ارزیابی غلامحسین کرباسچی از رد صلاحیتها و نامزدهای نهایی ریاستجمهوری
مردم بیایند انتخابات دوقطبی میشود
ردصلاحیتها در چهاردهمین دور از انتخابات مجلس به مثابه انتخابات ۱۴۰۰ حاشیهساز بود، آنها که زمانی در پستهای حساس و کلیدی نظام بودند یا هستند با ردصلاحیت روبهرو شدند و آنهایی که حتی برچسب کاندیدای پوششی همراهشان بود، تایید شورای نگهبان را گرفتند.
غلامحسین کرباسچی، فعال سیاسی اصلاحطلب و مدیرمسئول روزنامه هممیهن در این زمینه گفتوگویی با «خبرآنلاین» انجام داد که در ادامه میآید:
*آقای کرباسچی! تحلیل شما از ترکیب شش نفر از افراد تاییدصلاحیتشده چیست؟
بهغیر از یک نفر بقیه کاندیداها به تعبیری سر و ته یک کرباس هستند؛ تصور میکنم آقای پزشکیان را هم به دلیل رودربایستی در لیست کاندیداها نگه داشتند. این کاندیداها تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند و به نظر نمیرسد تا پایان مقابل یکدیگر بایستند. برخی از کاندیداها بانیان وضع موجود هستند.
*در مورد کاندیداهایی مثل آقای زاکانی، قاضیزادههاشمی و جلیلی ارزیابیتان چیست؟ آیا حضور اینها در جمع کاندیداها باعث افزایش مشارکت خواهد شد؟
نمیتوان گفت که کسی به آنها رای نمیدهد، حتماً عدهای اینها را قبول دارند و به آنها رای خواهند داد منتهی اگر اکثریت مردم پای صندوقهای رأی بیایند و در انتخابات شرکت کنند باید دید آنها به چه کسی رای خواهند داد. به هر حال هر کسی کاندیدا شود میتواند تعدادی رأی کسب کند. برخی آقایان نیز دائمالثبتنام هستند یعنی هر اتفاقی رخ دهد این افراد در آنجا کاندیدا میشوند؛ الحمدلله همواره تایید صلاحیت میشوند. بسیار جالب است که در مجموعه نظامِ بررسی و تاییدصلاحیتها، بهعنوان مثال آقای لاریجانی ردصلاحیت میشود اما آقای زاکانی شهردار تهران و بقیه افراد تایید صلاحیت میشوند. بهعنوان مثال اگر گفته میشود که دختر آقای لاریجانی در خارج از کشور است (نمیخواهم تایید کنم) مگر آقایان دیگر اینگونه نیستند؟ همین آقای زاکانی مگر نگفته است دخترش به خارج از کشور رفته تا کار یاد بگیرد و کار انقلابی کند؟! اینها با یکدیگر فرقی نمیکنند. به هر حال نکته مهم این است که ما نمیدانیم معیارها چیست و بر چه اساسی است و به نظر میرسد سواد ما کافی نیست؟! در واقع برای ما جالب است که این اتفاقات رخ میدهد. الان زمان تبلیغات انتخابات است؛ آقای زاکانی شروع کرده به توزیع تاکسی برقی و مصاحبه کردن، حال سوال این است که آیا این کارها ایرادی ندارد و آقایان ایرادی نمیگیرند؟!
*به ردصلاحیت آقای لاریجانی اشاره کردید. تحلیل شما از ردصلاحیت ایشان چیست؟
رهبری فرمودند که به ایشان جفا شده است. علما و مراجع تقلید نیز در این باره اظهارنظر کردند. چه دلایلی بوده که نظر شورای نگهبان درباره وی مساعد نبوده؛ مبهم است و بنده نمیدانم. متاسفانه حالت و وضعیتی که در کشور چه به صورت قانونی و چه غیرقانونی حاکم است بسیار ناخوشایند است. بدینگونه که یکسری شخصیتهای شناختهشده، معروف و اصل و نسبدار و کسانی که از ابتدای انقلاب حضور داشتند و برای مدتها در همه موارد تاییدصلاحیت میشوند، سالها برای مسائل امنیتی و مهم کشور نفر اول بودند اما به یکباره برای پُست ریاستجمهوری و یا نمایندگی مجلس ردصلاحیت میشوند (ممکن است بگویند قانون اجازه نمیدهد و...) اما به هر حال اگر توضیح داده نشود که بر چه اساس و معیاری آقای لاریجانی ردصلاحیت شده است باعث بیاعتمادی کامل در جامعه میشود و به این گزاره که بیگانگان میخواهند اینگونه القا کنند که این انتخابات ساختگی است و از قبل تعیین شده است بیشتر دامن خواهند زد. اینگونه مسائل آن شایعات و تبلیغات بیگانگان را تقویت میکند. در واقع مردم اینگونه فکر میکنند که فلان شخص را ردصلاحیت کردند که فلانی بیاید؛ از اینگونه مسائل همواره مطرح میشود. اینگونه مسائل به ضرر شورای نگهبان، نظام و اعتماد به مردم و استقلال کشور است.
*در همین ترکیب فعلی، به نظر شما رقابت بین کدامیک از چهرههاست؟ بسیاری رقابت اصلی را بین قالیباف و پزشکیان و جلیلی میدانند یا بین قالیباف و پزشکیان؟
به نظر میرسد رقابت چندانی بین بقیه وجود ندارد و در واقع همه آنها شامل یک عده میشوند؛ به بیان دیگر باید گفت که ۵ کاندیدا در برابر ۱ نفر قرار گرفتهاند. رقابت اصلی اینگونه است تا ببینیم مردم چه قضاوتی خواهند کرد. بعید میدانم این پنج کاندیدا هم رقابت خاصی با یکدیگر داشته باشند. ممکن است در آخر با مذاکره و قول و قرارهایی که با یکدیگر میگذارند کنار بروند. در گذشته هم وضعیت بدینگونه بوده که برخی در انتخابات ریاستجمهوری ثبتنام میکردند. یکی شهردار میشد و دیگری هم رئیس بنیاد شهید میشد و بدین ترتیب به نفع نفر اصلی از صحنه رقابت انتخاباتی کنار میرفتند. در حال حاضر هم به نظر میرسد وضعیت بدین گونه باشد.
*در حال حاضر وضعیت اصولگرایان را چطور میبینید؟ با توجه به اینکه اکنون فضای متفاوتی بین اصولگرایان حاکم است و مانند انتخابات سال ۱۴۰۰ نیست که همه اصولگرایان روی ابراهیم رئیسی اجماع کردند؟
اصولگرایان نهایتاً یک هسته مرکزی دارند که وضعیت بین آنها را بهگونهای تنظیم میکند. به نظر نمیرسد به تعبیری کُشت و کشتار و درگیریِ چندان قابلتوجهی بین آنها رخ دهد. در نهایت بین خودشان مشخص میکنند که کدام شخص باید در انتخابات باقی بماند. شاید هم به گفته شما وضعیت متفاوت شده باشد اما آنچه ما میبینیم و احساس میکنیم این است که چندان جدی نیست و در حال حاضر همه اصولگرایان شمشیر را برای بنده خدا آقای پزشکیان تیز کردهاند. اگر به اظهارنظرات آنها نیز توجه و دقت کنیم برای دفاع از دولت آقای رئیسی و حمله به پزشکیان آمدهاند.
*آقای جلیلی هم به نظر شما به نفع آقای قالیباف کنار میرود؟
این موضوع را باید از خودشان پرسید. به نظر نمیرسد میزان آراء آقای جلیلی چندان تعیینکننده باشد اما در هر صورت اگر احساس کنند فضای دوقطبی در انتخابات ایجاد شده علیالقاعده چه آقای جلیلی و چه بقیه کاندیداهای اصولگرایان مدیریت میشوند چراکه به هر حال به تعبیری آبشخور همه آنها یکی است؛ با یکدیگر فرقی ندارند. به هر حال جریان اصولگرا جریانی با شعبهها و افراد مختلف است.
*پیشبینی شما از فضای انتخابات چطور است؟ فضای انتخابات دوقطبی خواهد شد؟
فضای انتخابات بستگی به این موضوع دارد که مردم احساس کنند که لازم است حضور پیدا کنند یا خیر. از دیدگاه بنده اگر مردم پای صندوقهای رأی بیایند فضا دوقطبی خواهد شد و مردم به جریانی که تغییراتی ولو جزئی بدهد رای میدهند نه کسی که بخواهد شرایط موجود را ادامه دهد و افتخارش نیز این مسئله باشد همین وضعیت را بخواهد ادامه دهد و...
*در مورد آقای پزشکیان برخی میگویند او شاخص کامل اصلاحطلبی نیست و حتی برخی میگویند او اصولگرای منتقد است و گویا منشور جبهه اصلاحطلبان را هم امضا نکرده است، نظر شما در این باره چیست؟
آقای پزشکیان، پزشکیان است؛ مگر آقای آخوندی که رفته آن منشور را امضا کرده اصلاحطلب بوده است؟ ذات و بنیان آقای آخوندی همواره در جریان اصولگرایی بوده و در دوم خرداد اصلیترین چهره مقابل جریان آقای خاتمی بوده است. این موضوع چندان مورد بحث نیست. آقای پزشکیان فرد مستقل، سالم و صادقی است و با شفافیت حرفش را میزند؛ دنبال حق است و اگر جایی اصلاحطلب یا اصولگرا باشد حرف حق را به صراحت مطرح میکند. بهعنوان مثال گاهی اوقات در همین مجلس، وقتی به چهره اصولگرایی ظلمی شد از آنها دفاع کرده است و از سوی دیگر نیز همراه اصلاحطلبان، مرحوم آقای هاشمی، آقای خاتمی، آقای موسوی و کروبی و این جناحها بوده است. در واقع باید به اظهارات آقای پزشکیان مراجعه و توجه شود.
اظهاراتی که ایشان در مجلس مطرح کرده و همواره هم در معرض ردصلاحیت بوده است؛ درحالیکه یک نفر از اصلاحطلبان این حرفها را نزده است. ایشان از تریبون مجلس اظهارات خود را مطرح کرده است. در سال ۸۸ و ۹۱ ایشان از مردم و حقوق آنها دفاع کرده است. کدامیک از اصلاحطلبان حتی بزرگترین و به تعبیری اصلاحطلبترینِ آنها، این اظهارات را مطرح کرده است؟! کلیپهای آن نیز موجود است و سابقه ایشان نیز مشخص است. حال اگر اصلاحطلبی به معنای این است که شخصی به دنبال خیر و صلاح و کمک به زندگی مردم و توسعه کشور باشد، ایشان هم تجربهاش را دارد و هم پنج دوره در مجلس حضور داشته است و در عین حال از لحاظ فکری فردی مستقل و باوفا به نظام، مردم، انقلاب و مسلط به متون دینی است و ایشان از بسیاری از اصولگرایان مدعی، مسلمانتر و بدین معنا اصولگراتر است.
*آیا پزشکیان میتواند بین همه جریانات اصلاحطلب اجماع ایجاد کند؟
امیدواریم و انشاالله این مهم صورت گیرد؛ البته تا حدودی این اجماع صورت گرفته و انشاالله کاملتر خواهد شد.
*رقابت نهایی را بین کدام چهرهها میبینید؟
به نظر میرسد اگر مردم پای صحنه بیایند رقابت بین پزشکیان و قالیباف است. ممکن است بقیه کاندیداها خودشان را در آرا بالا بیاورند. بنده قبلاً در مصاحبهای اشاره کردم که اگر آقای لاریجانی بماند رقابت بین لاریجانی و قالیباف است چراکه شایعه شده بود آقای پزشکیان ردصلاحیت میشود اما اگر آراء خاکستری وارد میدان بیایند وضعیت متفاوت خواهد بود. در حال حاضر هم اگر این آراء خاکستری پای صندوقهای رأی بیایند این رقابت و فضای دوقطبی شکل میگیرد؛ در نهایت سرنوشت به خیر و صلاح مردم رقم خواهد خورد.
