده‌اند که نیاز به ترمیم و بازسازی دارند.
او به هم‌میهن می‌گوید که در زمان وقوع سیل، بیماری‌هایی شایع شد، اما شواهدی از بروز یک نوع بیماری دیده نشده است: «ضابطان وزارت بهداشت در منطقه حضور و شرایط را در نظر دارند.» او درباره وضعیت بیماران مزمن مانند مبتلایان به تالاسمی، سرطان و... و وضعیت دسترسی‌شان به دارو، خون و... بی‌اطلاع است، اما می‌گوید که منطقه آسیب‌دیده بسیار وسیع است و در شرایط عادی هم بیماران دسترسی آسانی برای گرفتن خدمات درمانی، نداشتند. گاهی هم باید ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلومتر مسیر را طی کنند تا بتوانند به مرکز دیالیز برسند. به‌هرحال شرایط سیل، این مشکلات را برای آنها بیشتر هم کرده است.
او درباره آخرین گزارش‌ها از شهرستان‌ها و روستاهای سیل‌زده می‌گوید که درحال‌حاضر راه‌ها باز شده، هرچند بسیاری از مسیرها آسیب زیادی دیده و برخی از پل‌ها دچار آبگرفتگی شده‌اند، آسفالت جاده‌ها شسته شده، همچنین جاده مسیر رودخانه کاجو هنوز باز نشده است. در شهرستان قصرقند بیش از ۲۳ روستا هنوز به‌طور کامل مسیر رفت‌وآمد ندارند و شاید تنها ۴ تا ۵ روستا، می‌توانند رفت‌وآمد داشته باشند و به بازار دسترسی داشته باشند.
مشکل فعلی، دسترسی‌هاست.» به گفته واعظ مهدوی، جاده‌ها باید بازسازی شوند و عملیات راهسازی باید به‌سرعت انجام شود. او می‌گوید که وقوع سیل شدید در این منطقه هر دو، سه سال یک‌بار رخ می‌دهد؛ مسئله‌‌ای که نشان می‌دهد، باید سیاست‌ها و برنامه‌هایی برای پیشگیری از وقوع سیل در دستور کار قرار گیرد تا از آسیب‌های آن پیشگیری شود: «پیش‌ازاین با کمک خیران و نهادهای مردمی، چندین سیل‌بند در دشتیاری ساخته شده بود که توانست جلوی آبگرفتگی‌های شدید را بگیرد. اما در سیل اخیر شاهد آبگرفتگی‌های وسیع در شهرستان‌های تلنگ، دشتیاری، زرآباد و سایر مناطق بودیم. رودخانه کاجو طغیان شدیدی کرد و آسیب‌های زیادی به همراه داشت.»
به گفته او، طغیان رودخانه، آثار بیماری‌زای شدیدی می‌تواند داشته باشد که باید با اقدامات بهداشتی همراه شود. در راستای همین اتفاقات هم آب بسته‌بندی توزیع و کلرزنی‌های فراوانی انجام شد: «در فاضلاب مراکز بهداشتی و درمانی و به‌طور کلی واحدهای ارائه‌کننده خدمات پزشکی، ویروس‌ها و آلودگی‌های خطرناکی وجود دارد که با تخریب آنها، این آلودگی‌ها به سطح روستا و محل زندگی مردم منتقل می‌شود. بر این اساس باید روش و شیوه‌های جدیدی برای جمع‌آوری فاضلاب به کار گرفته شود؛ چراکه این مسئله مشکلات مضاعفی را به منطقه وارد می‌کند. لازم است کانترهایی وجود داشته باشد تا این فاضلاب‌ها را تخلیه و در مناطقی که سیل وجود ندارد، عفونت‌زدایی شوند. واحدهای ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی و درمانی باید تانکرها و پمپ‌های تخلیه فاضلاب داشته باشند.»
به گفته او، در بسیاری از مناطق سیل‌زده، خانه بهداشت و مراکز جامع سلامت دچار خسارت‌هایی شده که باید جزو اولویت بازسازی قرار گیرند. موضوع دیگری که از سوی واعظ‌مهدوی مطرح می‌شود، همسایگی افغانستان و پاکستان و احتمال شیوع بیماری‌هاست: «وضعیت بهداشتی مرزها و کشورهای همسایه، ازجمله پاکستان بسیار پایین است و احتمال شیوع بیماری تب دانگی در منطقه وجود دارد. این بیماری یک مخاطره جدی است و ممکن است وضعیت بهداشتی منطقه را تشدید کند، برهمین‌اساس باید سم‌پاشی آب‌های راکد صورت گیرد. هم برای بیماری مالاریا و هم برای تب دانگی. باید تمام چاله‌ها عفونت‌زدایی شود تا اپیدمی ایجاد نکند.»
او تاکید می‌کند که منطقه چابهار از نظر زیرساخت و نیروی انسانی نیاز به تقویت دارد، خیران می‌توانند دراین‌زمینه اقدام کنند و برای ساخت واحدهای جدید بهداشتی، ساختمان‌های اورژانس، خانه‌های بهداشت، مراکز جامع سلامت و... وارد میدان شوند. همچنین می‌توانند در زمینه ضدعفونی آب‌های راکد و تهیه سموم مورد نیاز برای مقابله با بیماری‌های منطقه کمک کنند و در بازسازی سرویس‌های بهداشتی و... مشارکت کنند.
مدیر شورایعالی تشکل‌های اجتماعی فعال در سیستان و بلوچستان به نکته دیگری اشاره می‌کند. به‌گفته او، سیل اخیر همزمان با تفکیک دانشگاه علوم پزشکی چابهار از ایرانشهر شد و اشراف نداشتن واحد مدیریت محلی، منجر به اختلال در ارائه خدمات و آسیب‌رسیدن بیشتر به منطقه شد.
این جداسازی عملیات را کند کرده است: «باید از ظرفیت‌های موجود منطقه استفاده می‌شد، البته در این میان گروه‌های جهادی که به منطقه اعزام شدند، کمک‌های زیادی کردند و رفت‌وآمد و امدادرسانی را آسان کردند. دراین‌میان اما اقدامی که لازم است از سوی وزارت بهداشت انجام شود این است که منطقه چابهار را تقویت کند، باید تخت‌های بیمارستانی تامین شود، همچنین مراکز درمانی که با کمبود مواجه است، مجهز شوند.»
براساس اعلام او، ۱۲۶ خانه بهداشت در منطقه چابهار وجود دارد که باید مجهز شوند، بیشتر آمبولانس‌ها فرسوده‌اند و مشکل دارند و باید زودتر ترمیم شوند.
